:êa
3
SPECTRUM 7
44 Er was geen vooroverleg met
beheerders van kabels en
leidingen. Het projectbureau
was dat vergeten te regelen
f W? ^><^1 r'
In de Middelburgse Abdij schrokken ze
zich vorige week een hoedje. Tot stom
me verbazing van de Statenfracties
bracht de toch al armlastige provincie
een onwelkome onheilsboodschap: als
de provincie nu niet op de rem trapt,
wordt het project Sloeweg 13 tot 17 mil
joen euro duurder. Provinciale Staten legden vo
rig jaar al tandenknarsend 5,3 miljoen extra op ta
fel voor het infrastructuurproject. Nu blijkt het
budget van 58 miljoen euro verre van voldoende.
Oorzaak: fouten, fouten en nog eens fouten. In
het bestek, maar ook in de projectorganisatie. Zon
der rigoureuze ingreep leiden die fouten tot een
budgetoverschrijding van 33 procent, de 5,3 mil
joen uit 2013 meegerekend. Het leeuwendeel van
dat extra geld zou nodig zijn om hoofdaannemer
Boskalis te betalen. Het werk zou immers een jaar
langer duren. Politiek is dat onverkoopbaar.
De enige manier om binnen het budget te blij
ven, is het plan sterk versoberen, liet gedeputeer
de Kees van Beveren (CDA, wegen) vorige week
weten. Zo opperen Gedeputeerde Staten de bouw
van twee nieuwe viaducten te schrappen. Bestaan
de viaducten bij de Drieweg zouden kunnen wor
den hergebruikt. Ook het vlaggenschip - het enor
me viaduct bij de kruising Sloeweg-Bernhard-
weg-West-Westerscheldetunnelweg - gaat op de
helling. Het dagelijks provinciebestuur denkt nu
aan een gelijkvloerse kruising ofwel een rotonde.
Daarnaast wordt de aansluiting Molendijk verso
berd. Zo wordt een middenklasse Volkswagen
(een ononderbroken vierstrooksweg) een Dada
(een doorsnee provinciale weg met rotondes). Dit
tot verdriet van onder meer de gemeenten Goes
en Borsele, die onaangenaam werden verrast door
de publicaties over het Sloeweg-drama.
De alternatieven moeten voor de zomer
zijn uitgewerkt. Dan moet ook de vraag
zijn beantwoord hoe het zover heeft kun
nen komen. De PZC sprak met bronnen die dicht
bij het vuur zitten. Ze willen - zijnde een soort
klokkenluiders - anoniem blijven. Zij lichten een
tipje van de sluier op over de vele fouten die aan
het licht zijn gekomen. Er ging een heleboel mis.
Zo stelt de provincie dat de aannemer stuitte op
leidingen en kabels die niet op de bodemkaart
stonden. Het verleggen daarvan is een kostbaar
en tijdrovend karwei.
Dat onheil zou de provincie zelf over zich hebben
afgeroepen. „Het provinciale projectbureau dat
een coördinatieplicht heeft, heeft verzuimd vooro
verleg te voeren met beheerders van die kabels en
leidingen. Het bureau is dat gewoon vergeten te
regelen. Daarna is er een ontwerp naar beheer
ders gestuurd en wat bleek: de tekeningen bevat
ten onvoldoende gegevens. Dat heeft tot forse ver
traging geleid. Bovendien bleek het verleggen van
kabels en leidingen veel duurder dan de provincie
dacht, terwijl je dat na een gedegen vooroverleg
wel degelijk goed kunt inschatten."
Ook kwam boven water dat viaducten verkeerd
waren berekend en dat deze omissie vrij laat is op
gemerkt. Volgens de bronnen is tevens voorbij ge
gaan aan btw-afdracht. „Dat mag je wel een
enorm interne blunder noemen." Maar ook sim
pele dingen als de plaatsen waar wegwijzers moe
ten komen, waren over het hoofd gezien. Om het
nog erger te maken, waren er ook materialen in
het bestek opgenomen die met de huidige regelge
ving niet meer zijn toegestaan.
Hoe dat kan, vergt een blik terug in de tijd. Al in
2003 begon de voorbereiding van het Sloe-
weg-project. De provinciale projectorganisatie
werd geleid door Jan Bakx. Er leek geen vuiltje
aan de lucht. Tot 2013, toen veel 57-plussers ge
bruik maakten van de zogeheten NAR-regeling,
een genereuze handdruk die volgens de provincie
nodig was om de organisatie te verkleinen. Die re
geling had zijn weerslag op de projectorganisatie.
Onder andere Bakx ging met vervroegd pensioen.
En met hem nog een aantal collega's. Specialisti
sche kennis vloeide zo weg bij de provincie.
Het vervaardigen van een bestek werd vervolgens
noodgedwongen uitbesteed. Met die externe voor
bereiding begon de ellende. Het bestek klopte op
een aantal punten niet en de huidige projectorga
nisatie was niet in staat om gebreken - ook zaken
die waren vergeten - te herkennen. Was het an
ders gelopen als de provincie zijn Sloeweg-specia-
listen niet in 2013 had uitgezwaaid? „Ja", zegt
Bakx, „want dan had ik zelf het bestek gemaakt.
Ik kende het project van haver tot gort. Nu zitten
er gaten in het bestek. Ik denk dat dat komt door
dat er met de NAR-regeling veel kennis is wegge
lekt." Dat beeld wordt bevestigd door de welgege-
lichte bronnen. „Er zit nu een operationeel pro
jectleider op dit karwei die nog nooit een weg
heeft aangelegd. Bij het provinciaal projectbureau
ontbreekt het gewoon aan deskundigheid."
De provincie snijdt zich ook lelijk in de vingers
door de wijze waarop de Sloeweg is aanbesteed.
Het gaat om een klassieke, zogeheten RAW-aan-
besteding. Tot in detail staat daarin beschreven
welke werkzaamheden de aannemer dient te ver
richten. Bij een waterdicht bestek hoeft dat geen
bezwaar te zijn, maar als het rammelt kan de
hoofdaannemer (Boskalis) voor meerwerk en
tijdsoverschrijdingen gepeperde rekeningen naar
de provincie sturen. Dat is de reden waarom de
provincie het project wel moet versoberen. „An
ders is het kassa voor Boskalis", zegt Bakx.
Tegenwoordig worden zulke megaprojecten als
de Sloeweg 'sleutelklaar' aanbesteed. De opdracht
gever geeft de voorwaarden aan, de hoofdaanne
mer maakt een plan en voert het werk voor het af
gesproken bedrag en onder gegarandeerde kwali-
teits- en zorgvuldigheidseisen uit. Meerkosten en
onvoorziene zaken zijn voor rekening van de
hoofdaannemer. De opdrachtgever hoeft na vol
tooiing alleen nog het lintje door te knippen.
Bakx bestrijdt dat de provincie gaande de rit een
ander aanbestedingsmodel had moeten kiezen.
„Je zit op een bepaald spoor waar je niet zomaar
van afkan. Bovendien laadden we bij de provincie
weinig ervaring met zo'n sleutelklare aanbeste
ding. Het lijkt me griezelig om dan ineens het
roer om te gooien."
De verdubbeling van de Sloeweg begon in
augustus vorig jaar. Al in het najaar be
gon het wegproject te kapseizen. De pro
vincie voelde nattigheid en versterkte het project
management met een speciale taskforce onder lei
ding van Ton Vrijdag, die als projectmanager van
de bouw van de Sluiskiltunnel het klappen van
de zweep kent. Een project waarop de provincie
een meevaller van 10 tot 12 miljoen euro ver
wacht! Vrijdag moet in kaart brengen wat er alle
maal fout is gegaan. Tevens moet hij een gewij
zigd (goedkoper) ontwerp fabriceren. Om die re
den is het project Sloeweg tijdelijk gedeeltelijk
stilgelegd.
De hamvraag is waarom de sores met de Sloeweg
pas vorige week naar buiten zijn gebracht? Gede
puteerde Van Beveren moet al langere tijd op de
hoogte zijn geweest. Toch voelden veel Statenfrac
ties, die bij de behandeling van de Najaarsnota al
wel waren gewaarschuwd dat het stroef liep, zich
vorige week overvallen door het slechte nieuws.
Dat werpt de vraag op of de bestuurlijk verant
woordelijke heeft voldaan aan zijn informatie
plicht? Ofwel, heeft gedeputeerde Van Beveren de
Statenfracties tijdig op de hoogte gesteld van het
debacle? Het heeft er alle schijn van dat dat niet is
gebeurd en als het niet is gebeurd, is dat een poli
tieke doodzonde waarvoor zelfs ministers naar
huis worden gestuurd. Tenzij keihard kan worden
aangetoond dat er tot voor kort geen duidelijk
beeld bestond van hoe erg het project Sloeweg
was verzand.
De bronnen kunnen zich niet aan de indruk ont
trekken dat de tegenvaller bewust over de verkie
zingen voor Provinciale Staten is getild, zodat die
niet de campagne van het CDA zou bezoedelen
en derhalve stemmen zou kosten. De verkiezings
slogan 'Het CDA werkt aan een bereikbaar Zee
land' zou dan immers in een geheel ander dag
licht komen te staan. Een tweede scenario is even
zeer denkbaar. Wat als het gehele college van Ge
deputeerde Staten dit al een tijd wist? In dat geval
hebben de dagelijkse provinciebestuurders in
commissie de lippen een tijdje verzegeld, met als
oogmerk in de verkiezingsstrijd geen averij te wil
len oplopen. Deze vragen houden Statenfracties
bezig. Onder meer de SP, PW, PvdA en D66 wil
len dan ook dat de onderste steen boven komt.
Medio 2016 moet de verdubbelde Sloeweg vol
gens de huidige planning gereed zijn. Maar kan
die opleverdatum nog worden gehaald? Onmoge
lijk, denken goed geïnformeerde bronnen. „Je
moet detailontwerpen maken, overleggen met al
le betrokken partijen en dat zijn er nogal wat. De
gemeenten Goes en Borsele, het waterschap, de
NV Westerscheldetunnel, Zeeland Seaports en
niet in de laatste plaats hoofdaannemer Boskalis.
Als de provincie nog denkt dat de verdubbelde
Sloeweg medio 2016 gereed kan zijn, is ze naïef."
- H
w
jP .t//
w.
ZATERDAG 11 APRIL 2015
project Sloeweg verzandde
door Frank Balkenende
sjWïW
