66
SPECTRUM 13
lier in Noord-Groningen, waar Röling
zich meer dan gelukkig voelt. De voor
malige paardenstal lieten ze ombou
wen tot een fantastisch ruime keu
ken. „In het westen zou je dit nooit
voor elkaar te krijgen: zo groot met
een fijn huis erbij, een lekkere lap
grond en mooie bomen."
Röling liet de filmmakers toe in deze
bij zondere woon-werkgemeenschap,
juist om haar vrouwenfamilie ook
eens voor het voetlicht te brengen. „Ik
moest dat wel goed in de gaten hou
den, want ze wilden de film toch aan
mij ophangen. Als we een keer 'ja' zeg
gen tegen een portret van ons vieren,
dan is het ook leuk als dat echt ge
beurt. Het hoeft niet altijd alleen
maar om mij te draaien. Het werk van
de anderen telt net zo hard mee."
Haar 'geërfde familie' noemt ze haar
levensgezellen, die door de jaren heen
bij haar en haar grote liefde Henk Jur-
riaans kwamen wonen. Een volstrekt
natuurlijk proces waarbij niet alleen
werk, maar ook de liefde werd ge
deeld, gespeend van elke vorm van ja
loezie.
„Ik vond het prima. Henk mocht van
mij alles. Nou ja, moord, doodslag of
diefstal had ik natuurlijk niet gepikt.
Maar in het leuke en in het genieten
van het leven gunde ik hem het beste.
Daar hoorden andere vrouwen bij.
Alissa en Adriënne kende ik al jaren,
langer dan ik Henk kende zelfs, dus ik
vond het alleen maar gezellig."
Met zo veel 'kippen en één haan' ver
wacht je toch vuurwerk. „Het werkte
omdat Henk niet deed aan jaloers ma
ken", zegt Röling. „Stiekem voortrek
ken of achter iemands rug donderja
gen, dat deed hij allemaal niet. Hij
was eerlijk en oprecht. Er was geen ge
konkel en hij zat nooit te stoken of te
rotzooien."
Elk jaar met oud en nieuw maakten
ze een familiefoto. Sinds Jurriaans'
dood in 2005 doen ze dat nog steeds,
alleen poseren de vrouwen nu met
een van de vele, enorme portretten
die Röling van hem maakte. „Hij is
niet weg te denken uit mijn leven,
dus dat blijven we doen." Elk jaar een
met ander schilderij. „Ik heb nog een
hele berg liggen, dus dat kunnen we
nog lang volhouden."
De vrouwen leven in opperste harmo
nie samen. Ze koken om de beurt. Al
leen Röling is van die huishoudelijke
taak ontheven, want zij heeft volgens
'partner' Wanda Werner 'wel iets be
ters te doen'. „Een doodenkele keer
maak ik sushi, maar verder hoef ik
niets. Af en toe roep ik heel zachtjes
'Zal ik niet eens een keertje koken'.
Dan roepen ze allemaal 'Nee hoor, ga
jij maar wat anders doen'. Hoewel ik
het best leuk vind hoor, maar ik ben
ook blij dat het niet hoeft."
Overdag zijn ze hard aan het werk, 's
avonds eten ze samen terwijl ze op
een grote flatscreen televisie kijken.
De taken zijn strak verdeeld. Alissa
doet de mail en de financiën, Wanda
fotografeert alles voordat het de deur
uit gaat. Röling ontwerpt: voor elk ob
ject maakt ze vaak honderden verschil
lende schetsjes. Samen met Adriënne
worden de vaak immens grote stuk
ken uitgewerkt. „We zijn een bedrijf,
daar wijkt alles voor", zegt Werner.
Het is niet zo dat de vrouwen de hele
dag op eikaars lip zitten. Röling:
„Overdag werken en eten we los van
elkaar. Iedereen is bezig, vaak commu
niceren we met briefjes of via de tele
foon. Maar 's avonds met elkaar eten
is wel iets dat erin zit. Dat vinden we
gezellig."
Röling heeft een groot en veelzijdig
oeuvre op haar naam staan. Modeteke-
In het leuke
en het genie
ten van het
leven gunde
ik Henk het
beste. Daar
hoorden an
dere vrou
wen bij
ningen, schilderijen, portretten (on
der meer het beroemde van toen nog
koningin Beatrix). Maar ook postze
gels, platenhoezen, monumentale
sculpturen en zelfs twee beschilderde
trams. Ondanks haar leeftijd (ze werd
in december 75) werkt ze onversaagd
door aan haar oeuvre. In een witte
overall, als een stoere bouwvakker.
Maar dan wel eentje met woest opge
maakte ogen en knallende lippenstift.
Ze vindt het mooi dat de film laat
zien hoe haar werk tot stand komt.
„Als ik zelfbeelden van anderen zie,
denk ik altijd aan de moeite die het ge
kost moet hebben. Ik weet wat erbij
komt kijken om zo'n ding te maken,
hoe ontzettend veel arbeid erin zit."
De dood van haar grote liefde, tien
jaar geleden, gaf haar een 'enorme op
donder'. „Henk was ik en ik was
Henk. Ik voelde me geamputeerd toen
hij overleed." Bij zijn crematie tuur
den de vrouwen om beurten door het
kijkgaatje van de oven. „Om tot het
laatst bij hem te blijven."
Juist daarom geniet ze nu zo van haar
vrouwengezin. „Toen hij dood was,
was ik vreselijk blij dat zij er nog alle
maal waren."
Haar bijzondere huishouden is niet
voor iedereen weggelegd, beseft de
kunstenares. „De gezelligheid is aan
trekkelijk. Maar om dit te kunnen,
moet je niet onzeker of jaloers zijn.
Anders wordt het een puinhoop. Ie
moet een goed functionerend mens
zijn om het lekker te hebben in zo'n
groep. En dat zijn wij allemaal."
ZATERDAG 14 MAART 2015
Marthe Röling
(1939) is de
dochter van
kunstenaars Gé
Röling en Marti-
ne Antonie. Ze
volgde een op
leiding tekenen
en schilderen
aan de Kunst
academie in
Amsterdam.
Röling werd
vooral bekend
om haar grote
schilderijen en
sculpturen.
Ook portret
teerde ze Bea
trix, toen die
nog koningin
was, en prins
Claus.
Marte Röling voor een portret van Henk
Jurriaans. foto ANP
Op maandag 16 maart zendt AvroTros de
Close Up-documentaire Marte Röling
partners uit in de rubriek 2Doc. NPO 2,
20.25 uur.
reageren?
spectrum^
spectrum@depersdienst.nl
