Het is de kunst om een
zieke bol te herkennen
26 APRIL
30 SCHOUWEN-DUIVELAND
Lamb Weston
investeert in
Bergen op Zoom
weekenddiensten
Met de solo-expositie 'Een verborgen
schat' krijgt het werk van de 86-jarige
Sonja Toebes eindelijk verdiende aandacht.
Hij is momenteel elke dag te vin
den in de bollenvelden. Lang
zaam lopend langs de rijen bloe
men om te kijken of er zieke tul
pen tussen zitten. Die worden er
gelijk tussenuit gehaald. „Kijk, de
ze is niet goed", zegt hij en hij
buigt de bloembladen iets op zij.
„Hier zie je dat het blad gevlamd
is, dat is een virus." Ook de mis
kleuren (een gele tulp tussen de
rode) worden er gelijk uitgehaald.
„Als je rode tulpenbollen koopt
wil je geen gele. Die moeten er
tussenuit", zegt Goudzwaard.
Vader Bart en zoon Eric kweken
de tulpen voor de bollen. De gro
te worden verkocht en door
bloemkwekers gebruikt om bloe
men van te trekken voor de ver
koop. De kleintjes gaan het vol
gende seizoen weer de grond in
om te vermeerderen.
Daarom is het van groot belang
de zieke exemplaren er tussen uit
te halen. Er kunnen verschillende
virusziektes in de tulpen terecht
komen. Het is de kunst ze alle
maal op tijd te herkennen. „Dat
moet je leren, je moet leren kij
ken. Er zijn bepaalde soorten ziek
tes die vind je door drie meter
vooruit te kijken. Voor andere
Op de akker
ziekten moet je juist in de bloem
kelk kijken. En dan zijn er ook
nog mutanten die zich pas laten
zien als de tulpen gekopt zijn.
Hoe je dat doet? Je moet het zo
zien; als je een groot parkeerter
rein hebt met allemaal Mercedes-
sen en één VW Golf dan ga je
niet al die Mercedessen bekijken
maar zoek je de Golf."
De bollen gaan bij Goudzwaard
in oktober de grond in. „We plan
ten in kunstof netten." Dat zijn
twee smalle netten en daar tus
sen worden de bollen gelegd.
Over de netten met bollen komt
de grond; het grote voordeel is dat
bij het oogsten geen grond meer
meekomt. „Wij kunnen niet bere
genen en in de zomer is het droog
met als gevolg dat er dan bij de
oogst veel kluiten meekomen.
Daar kunnen de bollen van be
schadigen en het is moeilijk
schoon te maken."
De bollen bloeien nu nog, maar
binnenkort worden ze gekopt.
Dan worden de bloemen er afge
sneden. „En dan gaan ze pas ver
meerderen." In juni of juli wor
den de bollen geoogst. Dan moe
ten ze nog gepeld en zijn ze klaar
voor de verkoop.
ZIERIKZEE - Sonja Toebes (1929)
was begin jaren zestig een veelbe
lovende leerlinge aan de Amster
damse Rijksacademie voor Beel
dende Kunsten. Ruim vijftig jaar
na dato krijgt zij eindelijk de ten
toonstelling die haar toekomt.
Het heeft vooral met eigen keuzes
in haar leven te maken dat dit zo
lang heeft geduurd. Toebes woont
als sinds 1964 in Zierikzee, maar
trad nooit als beeldend kunstena
res naar buiten. Pas een paar jaar
geleden leerden enkele vakgeno
ten haar kennen als een zeer be
scheiden lid van het Schou-
wen-Duivelands Tekencollectief.
Onder hen ook beeldend kuns-
stenaar Christiaan Keulemans,
die eerder dit jaar deelnam aan de
BERGEN OP ZOOM - De eerste vijf
tien medewerkers heeft Lamb
Weston/Meijer al aangenomen.
Na het nodige voorwerk begint
nu de uitbreiding van de fabriek
in Bergen op Zoom. Lamb
Weston, dat zijn Europese hoofd
vestiging heeft in Kruiningen, in
vesteert daar 120 miljoen euro.
„We zijn hier heel blij mee na het
banenverlies dat we vorig jaar had
den", zegt wethouder Ton Lins-
sen, doelend op de sluiting van
Philips Morris. De vestiging Ber
gen op Zoom wordt de modern
ste van Lamb Weston. Het bedrijf
maakt voorgebakken frites en spe
ciale aardappelproducten.
winterexpositie in het Stadhuis
museum in Zierikzee. Hij over
tuigde interim-museummanager
Albert Scheffers van de noodzaak
het werk van Toebes uit de verge
telheid te halen.
„Wij bieden het publiek hier echt
iets heel bijzonders mee. De teke
ningen van Toebes overstijgen ver
uit het gemiddeld niveau van wat
je hier in de provincie ziet", ju
belt Keulemans. Hij had overi
gens wel wat overtuigingskracht
nodig om Toebes zelf zover te krij
gen haar werk beschikbaar te stel
len voor deze solo-expositie. On
der de voorwaarde dat zij zelf niet
in de publiciteit zou behoeven te
treden, werden zij het eens.
Sonja Toebes viel als studente al
op met haar tekeningen waarin
zij het innerlijke leven van haar
modellen wist weer te geven. Bij
haar afstuderen kreeg zij een prijs
in de vorm van een beurs voor de
Koninklijke Academie voor Scho
ne Kunsten in Antwerpen. Daar
kreeg zij een jaar lang de beschik
king over een atelier en modellen.
Na haar terugkomst in Amster
dam nam zij deel aan enkele
groepstentoonstellingen en ver
kocht zij werk aan onder meer de
Rijksdienst Verspreide Kunstcol
lecties. Sinds haar vestiging in Zie
rikzee in 1964 maakte zij alleen
nog maar werk in de besloten
heid van haar eigen atelier.
Het resultaat daarvan is nu einde
lijk te zien in deze solo-expositie
op de bovenzaal van het Stadhuis
museum. De titel 'Een verborgen
schat' blijkt treffend gekozen. Toe
bes tekende met verbluffend tech
nisch inzicht niet alleen prachtige
portretten en sferen, maar vertelt
de toeschouwers daarmee ook
veel over persoonlijke levens en
emoties.
VAN 13.00 TOT 17.00 UUR
GEZELLIG WINKELEN DOE JE IN #ECHTGOES.NL
Verborgen schat in
Stadhuismuseum
Bart Goudzwaard tussen de tulpen. Verschillende virusziekten kunnen de
tulpen teisteren, het is de kunst die allemaal op tijd te herkennen: „Je
moet leren kijken." foto Dirk-Jan Gjeltema
door Melita Lanting
zonnemaire - Lange strepen fel
rood, knalgeel en teer roze kleuren
de akkers van Bart en Eric Goud
zwaard uit Zonnemaire. De tulpen
staan in bloei en dat betekent top
drukte op het bedrijf. „Dit is het
moment om de zieke bollen er tus
senuit te halen", zegt Goudzwaard.
We rijden er langs, maar wat groeit
er nou eigenlijk op de akkers?
door AM Pankow
zaterdag 25 en zondag 26
en maandag 27 april 2015
Huisartsen
HAP Zierikzee, Borrendamme, (Schelde-
straat 2) Zierikzee, tel: 0900- 1585.
Bereikbaar op werkdagen van 18.00-8.00
uur. Tijdens weekend en feestdagen 24
uur bereikbaar. Alleen na telefonische af
spraak.
Tandartsen
Schouwen-Duiveland
Spreekuur 16.30 - 17.00 uur.
tel. 06-53737162.
Apotheken
Boots-apotheek Zierikzee, Mol 15,
0111-412906, za. 9.00-17.00 uur.
Apotheek Borrendamme Zierikzee, Bor
rendamme 11, 0111-870037, dagelijks
8.00-23.00 uur. Van 23.00-8.00 uur via
dienstdoende apotheker.
Verloskundigen
Verloskundige Praktijk Lena
T/m 31 juli, Stadhuismuseum, Zierik
zee, di. t/m za. 11 -17 u., zo 13-17 u.
24 uur bereikbaar, tel. 06-22255315.
Thuiszorg
Allévo, Schouwen-Duiveland tel. 0113-
249111.
Buurtzorg: Midden Schouwen
0653673432, Duiveland 0622331441,
Burgh-Haamstede 06-54688525, Zierik
zee Mid-Oost 0653671600, Mid- West
0653412827, Renesse 0653674446.
Eilandzorg Schouwen-Duiveland, tel:
0111-453480.
Iriz thuiszorg, 0113-232529.
Dierenartsen
Gezelschapsdieren: weekenddienstartsen
Schouwen-Duiveland. Voor spoedgevallen
0111-412180. Spreekuur uitsluitend op af
spraak 9.30-13.30 uur, Grevelingenstraat
17 te Zierikzee.
Dierenartsencombinatie Overschelde,
voor landbouwhuisdieren en paarden (24
uur bereikbaar) 0111-412180.
Dierenambulance
24 uur bereikbaar. 06-43727125.
Duitse bezoekers in het Stadhuismuseum bekijken aandachtig het werk van de inmiddels 86-jarige kunstenares
Sonja Toebes. Tot eind juli is in de bovenzaal van het museum een solo-expositie ingericht, foto Dirk-Jan Gjeltema
