Uitstelgedrag van Grieken leidt tot groeiende ergernis
66
12 BUITENLAND
PRIMATOLOOG YVONNE DE JONG
In toeristische gebieden verliezen apen hun angst voor de mens. De gevolgen zijn triest en
vaak niet te overzien, constateert primatoloog en conservationist Yvonne de Jong (44).
NANYUKl - Ze ziet het dagelijks,
toeristen die apen in het wild te
genkomen en die dan proberen
op allerlei manieren in contact te
komen met de dieren. Door ze te
voeren en soms zelfs te aaien.
Zorgelijk en uiterst onverstandig,
zegt Yvonne de Jong. Want de
meeste mensen hebben geen idee
wat de gevolgen zijn van het goed
bedoelde stukje brood dat ze een
aap geven op het terras van een
hotel of op de picknickplaats in
een wildpark, vaak aange
moedigd door gidsen.
Het is wel degelijk gevaar
lijk voor zowel apen als
mensen, benadrukt De
Jong die al jaren onder
zoek doet naar primaten
in Oost-Afrika en hier in
2012 op promoveerde.
Wilde apen houden in
de regel afstand en wil
len weinig met mensen
te maken hebben, omdat
ze voor de meeste soor
ten een reële bedreiging
vormen. De apensoorten
die zich aangetrokken
voelen tot de voor hen
kunstmatige omgeving
(bavianen, vervetapen)
passen hun gedrag aan
en ontwikkelen agressie
ve strategieën om aan
menselijk voedsel te ko
men.
De Jong: „Als een manne
lijke baviaan niet krijgt
wat hij vraagt, pakt hij
het gewoon, ook al moet
hij daar een autodeur
voor openmaken of een
knauw uitdelen. Deze
agressie zal alleen maar
toenemen en voor veel
overlast zorgen, waar de
apen op afgerekend wor
den. En dan hebben we het nog
niet eens over de vele ziektes die
primaten (van aap naar mens en
andersom) kunnen overdragen."
De Nederlandse wetenschapper
woont met haar gezin in een zelf
ontworpen huis aan de voet van
Mount Kenya, aan de rand van
Nanyuki, 200 km ten noorden
van de Keniaanse hoofdstad Nai
robi. In haar achtertuin, het be
schermde natuurgebied Lolldaiga
Hills, lopen olifanten, leeuwen,
Als een
baviaan
niet krijgt
wat hij
wil, pakt
hij het,
ook al
moet hij
een knauw
uitdelen
cheeta's, buffels. En uiteraard pri
maten, zoals bavianen, huzaar
apen en vervetapen.
In de Afrikaanse bush voelt De
Jong zich thuis, zegt ze, uitkij
kend over de weidse savannes en
heuvels van Lolldaiga. Op een rug-
zaktocht door Tanzania en Kenia
in 1996 realiseerde ze zich dat ze
hier haar onderzoeken naar prima
ten wilde doen.
Samen met de Amerikaanse we
tenschapper Dr. Thomas Butyns-
ki reist De Jong naar gebieden
waar nog weinig of geen onder
zoek is gedaan. „Om de biodiversi
teit van Oost-Afrika ef
fectief te kunnen be
schermen moeten we
weten welke soorten en
ondersoorten waar le
ven, hoe het met de aan
tallen gesteld is en waar
door ze bedreigd wor
den." Primaten, bena
drukt De Jong, spelen
een essentiële rol bij het
verspreiden van zaden
en zijn zo onmisbaar
voor een gezond ecosys
teem. „Ook zijn ze van
vitaal belang voor ons
begrip van menselijke
ziektes en de evolutie
van de mensheid."
Alle apensoorten in
Oost-Afrika worden be
dreigd, waarschuwt de
primatoloog. Vandaar
dat het belangrijk is dat
lokale gemeenschappen
en ook toeristen betrok
ken worden bij de be
scherming van hun leef
gebied. „Het fotografe
ren en rapporteren van
groepen apen op daar
voor bestemde websites
(iNaturalist.org, Observa-
tion.org, MammalMAP)
levert nuttige informatie
op voor wildbeheerders
en onderzoekers zoals wij, vooral
als het gaat om schuwe of zeldza
me soorten."
De druk op bossen en andere eco
systemen in Oost-Afrika is
enorm groot, stelt De Jong, met
name doordat de bevolking elke
20 jaar verdubbelt. „Willen we
dat ook volgende generaties een
gezonde leefomgeving hebben,
dan zijn drastische maatregelen
nodig waaraan iedereen zijn
steentje moet bijdragen."
De Grieken hopen dat de EU-mi-
nisters van Financiën volgende
week vrijdag op een bijeenkomst
in Riga besluiten wat geld over te
maken om de ergste financiële
nood van Griekenland te lenigen.
Die ministers eisen eerst een al
lesomvattende lijst met hervor
mingen. Die ontbreekt nog
steeds, na twee maanden onder
handelen. „Niemand verwacht
een akkoord op 24 april", zegt de
Duitse minister van Financiën
Wolfgang Schauble. Zijn Slowaak
se collega Peter Kazimir is pessi
mistisch. „We hebben al zo veel
tijd verspild. Griekenland komt
steeds dichter bij de afgrond."
Van het Internationaal Monetair
Fonds (IMF), een van de geldschie
ters, hoeft Griekenland niet op
coulance te rekenen. Topvrouw
Christine Lagarde zei deze week
dat Griekenland geen uitstel
krijgt voor de aflossing van lenin
gen. „Het is nog nooit gebeurd
dat een ontwikkeld land daarom
vroeg", zei ze. Griekenland heeft
dat ook nog niet gedaan, maar
naar verluidt hebben Griekse
ambtenaren wel al naar de moge
lijkheden geïnformeerd.
Het land moet in mei 1 miljard eu
ro aan het IMF afbetalen, zoals ge
pland. Voor die datum moet de re
gering nog de salarissen en pen
sioenen van de ambtenaren over
april overmaken - een uitgave van
zo'n 1,5 miljard.
Om ondanks de lege staatskas aan
die verplichtingen te kunnen vol
doen, overweegt staatssecretaris
Dimitris Mardas van Financiën
overheidsbedrijven via een wet te
dwingen hun reserves te belenen.
Volgens schattingen kan dat zo'n
3 miljard euro opleveren, genoeg
om het uit te zingen tot 11 mei.
Dan staat de volgende bijeen
komst van de ministers van Finan
ciën gepland. Dat zou wel eens de
échte deadline kunnen zijn, aan
gezien Griekenland een dag later
745 miljoen euro aan het IMF
moet betalen.
Mardas meldde donderdag dat het
primair overschot van de regering
- waarin aflossingen niet meegere
kend worden - in de eerste drie
maanden van het jaar uitkwam
op 1,7 miljard, terwijl slechts 119
miljoen was begroot. Dat resul
taat is uitsluitend bereikt doordat
de regering zijn betalingen aan le
veranciers heeft stopgezet.
De belastinginkomsten waren
juist 700 miljoen lager dan ver
wacht. Eerder deze week bleek uit
cijfers van het Griekse statistiek
bureau Elstat dat het primair over
schot in 2014 niet 1,5 procent be
droeg, zoals afgesproken met de
geldschieters, maar 0,4.
Ondanks al deze donkere wolken
blijft de Griekse premier Alexis
Tsipras 'sterk optimistisch' over
een overeenkomst voor het eind
van de maand. „Omdat ik weet
dat Europa heeft geleerd om on
enigheid op te lossen", schreef hij
in een verklaring.
De regering ontkent geruchten
dat ze van plan zou zijn een refe
rendum, of zelfs nieuwe verkie
zingen, uit te schrijven om met
een nog sterker mandaat een gro
tere vuist tegen de geldschieters
te kunnen maken.
door onze correspondent
Frans van den Houdt
Yvonne de Jong,
primatoloog
door onze correspondent
Thijs Kettenis
ATHENE - Internationale geldschie
ters verliezen hun geduld met Grie
kenland, nu dat weer een deadline
voor hervormingen dreigt te mis
sen.
Griekenland hoopt dat
EU-ministers van Financiën
volgende week toezeggen
weer geld over te maken
