'Vondst Romeinse trouwring
aan vooravond huwelijk'
Geen taart en slingers op het verjaardags
feest van 'Tussen Kunst en Kitsch', maar
een tentoonstelling en een boek. Drie
experts van het programma geven hun
top 3 van meest bijzondere vondsten.
14 VERDIEPING
JUBILEUMSEIZOEN
Mieke Zilverberg, expert klassieke archeologie en mun
ten uit de oudheid, en als enige van de experts al van
af het begin bij het tv-programma betrokken
yu&>
Oud is niet per defini
tie kostbaar." De uit
spraak van Joseph
Estié, expert Euro
pees en Chinees por
selein, meubelen en
volkskunst, prijkt
naast een levensgrote foto van de man
op een muur van een van de zalen van
het Amersfoortse museum Flehite.
In de hoop dat hun oude object een for
tuin waard is, melden zich bij de taxatie
dagen die Tussen Kunst en Kitsch in het
land houdt zo tussen de duizend en vijf
tienhonderd mensen met een van thuis
meegenomen schilderij, sieraad, boek of
huisraad onder de arm.
Wie met zijn voorwerp door de voorse
lectie komt, mag dit voorleggen aan een
van de veertien experts die in het tv-pro-
gramma kunst van kitsch onderscheiden
en er een verwachte veilingopbrengst bij
noemen. Meestal valt die tegen, wat in
veel huiskamers meestal tot enig leedver
maak leidt. Soms is die hoger dan ge
dacht en heel soms heel veel hoger, wat
op de bank voor de tv ongetwijfeld ook
commentaar oplevert.
Voeg hierbij een charmante, oprecht
geïnteresseerd lijkende presentator - na
Cees van Drongelen en Nelleke van der
Krogt is dit met ingang van de nieuwe
tv-reeks Frits Sissing - en het resultaat is
steevast goed voor meer dan anderhalf
miljoen kijkers.
De aflevering van afgelopen woensdag
was na het Achtuurjournaal het meest be
keken programma die dag en liet daar
mee het Champions Leaguevoetbal ach
ter zich.
De experts hebben ter gelegenheid van
het dertigste verjaardagsfeestje de meest
bijzondere vondsten geselecteerd. Die
vormen de basis voor de tentoonstelling
en het boek, die eenzelfde opzet hebben.
Estié hangt dus niet alleen aan de muur
in Amersfoort, zijn uitspraak en foto
staan ook in het boek.
De keuze voor het Amersfoortse mu
seum is geen toevallige. De allereerste
opname van het tv-programma was in
1984 in het Singer Museum in Laren.
„Lekker dicht bij Hilversum, als we wat
zouden vergeten dan konden we het
makkelijk nog even ophalen", vertelt
Cees van Drongelen in het boek. Als
tweede opnamelocatie koos de AVRO
(toen nog zonder TROS) voor Flehite.
Onno Maurer, hoofd en conservator van
het museum, is enthousiast. Ook met
het oog op de kijkcijfers natuurlijk, daar
windt hij geen doekjes om. „En ik vind
het zo'n sympathiek programma. De
waarde ervan is dat ook mensen die
geen kunstliefhebber zijn, zo toch met
kunst en cultuur in aanraking komen.
Bovendien is het museum gehuisvest in
middeleeuwse zogenoemde murenhui-
zen. Het is een huiselijke omgeving en
die past prachtig bij een programma
waarin spullen worden getoond die men
sen van thuis meenemen."
Zijn team en hij hebben de afgelopen
maanden overuren gedraaid. Het is bij
voorbeeld door heel Nederland gereden
om met alle 101 eigenaren van de geselec
teerde voorwerpen een gebruiksovereen-
komst te sluiten. De adressen waren te
achterhalen doordat AVROTROS het be
stand van wie wat was, al die jaren goed
heeft bijgehouden, vertelt Maurer. „En
bijna iedereen was enthousiast."
Sommige voorwerpen zijn natuurlijk
van eigenaar gewisseld. Zo hangt het
olieverfschilderijtje van een jong paar
van Pieter Brueghel de Jongere (waarde
80.000 tot 100.000 euro, door de eigena
resse in 1950 gekocht voor 100 gulden)
nu in het Rijksmuseum Twenthe.
Zijn persoonlijke favoriet? Het album
amicorum of vriendenboek van Emilie
Coucke uit het begin van de 20e eeuw,
met tekeningetjes erin van schilders als
Isaac Israëls en jan Toorop en ook een bij
drage van Louis Couperus. Bas Hesse-
link, expert boeken, prenten en teke
ning, schatte de waarde in 2012 op
25.000 euro.
Maurer is ook een groot fan van het
werk van Albert Fiks, een ontdekking
van het programma: een vergeten schil
der, nota bene uit Amersfoort, tot ie
mand acht of negen jaar geleden een van
zijn werken aanbood bij Tussen Kunst en
Kitsch. „Wij hadden nog nooit van hem
gehoord", bekent Maurer. Het leidde alle
maal tot een tentoonstelling over Fiks,
een boek en Flehite heeft inmiddels ook
een verzameling van Fiks' werk opge
bouwd, dat ondertussen flink in prijs is
gestegen.
Niet alleen kunst, ook aan kitsch is ge
dacht. Zo staat in de museumkelder een
wandvullende vitrinekast met allemaal
kitsch en één kunstvoorwerp ertussen.
Het is aan de bezoeker dat eruit te halen.
Dertig jaar
en kijkcijfers
Romeinse trouwring,
goud, 2e eeuw na Chris
tus, 2.500 euro.
Asurn in grafkist, respec
tievelijk glas en steen,
1e eeuw na Christus,
50.000 euro.
„Waarschijnlijk is dit het
kleinste voorwerp van de ten
toonstelling. Meest frappant
vind ik de omstandigheid dat
de eigenaar het met een me
taaldetector heeft gevonden
in de buurt van het vroegere
Romeinse Nijmegen (Novio-
magus) aan de vooravond
van zijn huwelijk, toen zijn
aanstaande vrouw haar vrijge-
zellenfeestje met vriendinnen
vierde. Gouden trouwringen
uit de Romeinse tijd zijn vrij
„Hierbij gaat het om de com
binatie van een glazen asurn
in een lokale, natuurstenen,
ronde grafkist. De meeste
grafkisten die we kennen, zijn
rechthoekig. Rond is heel bij
zonder, maar zeer goed door
dacht, omdat dat de beste be
scherming voor het glas gaf.
Dat is ook duidelijk tot uiting
gekomen, de glazen urn is
nog intact en de resten van
bot en as zitten er nog in."
Romeinse paradedolk,
brons, 1e eeuw na Chris
tus, 10.000-15.000
euro.
„Bij deze prachtige bewaard
gebleven bronzen dolk gaat
het zowel om de omstandig
heid van de vondst als de
zeldzaamheid.
De dolk is in de stort van de
opgraving in Alphen aan de
Rijn gevonden. De stort wil
zeggen de afgewerkte en
zorgvuldig doorzochte grond
van de opgraving zelf, die op
een hoop was gegooid. De ei
genaar heeft beter gezocht
dan de archeologen en geluk
door Saskia Wassenaar
De tentoonstelling 30 Jaar Tussen Kunst en
Kitsch in 101 ontdekkingen is van 19 april tot
en met 22 juli in Museum Flehite in Amers
foort. Het boek kost 19,95 euro en is te koop
in de boekhandel en bij het museum.
Opnamedag van Tussen Kunst en Kitsch in
Gent in 2008.
foto Leendert Jansen/AVROTROS
