Tachtig vragen voor
wetenschapsagenda
Maatwerk wordt niet meer geleverd,
zo verzucht officier van justitie
Oranjebitter
66 We hopen dat
meer Zeeuwse
vragen door de
wetenschap
behandeld worden
Instellingen voor beschermend
wonen hangt een tekort van 5
miljoen boven het hoofd.
BESCHERMENDE WOONVORMEN
26 ZEELAND
vrijdag
Wat is de overeen
komst tussen
Koningsdag en
de film Michiel
de Ruyter? Beide bezorgen me
een onbehaaglijk gevoel. Of,
om preciezer te zijn, hun natio
nalisme geeft me dat gevoel.
Ik vind het ingewikkeld om
mijn ongemak onder woorden
te brengen. Misschien wel om
dat het nationalisme in Neder
land lastig te definiëren is.
Want 'De Nederlander' is geen
eenduidig fenomeen. Gaat het
om de zuiverheid van het
bloed? Zelfs de leden van het
koningshuis zijn een gezellige
mengelmoes van Duits, Argen
tijns en een scheutje Neder
lands bloed. Niks mis mee,
maar 'De Nederlander" zijn ze
niet. Ook cultureel is 'De Neder
lander' moeilijk te omschrij
ven. Gaat het om stamppot en
boerenkool, klompendansen en
tulpenvaasjes, openheid en tole
rantie? Ik ken weinig mensen
bij wie al deze stereotypen een
rol spelen.
Wat is dan het nationalisme
dat in genoemde film en tij
dens Koningsdag zo hartstoch
telijk wordt uitgedragen? Het
lijkt eerder met uitsluiting te
maken te hebben: als je niet
voor ons bent, dan ben je tegen
ons. Want een 'wij' impliceert
altijd een 'zij'. In de film
Michiel de Ruyter is dat lekker
makkelijk: die nare Britten.
Maar wie zijn die 'zij' tijdens
Koningsdag?
Misschien heeft mijn ongemak
wel een historische reden. De
collaboratie tijdens de Tweede
Wereldoorlog. Het koloniale
verleden. Ik weet het niet. Wat
ik wel weet, is dat kritiek niet
geduld wordt. Want waag het
eens vraagtekens te zetten bij
de uitspattingen van nationalis
me die we de afgelopen tijd ge
zien hebben. Van Koningsdag
tot het WK tot de nationale
rouw na de MHi7-ramp. Ik heb
zelf ondervonden hoe extreem
de reacties zijn als je de oranje-
mania de maat neemt.
Maar ik weet ook: eigenlijk
mag ik niet klagen; we hebben
best wel reden tot trots. Verge
leken met de meeste landen in
de wereld gaat het ons uitzon
derlijk goed. Dat zal ik dan
maar proberen te onthouden
als ik weer in een oranje men
senmassa verzeild raak.
Onlangs riep de PZC lezers op
om vragen in te dienen voor de
Nationale Wetenschapsagenda.
Die bundelt de thema's waar de
wetenschap zich de komende ja
ren op gaat richten. Behalve inwo
ners bedachten ook kennisinstel
lingen (Zeeuwse Bibliotheek/
Scoop, University College Roose
velt en Imares) vragen.
De Wetenschappelijk Raad Zee
land heeft ze allemaal gebundeld
en ingestuurd. Een mooi resul
taat, vindt voorzitter Ton Bran-
denbarg. Hij doelt zowel op het
aantal als de inhoudelijke kwali
teit. „We hebben bewust alle vra
gen gebundeld. Zeeland is de eni
ge provincie waar dat op deze ma
nier gebeurt. We hopen dat er
daardoor meer Zeeuwse vragen
door de wetenschap behandelt
gaan worden."
De vragen gaan over allerlei the
ma's, zoals: geluk, DNA van Zee
land, water, gezondheid, kennis,
krimp, aquacultuur en kustbe
heer. Een paar voorbeelden: wel
ke families in Zeeland hebben
vanuit de geschiedenis de meeste
invloed gehad op Zeeland? Hoe
kan de kwaliteit van onderwijs
groeien bij afnemende leerling
aantallen? Hoe versterken we de
natuurwaarden door middel van
schelpdierkweek. En: welke typen
voorzieningen zijn van belang
voor de leefbaarheid in gebieden
met een dalende en vergrijzende
bevolking?
Vijf jury's maken een selectie van
de ingediende vragen. Er wordt
op gelet dat vragen: uitdagend
zijn voor de wetenschap; nog niet
beantwoord zijn en kansen bevat
ten voor wetenschappelijke onder
zoeksterreinen waar Nederland
sterk in is. De geselecteerde vra
gen worden in juni bediscussi
eerd op een aantal conferenties.
Eind november 2015 vindt de pre
sentatie van de Nationale Weten
schapsagenda plaats.
Slapen, eten, koken,
schoonmaken, bood
schappen doen. Dood
normale zaken. Maar
voor 'kwetsbare bur
gers', zoals mensen met een psy
chiatrische aandoening of een au
tistische stoornis, ligt dat toch
heel anders. Zij moeten kunnen
terugvallen op intensieve begelei
ding om een gewoon leven te lei
den. In beschermende woonvor
men kan dat.
Neem nu ]an (niet zijn echte
naam). De zestigjarige Zeeuw zat
tientallen jaren weggestopt op ge
sloten afdelingen van een psychia
trische instelling. Hij gebruikte
drugs, was vaak psychotisch, had
waandenkbeelden en ontwikkel
de complottheorieën. Buiten de
instelling gleed hij onvermijdelijk
af tot het punt waar opname weer
noodzakelijk was.
Maar zes jaar geleden begon voor
Jan een nieuw leven. Nieuwe, be
tere medicatie maakte zijn ziekte
beeld beheersbaarder. Bovendien:
ook Jan werd ouder en wijzer. Hij
maakte de stap naar een bescher
mende woonvorm, en met succes.
„Wat je bij Jan zag, en bij meer
van onze bewoners, is dat hij
weer de kans kreeg mens te zijn
in plaats van patiënt", zegt Ralph
Gilissen, leider van twee beschere-
mende woonvormen van Emer-
gis. „Ze zijn méér dan hun ziekte.
Ze hebben een verleden, volgden
ooit een opleiding, ze kunnen
iets. Jan bijvoorbeeld ging zelf
zijn deur schilderen, toen dat no
dig was. Zoiets hadden we hem
in jaren niet zien doen."
Beschermende woonvormen ge
ven 'kwetsbare burgers', zoals Gil
lissen zijn cliënten het liefst om
schrijft, hun leven terug. „In zo'n
gesloten instelling zit je dag in,
dag uit, met mensen waar je niet
voor gekozen hebt op een afde
ling. Hier in de beschermende
woonvorm in de Jasmijnstraat in
Goes zit je ook in een groep; maar
die is veel kleiner. Er is meer pri
vacy, meer ruimte om jezelf te
zijn en los te komen van dat stig
ma van psychiatrisch patiënt. Jan
is nog steeds kwetsbaar en kan
nog steeds erg verward zijn, maar
zijn leven is veel prettiger."
Beschermende woonvormen zijn
een uitkomst gebleken voor tien
tallen Zeeuwen zoals Jan, geeft Gi
lissen aan. Mensen die eerder een
groot deel van hun leven noodge
dwongen sleten binnen de muren
van een psychiatrische instelling.
„Hier krijgen ze hulp, met alles.
Van opstaan tot eten en hun ka
mer onderhouden. Midden in de
wijk, midden in de maatschappij,
op een mooie plek met gewone
buren."
Het gaat nu weer redelijk goed
met hem, zo bleek gisteren tij
dens de rechtszaak tegen hem. Al
leen konden de rechters zijn zaak
niet behandelen omdat met name
de Reclassering in gebreke is ge
bleven. Die instelling zou rappor
ten over hem maken maar heeft
dat niet gedaan. Volgens raads
man Eduard Smit omdat er door
verschillende deskundigen niet is
gecommuniceerd of dat er langs
elkaar is gecommuniceerd. Daar
door zit zijn cliënt nog steeds vast
en kan hij niet terugkeren naar
zijn ouders die alles in gereed
heid hebben gebracht om hem op
te vangen.
Smit toonde zich duidelijk geïrri
teerd over de gang van zaken bij
vooral de Reclassering. Hij vroeg
de rechtbank dan ook om een
spoedopdracht uit te doen gaan
richting Reclassering en andere
instellingen die bij deze zaak zijn
betrokken om zo snel als moge
lijk de benodigde rapporten op te
stellen zodat de rechtbank snel
een besluit kan nemen.
De rechtbank vroeg vervolgens
aan de officier van justitie om
ook haast te zetten achter alle on
derzoeken. Daarop liet Suijker-
buijk weten dat hij daar als offi
cier geen invloed op heeft. Maar
dat al die instituten werken vol
gens protocollen en niet bereid
zullen zijn bepaalde rapporten
snel samen te stellen.
Maan Leo
Voor meer columns: www.pzc.nl/columns
door Jeffrey Kutterink
VLISSINGEN - Is Zeeland ontstaan
uit een krater? Is het eten van
Zeeuwse mossels gezond? En: waar
om is er geen of nauwelijks onder
zoek verricht naar de effecten van
de Watersnoodramp op de volgen
de generaties? Het zijn zomaar drie
van de tachtig vragen die over de
provincie binnenkwamen bij de
Wetenschappelijke Raad Zeeland.
Ton Brandenbarg, WRZ
Gewoon
leven kost
veel geld
door Ondine van der Vleuten
Rick Mentjox, geneesheer
directeur van Emergis
door Emile Calon
MIDDELBURG - We hebben te ma
ken met instituten die werken vol
gens protocollen. Maatwerk wordt
niet meer geleverd, zo verzuchtte
officier van justitie Wilfred Suijker-
buijk gisteren. Aan de orde was de
voorwaardelijke beëindiging van
de tbs van een inwoner van Axel.
De man (33) leed in 2005 aan para
noïde schizofrenie en mishandelde
zijn moeder toen de hulpverlening
niet adequaat reageerde.
