Eindeloos
Zeedorp
DIZZIE 17
Adriana Beenhakker uit Kloetinge: in 1906
werd ze vereeuwigd door de beroemde
Franse beeldhouwer Raymond Sudre. Haar
kopje staat nu in het Zeeuws Museum.
Negenhonderd beelden van Omer Gielliet geboekt
Rinus Spruit op de radio
Napoleon staat op de
cover van het jongste
nummer van het tijd
schrift Zeeland van
het Zeeuwsch Ge
nootschap. Niet zo
vreemd als we twee
eeuwen terugdenken. Voor hetzelfde
geld had het pleisterkopje van Adriana
Beenhakker voorop mogen staan. De
Franse kunstenaar Raymond Sudre
(1870-1962) vervaardigde het beeldje in
1906. Het portretkopje kwam in 2013 in
de collectie van het Zeeuwsch Genoot
schap terecht en is sindsdien te zien in
de streekdrachtenzaal van het Zeeuws
Museum in Middelburg.
Het kopje van Adriana opent in het tijd
schrift de nieuwe serie 't Is vol van schat
ten hier: een reeks artikelen waarin aan
dacht wordt besteed aan bijzondere ob
jecten in de verzamelingen van het Ge
nootschap.
Hierboven ziet u Adriana. Wat een
schoonheid. En wat een leuk verhaal zit
er achter dit mooi verbeelde Zeeuwse
meisje. Katie Heyning verzamelde de ge
gevens en presenteert ze in het tijd
schrift. Adriana Beenhakker werd in
1881 in Kloetinge geboren. In het gezin
was ze de enige dochter met verder nog
vier broers. Ze werkte in de familie als
huishoudster en trouwde nooit. In 1962
overleed ze in Koudekerke.
Raymond Sudre was een succesvolle
Franse beeldhouwer. In 1900 won hij de
Prix de Rome. In 1903 reisde hij door Ne
derland, in juli streek hij neer in Zee
land. Op de markt in Middelburg ont
moette hij de drie dochters in Beveland-
se dracht van herbergier Korstanje in
Wemeldinge. Volgens de beeldhouwer
'filles splendides'. De volgende dag nam
Sudre zijn intrek in de herberg van Kor
stanje en vond hij de dochters bereid
voor hem te poseren. De kunstenaar
bleef de hele zomer in Wemeldinge.
Is dat geen prachtig verhaal? Een onge
twijfeld zwierige, nog jonge Fransman
die valt voor een drietal Bevelandse
schonen. In 1906 exposeerde Sudre het
in Zeeland gemaakte werk op de Salon
in Parijs, in 1910 in zijn geboorteplaats
Perpignan.
Waar komt Adriana Beenhakker om de
hoek kijken? Sudre ontmoette haar
broer, de onderwijzer Simon Beenhak
ker, tijdens zijn Zeeuwse zomer van
1903. Het kopje van Adriana is gedateerd
1906. Katie Heyning: „Heeft Adriana in
1906 haar Franse beeldhouwer in Parijs
opgezocht? Is zij wellicht samen met
broer Simon, die inmiddels Frans was
gaan studeren, naar de tentoonstelling
in de Salon geweest? En maakte Sudre
bij die gelegenheid dit kleine pleister
kopje? Het zal wel voor eeuwig een raad
sel blijven."
Wat wel bekend is: het kopje stond tot
haar dood naast het bed van Adriana.
Ïe ziet het bord dat je Zeedorp
in bent gereden, en een paar
tellen later passeer je al het
rd dat je Zeedorp uit bent. Zo
klein is dit plaatsje aan de dijk
van de Westerschelde,
nabij Kloosterzande.
Jan Vantoortelboom
heeft zijn roman De man
die haast had in en rond
om Zeedorp gesitueerd.
Een korte roman, weinig
bladzijden en veel wit,
maar het lezen lijkt, an
ders dan een rit door
Zeedorp, eindeloos te du
ren.
Jan Vantoortelboom Dat komt omdat er veel
(Elverdinge, 1975) gebeurt in het boek,
Debuut: maar het ligt ook aan de
De verzonken stroperige stijl. De hoofd
jongen (2011persoon, Leon, weet
Meester Mitraillette geen raad met de liefde,
(2014) en de schrijver wil dat
De man die haast blijkbaar in de verwoor-
had (2015) ding laten doorklinken.
Leon ervaart 'een piek
van zinnelijkheid' wan
neer hij Liliane ziet. Even later
gaat het over 'de bewustwording
van een lust in zijn lichaam voor
Liliane'. Bij een kus 'woelde een
onrust als een onderaards wezen
door zijn onderbuik'.
En over de eerste nacht: 'Zijn
lichaam en geest leken op een be
moedigende wijze versmolten'.
Taal als een hobbelpad dat alle
aandacht opeist in plaats van taal
als een weg waarover je onge
merkt voortrijdt.
Seks in Zeeuws-Vlaanderen, het
is wanneer je streekbewoner Jan
Vantoortelboom mag geloven,
een moeizame aangelegenheid. In
andere gevallen lijkt het bestaan
er juist heerlijk overzichtelijk.
Leon kan als conciërge aan de slag
op de school in Hulst waar hij
leerling is geweest. Voor een
schoolvriend wordt een baan als
leraar geregeld.
Liliane is eveneens lerares op
school. Na haar 'Ik wil een kind
van je' laat Leon zich ijlings sterili
seren. Dat is het einde van de rela
tie, en voortaan kan hij zich weer
volledig wijden aan de dingen
waar het in zijn leven om draait.
Trouw is hij, trouw aan Zeeuws-
Vlaanderen dat hij slechts voor
één korte vakantie verlaat.
Trouw aan Elsie, de vaste oppas
toen hij een kleine jongen was.
Op een dag valt ze tijdens zo'n op-
passessie door het trapgat en
raakt zwaar gehandicapt.
Hij blijft haar bezoeken, iedere za
terdag, met een mengeling van ge
negenheid en schuld.
Tot een fatale dag op de Wester
schelde.
De luchten boven Zeedorp, ze
zijn door deze roman voor altijd
zwart, zwarter, zwartst.
VRIJDAG 17 APRIL 2015
OVERZICHT VAN HET WERK VAN EEN PASTOOR-KUNSTENAAR
NTR ACADEMIE
Op 14 mei wordt de Breskense pastoor
Omer Gielliet 90 jaar. Hij is dan tevens 65
jaar priester en 55 jaar beeldhouwer. De
ze jubilea worden gevierd met de uitgave
van een boek waarin een overzicht wordt
gegeven van zijn beeldhouwkunst. Dit
boek, getiteld Omer Gielliet in beeld, wordt
hem op zaterdag 9 mei aangeboden. Om
14.00 uur zal schrijver Ton Bakker hem in
de H. Barbarakerk in Breskens het eerste
exemplaar overhandigen. Ton Bakker
heeft zo'n negenhonderd beelden van
Omer Gielliet achterhaald en in het boek
samengebracht. Verder geeft hij een over
zicht van gedichten, aforismen en verha
len van Gielliet.
Rinus Spruit, bekend van De rietdekker en
Een dag om aan de balk te spijkeren, is van
daag te gast in het radioprogramma NTR
Academie (23.00 uur) op NPO Radio 5.
Daarin praten schrijvers over hun geboor
tegrond.
Voor Rinus is dat Nieuwdorp op Zuid-Be
veland, waar hij in 1946 werd geboren.
door Jan van Damme
ZEEUWSE SCHRIJVERS
door Mario Molegraaf
Raymond Sudre: buste van Adriana Beenhakker, Zuid-Bevelandse dracht (gips) 1906; Zeeuws Museum, collectie
Zeeuws Genootschap, foto's Jan Torfs
Adriana stond model
Zeeland
Tijdschrift van het
Koninklijk Zeeuwsch
Genootschap der
Wetenschappen,
jaargang 24,
nummer 1, 2015
