Platte oester leeft op
dankzij virus in creuses
Gemeenten doen te weinig voor
kinderen die in armoede opgroeien
Een groep van 7 8 dronken
Duitse feestgangers werpt
Renesse weer terug in de tijd.
26 ZEELAND
CONFRONTATIE POLITIE EN FEESTGANGERS
Zee
dinsdag
Zaterdag ging ik naar de
zee. Het was er weer
voor. Het regende en
waaide. Ik moest op
weg ernaartoe beide handen
aan het stuur houden. Ik kon
de auto comfortabel vlak aan
de zee parkeren, stapte uit,
deed de deur open en kocht ver
wachtingsvol een kaartje.
De zee was dit keer een ten
toonstelling in het Mu.ZEE in
Oostende met als thema, u
raadt het al, de zee. Als u snel
bent kunt u er nog naartoe, 19
april is de laatste dag. Ik kan
het u aanraden. Het is mooi om
één thema door velen verbeeld
te zien. Door eeuwen heen en
over landsgrenzen heen. Ensor,
Picasso, Matisse, Toorop, Maris,
Magritte, Darboven en Perme-
ke en vele anderen laten in dit
huis van de kunst hun licht
schijnen over de zee. In die zin
is het ook een wervelende rit
langs meesters en meesterwer
ken. Een tijdreis langs stromin
gen, wentelingen en bakens.
De tentoonstelling is als de
Zee, rustig, braaf, geruststel
lend dan weer woest, ongrijp
baar en verrassend.
Degene die de tentoonstelling
zou samenstellen, was Jan
Hoet. Hij begon eraan maar kon
het niet afmaken. Hij stierf vo
rig jaar. Hoet werd geboren in
1936 in Leuven en ook onlosma
kelijk met Gent verbonden.
Een Belg met een warm klop
pend hart voor kunst. Gedre
ven om kunst onder een breed
publiek te brengen. Zelfs een
bokser ooit, dol op stripverha
len, een man die even veelzij
dig is als de zee. En ook dat
klinkt door in de tentoonstel
ling, dwars en zot.
Misschien ben ik te ver van het
centrum van mijn land afgedre
ven maar ik ken geen Neder
landse evenknie van Hoet. De
ze enorme diversiteit en veelzij
digheid is vermoedelijk
Vlaams. Je moet wanorde kun
nen verdragen om veelzijdig
heid te kunnen ervaren. Als het
land en zijn volk is de tentoon
stelling tegenstrijdig en net als
in een Vlaamse straat zijn er za
ken naast elkaar te bewonde
ren die wij als Hollandse calvi
nisten niet bij elkaar kunnen
dromen. De tentoonstelling is
een ode aan Hoet geworden en
daarmee ook aan de Vlaamse
ziel.
Ruim 35 jaar geleden stond de
platte oester nog symbool voor de
typisch Zeeuwse oester. Totdat in
1980 de bonamia ostreae in de
Oosterschelde opdook. Die was
waarschijnlijk met schepen mee
gereisd. De parasiet verzwakte
platte oesters, waardoor ze niet
veel ouder dan drie jaar worden
en daarmee vrij klein blijven.
Om te redden wat er te redden
viel, besloot de oestersector de
kweek van platte oesters te ver
plaatsen naar de Grevelingen. On
danks allerlei quarantainemaatre
gelen, kwam de oesterparasiet
toch ook daar terecht. De kwekers
schakelden massaal over op krom
me oesters. De platte oester werd
een product in de kantlijn.
De laatste jaren is dat beeld ver
schoven. „In 2012 hebben we in
de platte oesters een hele goede
broedval gehad. Tegelijkertijd
deed zich bij de creuses het her
pesvirus voor. Alleen zeer jonge
creuses zijn daar vatbaar voor.
Juist dat creusebroed nestelt zich
op platte oesters, waardoor er een
enorme voedselconcurrentie ont
staat. Nu veel jonge creuses dood
gingen, kregen platte oesters
sinds 2013 kans te groeien", legt
de Yersekse oesterkweker Aard
Cornelisse uit, die zoals bijna alle
kwekers en handelaren lid is van
de Nederlandse Oestervereniging.
De productie van platte oesters ac
celereerde zo van 1 naar 5 miljoen
stuks per jaar. Dat is nog steeds
klein bier vergeleken met het aan
tal creuses uit Zeeland: 20 mil
joen stuks per jaar. Een probleem
is dat de traditionele markt voor
Zeeuwse platte oesters is verdwe
nen. Cornelisse: „De Belgische de
tailhandel waar we ooit platte oes
ters aan leverden, bestaat amper
nog. Alles loopt via de super
markt, maar die vragen grote en
gegarandeerde volumes. Daar kun
nen we moeilijk aan voldoen."
Toch hebben Yersekse bedrijven
flink verkocht aan Franse afne
mers. Daar heerst mede door het
herpesvirus een tekort. Of die af
zetmarkt blijvend is, is de vraag.
Daarom kijken ze in Yerseke ook
naar Azië. „Als je plots zoveel plat
te oesters in de aanbieding hebt,
zal de prijs zakken. Sommige
handelaren houden dan ook hun
platte oesters vast. Het is boven
dien afwachten of de platte oester
zich structureel herstelt of dat er
sprake is van een korte opleving.
Wetenschappers van Imares kun
nen daar nog niets over zeggen."
ZIERIKZEE - Burgemeester Gerard
Rabelink raakt meer en meer ge
agiteerd wanneer hij de kranten
koppen en andere media-uitin
gen over 'de massale vechtpartij
in Renesse' de revue laat passe
ren. Jaren investeren in een pret
tig verblijfsklimaat en positievere
beeldvorming in één klap teniet
gedaan. Hij blijft derhalve bena
drukken dat het om een incident
gaat. „Natuurlijk, er gebeurt wel
eens vaker wat. Het aantal gasten
op Schouwen-Duiveland piekt in
de zomer naar zo'n honderddui
zend. Dus ja... Maar laat dit ene
nu niet gelijk bepalend zijn voor
hoe het sinds een jaar of drie over
het algemeen gaat in Renesse",
roept de burgemeester bijna ver
twijfeld uit bij de terugblik daags
later op de calamiteiten in het uit-
gaanscenrum zondag.
Teamchef Winfred Kuijpers en of
ficier van dienst René van Hoven
weerspreken van hun kant met
klem iedere suggestie dat de poli
tie de kwestie onnodig heeft laten
escaleren. De groep Duitse amok-
makers is binnen een half uur
met 'proportioneel geweld' terug
hun bus in gedreven. Daarbij
heeft wellicht één man een
'hoofdwondje' opgelopen, maar
harde klappen zijn aan die kant
niet gevallen, aldus beide politie
mannen. Dus van uitlokking kan
geen sprake zijn. Weer stuitert Ra
belink op z'n stoel van opwin
ding. Waar het in dit geval voor
hem om draait, is dat twee agen
ten wél gewond zijn geraakt. Eén
door een klap met een bierpul op
Splinter, platform voor bestrij
ding van armoede en sociale uit
sluiting in Zeeland, concludeert
dat na een onderzoek onder de re
gelingen in de dertien Zeeuwse
gemeenten. Naar schatting
groeien 8500 Zeeuwse kinderen
op in armoede. En het worden er
steeds meer.
z'n hoofd en de ander die na een
welgemikte vuistslag knock-out
ging en een hersenschudding op
liep. En dan was er ook die Neder
landse jongen, waarmee de vecht
partij begon. Hij kreeg uit het
niets een klap in z'n gezicht van
één van de Duitse gasten, die
rond kwart over twee een disco
theek kwam uitgelopen. Voor het
oog van de dan daar aanwezige
zes politiemensen, vertelt Kuij
pers. „Dat houdt in dat je wel
moet ingrijpen. Je zou hem even
tueel ook rustig de bus in kunnen
laten gaan, die klaar stond en
hem dan er uithalen. Dat is een af
weging. Maar weet je dan nog wel
zeker wie van de 78 gasten het
precies was? De rechter vraagt in
zulke gevallen een 100 procent ze
kere herkenning. Dus beter als he
terdaad is er niet."
Zodra de dader buiten op straat in
„Gemeenten doen afzonderlijk
hun stinkende best om te probe
ren die armoede te bestrijden", be
nadrukt Nellie de Bont, secretaris
van Splinter. „Maar wij hebben de
indruk dat ze niet genoeg samen
werken. Zouden ze dat wel doen,
dan zouden de gevolgen van ar
moede voor veel kinderen een
stuk kleiner kunnen zijn."
In november heeft Splinter een
conferentie gehouden en aan
dacht gevraagd voor de gevolgen
van armoede onder kinderen.
Daar is als doel gesteld dat op 21
september 2015 een Zeeuws pact
wordt gesloten om armoede on
der kinderen te bestrijden. In een
z'n kraag werd gegrepen, keerde
zo'n twintig van zijn metgezellen
zich tegen de politie. Twee agen
ten die verderop stonden met
hun fiets, werden bewust opge
zocht en aangevallen, vertelt Kuij
pers. De andere zes dienders
vormden een linie om de groep
amokmakers en hun landgenoten
verder tegen te houden en de bus
in te krijgen. De bikers voegden
zich kort daarop bij hen.
Ondertussen was via de porto
foon een noodoproep uitgegaan.
Alle beschikbare eenheden in Zee
land werden naar Renesse gediri
geerd. Dat bracht uiteindelijk zo'n
vijftien agenten op de been in het
uitgaanscentrum, tegenover 78
heetgebakerde, dronken Duitsers.
Was het écht uit de hand gelo
pen, dan volgt in hoog tempo on
dersteuning uit de regio Rijn
mond en Brabant, zegt Kuijpers.
De bus is onder politiebegelei
ding naar de gevangenis in Breda
gebracht. Van den Hoven: „Toren-
tijd was geen optie, want daar
komt zo'n dubbeldekker niet eens
onder de poort door." Op het ge
vangenisterrein zijn ze één voor
één uit de bus gehaald voor ver
hoor. Vijftien zijn er uiteindelijk
aangehouden in verband met
openlijke geweldpleging tegen
twee agenten en de discotheekbe
zoeker. Ze worden vandaag voor
geleid voor de rechter-commissa-
ris, om te beoordelen of ze in het
belang van het onderzoek langer
vast moeten worden gehouden.
Een aantal beroept zich op hun
zwijgplicht en weigert mee te
werken. De politie beschikt over
filmbeelden, die worden bestu
deerd om te zien wie precies ge
weld heeft gebruikt.
De 78 Duitsers uit Gelsenkirchen
en Bottrop waren met de bus
voor een avondje gezelligheid
heen en weer naar Renesse ge
reisd. Uit één van de verklaringen
maakt de politie op dat het om
een vrijgezellenfeestje ging.
nader overleg in december is vast
gesteld dat provincie, gemeenten,
onderwijs en maatschappelijk
werk daarbij een rol kunnen spe
len. Ter voorbereiding van de te
sluiten overeenkomst heeft Splin
ter een inventarisatie gemaakt
van alle armoederegelingen voor
kinderen die gemeenten hebben.
„Dat zijn er heel wat", zegt De
Bont. „Maar als gemeenten samen
zouden werken, zouden veel rege
lingen efficiënter kunnen zijn.
We hopen dat veel gemeenten
zich bij het pact aansluiten."
Ter voorbereiding houdt Splinter
op 10 juni een conferentie in de
Zeeuwse Bibliotheek.
Knokpartij niet
te voorkomen
Marleen Blommaert
Voor meer columns: www.pzc.nl/columns
door Frank Balkenende
YERSEKE - Door de oesterparasiet
bonamia ostreae leidde hij jaren
lang een kwijnend bestaan, maar
de platte Zeeuwse oester is bezig
aan een comeback. Dat is te dan
ken aan een herpesvirus dat zijn be
langrijkste voedselconcurrent - de
kromme oester ofwel creuse - voor
een flink deel uitschakelt.
Of de opleving van de plat
te oester van korte of lange
duur is, weten noch kwe
kers noch wetenschappers.
door Marcel Modde
door Jeffrey Kutterink
VLISSINGEN - Gemeenten kunnen
meer doen om te zorgen dat kinde
ren die in armoede opgroeien nor
maal mee kunnen doen in de maat
schappij. Maar daarvoor moeten ze
de handen ineen slaan.
Burgemeester Gerard Rabelink
