Als klein meisje
leerde ze hoe
betrekkelijk een
vriendschap
kan zijn. Als
Denker des
Vaderlands
probeert Marli
Huijer er
achter te komen
wat mensen
verbindt.
10 SPECTRUM
interview
et kost weinig
moeite in Marli
Huijer de stoere
meid te zien die
ze vroeger was.
De nieuwe Den
ker des Vader
lands heeft een energieke manier van
praten en bewegen die je niet meteen
verwacht van iemand van 60 met wit
haar en last van haar handen. Daar
trekt ze zich zo min mogelijk iets van
aan. „Het is de reden dat ik heb ge
leerd lezingen uit het hoofd te doen,
dan hoef ik niets vast te houden."
Huijer houdt naast haar werk als hoog
leraar filosofie bij de Erasmus Univer
siteit Rotterdam en lector filosofie bij
De Haagse Hogeschool vaak lezingen.
Ze was gast in het tv-programma De
wereld draait door en geeft graag inter
views, want ze beschouwt het als
haar missie als Denker des Vader
lands om zo veel mogelijk mensen
aan het denken te krijgen.
„Denken hoeft niet zwaar te zijn",
zegt ze. „Ik vind het leuk na te den
ken over wat een kleur eigenlijk is.
Of waarom we zeggen dat de zon op
komt en ondergaat, terwijl die dat he
lemaal niet doet. Dat is filosoferen.
Maar je kunt het ook dichter bij huis
houden, nadenken over hoe je dag of
je week in elkaar zit en of je daar te
vreden over bent. Of dat je juist din
gen wilt veranderen."
Denken zat er bij haar al vroeg in, ver
telt ze op een zonnige middag aan de
prettig rommelige keukentafel van de
woning in Amsterdam die ze met part
ner Reinjan en pup Milan deelt. Ze
groeide op als enig meisje in een gere
formeerd gezin met drie broers. De
kleine Marli had kort haar, droeg lie
ver een broek dan een jurk en was
meer buiten dan binnen te vinden.
„Op woensdagmiddag speelde ik met
een vriendin uitvindertje. Dan knut
selden we van alles in elkaar."
Haar ouders veranderden nogal eens
van baan. De Huijers verhuisden daar
door vaak. Ze woonde in haar jeugd
in Amsterdam, Zwolle, Muiden en
Eindhoven. „Ik heb op drie kleuter
scholen, twee lagere en drie middelba
re scholen gezeten." Elke verhuizing
betekende het afkappen van vriend
schappen. „Dan leer je niet om conti
nuïteit in je karakter aan te brengen,
en ook niet in je loyaliteit aan ande
ren. Als vriendschappen altijd kort
stondig zijn, maak je nieuwe vriend
jes zodra de oude je even vervelen",
vertelt ze in het net verschenen boek
Het leven is niet leuk als je je mond
houdt. Daarin praat ze met Peter Henk
Steenhuis over filosofie.
Het gemak waarmee ze zelf van baan
naar baan hopt en oude contacten
voor nieuwe inwisselt, komt uit haar
jeugd voort, denkt ze. In de jeugd
wordt immers de kiem gelegd voor
veel van ons latere handelen. Vaak
zonder dat we dat zelf doorhebben.
We schrijven dat dan aan onze natuur
toe, betoogt ze.
Huijer studeerde geneeskunde aan de
Vrije Universiteit in Amsterdam. Ooit
had haar oma nog gespaard voor het fi
nancieren van deze toen nog particu
liere universiteit. Later studeerde haar
vader er. Huijer werkte vervolgens als
coördinator bij de Junkiebond, totdat
ze aan de opleiding tot huisarts be
gon. Eenmaal huisarts, was haar eer
ste baan het opzetten van een metha-
donpost in Beverwijk. Ondertussen
studeerde ze filosofie aan de Universi
teit van Amsterdam, waar ze promo
veerde bij Hans Achterhuis, in 2011 de
allereerste Denker des Vaderlands. Ze
kreeg ook twee kinderen.
„Hoe je dat voor elkaar krijgt? Ach, ik
ken zo veel mannen die twee studies
hebben gedaan, gepromoveerd zijn,
kinderen hebben. Waarom zou een
vrouw dat ook niet kunnen? De femi
niste Simone de Beauvoir vond dat als
vrouwen kinderen hadden, de kans
dat ze iets konden betekenen in het le
ven heel klein was. Maar een heden
daagse vrouw heeft veel meer kansen
dan in de jaren veertig."
Een kwestie van slim organiseren,
stelt ze. „Ik heb met Jean, de vader
van mijn kinderen, afgesproken dat
we ieder de helft doen. Ik zie vaak
vrouwen die inleveren als er kinderen
komen. Dan denk ik: doe dat nou niet.
Ik werkte, studeerde een dag en zorg
de een dag voor de kinderen. Daar
naast hadden we een uitruilsysteem
met vrienden, want je had nog geen
kinderopvang. En soms moet je inleve
ren. We zaten samen in een punk
bandje, maar dat was niet vol te hou
den. We deden wel makkelijk met on
ze kinderen. Ik zie soms moeders die
hun kind heel moeilijk uit handen ge
ven. Bij ons paste gewoon een buur
jongen op. Die stond te klungelen
met een luier, maar het kwam goed."
Prinsjes en prinsesjes hebben we van
kinderen gemaakt, vindt ze. Dat komt
onder andere door de introductie van
de pil. „Die leidde tot een rigoureuze
daling van het aantal kinderen. Mijn
grootmoeder had elf kinderen, mijn
moeder vier, ik twee en grote kans
dat mijn kinderen nog maar één kind
nemen. Dat gaat supersnel. Kinderen
worden daardoor kostbaarder."
En dat in een samenleving die heel
competitief is geworden. „Wie klaar
is met zijn opleiding, is in competitie
om een baan of om opdrachten.
Ouders vinden dan ook dat ze hun
kind zo veel mogelijk moeten meege
ven. En ouders die veel in een kind
stoppen, willen daar iets voor terug.
Als je vioolles betaalt en een dure
viool voor je kind koopt, wil je niet
dat die na een paar jaar in een hoek
wordt gegooid. Dan moet het kind
een vioolwonder worden."
Ouders schepen hun kinderen op met
de verwachting dat de wereld aan
hun voeten ligt, dat ze kunnen wor
den wat ze willen, als ze maar hun
best doen. Dat valt in de praktijk na
tuurlijk vies tegen. Leer kinderen om
gaan met teleurstellingen, is de bood
schap van Huijer. „Geef een kind
geen frustratie mee. Zeg niet dat het
never-nooit-niet gaat lukken, maar
laat het zijn neus stoten, troost en
zeg: volgende keer beter."
Pesten is ook zoiets, zegt ze. „Het is
een illusie dat pesten ooit ophoudt.
Leer kinderen ermee om te gaan. Dat
komt later van pas, want in het vol
wassen leven wordt ook veel gepest."
Zelfheeft ze haar kinderen leren
schelden. „Maar dan bijvoorbeeld met
fruit, elkaar uitmaken voor gekke peer
of rotte appel. Een soort weerbaar
heidstraining, waardoor een kind niet
zo gevoelig reageert als iemand een
keer iets onaardigs zegt."
Denken
mag ook
zijn
door Saskia Wassenaar
Prof. dr. Marli Huijer (Amsterdam,
1955) studeerde geneeskunde aan de
Vrije Universiteit en filosofie aan de
Universiteit van Amsterdam, waar ze
ook promoveerde. Ze was onder
meer coördinator bij de Junkiebond,
methadonarts en docent praktische fi
losofie aan de Universiteit Groningen.
Ze is bijzonder hoogleraar filosofie
aan de Erasmus Universiteit, lector fi
losofie aan De Haagse Hogeschool en
sinds februari Denker des Vaderlands.
Ze schreef onder andere Ritme, Disci
pline en Het denken van Marli Huijer.
Ze woont in Amsterdam met haar
partner. Ze heeft twee kinderen uit
een eerder huwelijk.
