Heilige Hildegard en hop: proost
SERVICE 45
kerkdiensten
Dnnikenwerk
AGENDA
Meer agendanieuws vindt u op
onze website.
Zierikzee
Zierikzee
H hildegard von Bin-
gen vond dat het
goed was om hop
aan bier toe te voe
gen. Nooit geweten
dat deze heilige betrokken was bij
het op smaak brengen van gerste
nat. Zij schreef in de t2e eeuw:
'Hop, wanneer gezet in bier,
maakt een eind aan de afbraak en
zorgt voor een langere levensduur
en verleent een betere bewaring'.
Wie was Hildegard van Bingen
(1098-1179)? Je kunt beter zeggen,
wat was ze niet. De abdijbestuur
ster was deskundig op terreinen
als theologie, kosmologie, filoso
fie, dichtkunst, plantkunde en lin
guïstiek. Zij componeerde boven
dien hoogstaande kerkliederen.
Dat Hildegard veel wist van brou
wen meldt Ariël Meeusen, een le
vende encyclopedie op het gebied
van bierkunde. Op het weblog
monnikenwerk staan verhalen
van zijn hand over bierheiligen.
Hij heeft daar nu nog een essay
aan toegevoegd onder de titel Ab
dijen, Vadertaal Brouwam-
bacht. Meeusen constateert: 'De
grondtroepen van God zijn altijd
flink in de weer geweest met
bier.' Uit zijn relaas blijkt dat
monniken zich tot het uiterste
verfijnden in het brouwen. Ze
hadden in heel Europa contact
met elkaar via de kerktaal: het la-
tijn. Die gebruikten ze om vindin
gen aan elkaar door te geven.
Dat er volop werd gebrouwen had
te maken met de overvloed aan
graan waarover ze beschikten. De
abdijen genoten belastingvrijdom
en bezaten veel grond. De boeren
betaalden de pacht vaak in natu-
ra, graan dus. Hadden zij het zelf
in de eerste plaats nodig voor het
dagelijks brood, in de abdijen
werd het volop aangewend voor
de brouwerij. Meeusen gaat diep
in op de sociaal-economische ver
houdingen in de middeleeuwen
en kort daarna en constateert dat
de Beeldenstorm, die in 1566 be
gon in het Frans-Vlaamse Steen
voorde alles te maken had met ge
brek aan graan en daarmee ge
paard gaande honger. Hij schrijft
zijdelings over de verdwenen te
genstelling tussen de bierdrinken
de katholiek en de jenevermin-
nende gereformeerde. Intussen is
bier geliefd in alle gezindten.
Proost!
ZATERDAG 18 APRIL 2015
voor de boeg
Zaterdag 18 en zondag 19 april
Brouwershaven
PKN Ichtuskerk 10.00 uur mw Eerland;
Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt 9.30 en
17.00 uur ds Vreugdenhil;
Bruinisse
PKN 10.00 uur dhr Riemens, 17.00 uur
ds Smit;
Gereformeerde Kerk 10.00 uur ds de
Zeeuw;
Gereformeerde Gemeente in Nederland
10.00 en 17.00 uur leesdienst;
Burgh
PKN 10.00 uur dienst;
Dreischor
PKN 10.00 uur dienst Noordgouwe;
Haamstede
PKN 10.00 uur ds Haasnoot;
Gereformeerde kerk 10.00 uur ds de
Heer;
Christelijke gereformeerde kerk 10.00 en
18.30 uur ds v. Atten;
Gereformeerde Gemeente 10.00 uur lees
dienst, 17.00 uur ds Moens;
Rooms-Katholieke Kerk 11.00 uur;
Kerkwerve
Protestantse kerk 10.00 uur ds Sinke;
Christelijke Gereformeerde kerk 10.00 en
18.00 uur ds Capellen;
Nieuwerkerk
PKN 10.00 uur mw Nijman;
Noordgouwe
PKN 10.00 uur ds den Oudsten;
ZATERDAG 18 APRIL
Goes
'Jubelair', jubileumdansvoorstelling Bal
letstudio Free,
De Mythe, 14.30 uur en 19.30 uur
The Deaf Lookapony,
Podium 't Beest, 20.30 uur
Middelburg
Zeeuwse Muziekschool Festival,
De Spot, 13.30 uur (gratis)
Eenakterfestival Zeeuws Centrum
voor het Amateurtheater,
't Spiegeltheater, middagprogramma
14.00 uur, avondprogramma 20.00 uur
Familievoorstelling 'Brandweerman
Sam Live!',
Stadsschouwburg, 14.00 en 16.00 uur
Jubileumconcert Concertina,
Zeeuwse Concertzaal, 20.00 uur
Rilland
Festival Dijkrock,
Grensweg,
vanaf 12.00 uur open podium, eerste
rockoptreden vanaf 17.00 uur.
Vlissingen
Makebelieve Support,
De Piek, 21.00 uur
Lions Lentebal: 'Vrienden van Zeeland
Live' met Grandpa Nick Sessieband en
The Fre Kicks,
Arsenaaltheater, 21.00 uur
Noordwelle
PKN 11.00 uur ds Goodijk;
Oosterland
PKN 10.00 uur dhr Antes, 18.00 uur ds
Bijman;
Ouwerkerk
PKN 10.00 uur dhr Kooman;
Renesse
PKN 9.30 uur ds Goodijk;
Scharendijke
PKN 10.00 uurds Boersma;
Serooskerke
PKN 10.00 uurdhr v. Meijeren 19.00 uur
ds Wegman;
Sirjansland
Hervormde gemeente 10.00 uur dhr v.
Dalen en 18.30 uur ds Beider;
Zierikzee
Hervormde gemeente (Gasthuiskerk)
11.00 uur, 18.30 uur;
Vrijzinnige Gemeente Gasthuiskerk 11.00
uur ds Hop;
Thomaskerk PKN 10.00 uur
Christelijk Gereformeerde Kerk 10.00 uur
18.00 uur
Oud Gereformeerde Gemeente 10.00 en
18.00 uur leesdienst(iedere week meene
men);
Evangelisch Lutherse Kerk 17.00 uur
Rooms-Katholieke Kerk 9.15 uur
Zonnemaire
PKN 10.00 uur.
Kerkdiensten uit alle regio's op
www.pzc.nl/monnikenwerk
Optreden Focus, (support-act Mons-
un),
Brogum, 21.00 uur
ZONDAG 19 APRIL
Goes
Cavak presenteert FilmmasterZ met
Eddy Terstall,
Podium 't Beest, 14.00 uur
'Jubelair', jubileumdansvoorstelling Bal
letstudio Free, De Mythe, 14.30 uur
Middelburg
'Draai, Orgel!', in serie KinderKlassiek,
Zeeuwse Concertzaal, 14.30 uur
'Wat de zee uitbraakt in Middelburg',
literair-muzikale manifestatie rond Allen
Ginsberg met Mondriaan Kwartet, Palin-
ckx, Han Buhrs, Eddie Woods, Joep Brem-
mers, Schuttershof, 15.30 uur
Rilland
Festival Dijkrock,
Grensweg, vanaf 12.00 uur
Vlissingen
Windbroke met Keltische muziek van
Zeeuwse bodem,
Atrium Ter Reede, 14.30 uur
The Felicianos, De Piek, 16.00 uur
Optreden band Zinkzand,
Café De Gekroonde Suikerbier, 16.00 uur
door Willem Staat
p.s. Meeusen spreekt 8 en 9 mei over
bovenstaande thema's in de Middel
burgse Abdij tijdens het bierfestival.
Columnist Wim Jansen schrijft in
zijn column 'Wilders en de angst'
over de islam die zich zijn hardste,
meest agressieve zijde toekeert
naar de westelijke moderne we
reld. Te lezen op:
www.pzc.nl/monnikenwerk
