12 UIT
Zigeunermuziek steunt altijd op passie, melancholie en vuur
Zigeunermuziek is de paraplu
waaronder verschillende muziek
stijlen verborgen gaan. De streek
gebonden culturele tradities zijn
er in soorten en maten in terug
te vinden en uiten zich niet alleen in de
composities. Ook de instrumenten in de or
kesten variëren en daardoor de klankkleu
ren.
Maar er zijn overeenkomsten. Passie, me
lancholie en vuur lijken onlosmakelijk ver
bonden aan al die tradities. De muziek ver
telt een verhaal waarin verdriet en vreugde
een strijd aangaan. Muziek die drijft op con
trasten. Het blijft allemaal overeind in de
manier waarop de groep Tzigani de vele tra
dities die gegrondvest zijn in Roemenië,
Bulgarije en Hongarije aangrijpt voor hun
eigenzinnige variant van de zigeunermu
ziek. Vier muzikanten die hun virtuositeit
uitleven in eigen composities en bewerkin
gen. Zangeres Emilia Kirova geeft met haar
doorleefde stem die muziek letterlijk een
extra zeggingskracht.
Tzigani is een bont gezelschap. Een violist,
gitarist en cymbalist uit Hongarije, accor
deonist uit Roemenië, de zangeres uit Bul
garije en een contrabassist uit België. Het
verklaart de eigenzinnigheid die in de con
certen van Tzigani is terug te horen. „Voor
al in onze eigen nummers vloeien verschil
lende stijlen samen. Bewerken van bestaan
de composities doen we altijd met respect
voor de cultuur waaruit ze zijn overgele
verd", legt de Vlaamse contrabassist Her
man De Rijcke uit. „Musici spelen zonder
partituur en puur op het gehoor. De mu
ziek heeft ook geen strakke ritmes, zoals je
in de jazz bijvoorbeeld tegenkomt. Daarin
schuilt ook de vrijheid van zigeunermu-
ziek waardoor het werken met contrasten
bijna vanzelfsprekend is. Een lang uitgerek
te en bijna ritmeloze melodielijn die een
melancholieke sfeer oproept kan plots over
gaan in een vurig tempo."
Tzigani heeft eigen werk en bewerkingen
vastgelegd op de CD 'Budapest' uit 2010.
Nieuwe opnamen liggen in het verschiet,
het bewerken en componeren heeft niet
stilgestaan. De CD geldt nog wel steeds als
visitekaartje. De Hongaarse zigeunermu
ziek die heel dichtbij de klassieke muziek
ligt afgewisseld met Roemeense en Bul
gaarse invloeden waarin de lange overheer
sing van het Ottomaanse rijk doorklinkt.
De Rijck begon in een popband, ging via
klassiek over naar de jazz, maar altijd broei
de die hang naar de muziek van de zigeu
ners. „Die liefde gaat nooit over. De mu
ziek geeft je een gevoel van vrijheid, alsof
je muzikaal kan staan en gaan waar je wil."
Het begon bij een gedachte
en werd het succesvolle
project Ik ben een God
naar de beroemde dichtre
gel van Willem Kloos. De
tweede ronde van het project is nu
aanstaande en er volgen er meer. Ko
de Jonge bracht zijn gedachte vorig
jaar bij Kunstwerkplaats KipVis in
Vlissingen onder. „De overheden heb
ben voor de kunsten geen geld meer
over", zegt De Jonge. „Daar moeten
we iets tegenover stellen. Kunst mag
niet in een gat verdwijnen. Binnen
een aantal jaren willen we in Vlissin
gen kunst in de openbare ruimte aan
iedereen tonen met een wandeling
langs 14 beelden hier in het parkje bij
KipVis en de Willem Klooslaan."
Het is een project, waarbij de bewo
ners van de wijk Paauwenburg nauw
betrokken zijn. „Zij mogen zaterdag
opnieuw hun stem uitbrengen. We
hebben bewust voor veertien objec
ten gekozen. Dat aantal is gebaseerd
op de katholieke traditie. Tijdens de
Kruisweg gaan gelovigen biddend
langs veertien kruiswegstaties."
De eerste editie van Ik ben een God
(in het diepst van mijn gedachten)
was vorig jaar. Zeven kunstenaars bin
nen KipVis dienden toen een maquet
te in. De bewoners van Paauwenburg
kozen het beeld de Twisted Hypercu-
be van Denz de Kroon. Sinds een jaar
siert de cube het park.
Dit jaar heeft het organisatiecomité,
Ko de Jonge, Monique Jasperse en Ans
Couwenberg, weer een zevental uitge
nodigd, maar nu in een schil buiten
KipVis: Hans Bommeljé, Loek Groot-
jans, teja van hoften, Rosalinde van In-
gen Schenau, Yvette Lardinois, Harry
Vandevliet en Kees Wijker.
De kunstenaars lieten hun gedachten
de vrije loop. Bommeljé bijvoorbeeld
maakten er twee goden van. 'Twee Go
den in het diepst van mijn gedachten.
Bang en moedig strijden om de
macht en zijn krachtig aanwezig'.
En het beeld in roestvrijstaal van Har
ry Vandevliet, waarin 'alles en ieder
die zich in zijn buurt bevindt, erin
wordt weerspiegeld'.
Alle ontwerpen verlangen ernaar om
op ware grootte uitgebeeld te worden.
„Het beeld vorig jaar van Denz is gefi
nancierd door KipVis zelf en door de
verkoop van kunst. Dit jaar gaan we
op pad bij organisaties, fondsen en be
drijven om het tweede beeld te reali
seren. En volgend jaar gaan we de
(provincie)grens over voor beeld num
mer drie. Enzovoort."
door René de Dreu
Tzigani Emilia Kurova.
Theaterconcert Tzigani Emilia Kurova zaterdag
28 maart Podium Reimerswaal in Luctor et
Emergo Rilland, aanvang 20.00 uur. Pal Szomora
(viool), Lulian Jantea (accordeon), Ernest Bangó
(cimbaal en gitaar), Herman De Rijcke (contra
bas) en Emila Kirova (zang en viool).
Yvette Lardinois. teja van hoften. Kees Wijker.
Ik ben een God
Hans Bommeljé.
door Edith Ramakers
Zaterdag 28 maart 14.00 tot 17.00 uur.
KipVis, Dreesstraat 2 Vlissingen: expo van
maquettes en info over de beelden. Er
staan ook stembussen. Lezing L. Riekwell
over kunst in de openbare ruimte.
Loek Grootjans.
Rosalinde van Ingen Schenau.
Harry Vandevliet. foto's Lex de Meester
