6
I
I
Minder
politiek
Huiswerk
overdoen
Ontsla lastpakken
i1
SPECTRUM 5
;'W1 •S-,
T
bE
iï4 R
n veel landen heeft
de senaat het recht
om wetten aan te
passen of terug te stu
ren als er klachten over
zijn. Soms bemiddelt
een speciale geschillen
commissie zodat het
voorstel alsnog de eind
streep haalt.
Een plan kan in theorie
net zo vaak tussen Eer
ste en Tweede Kamer
heen en weer gaan tot
het de goedkeuring van
een meerderheid kan
wegdragen. Er zijn ook
landen met een stelsel
OPTIE
Ooit waren Eer
ste Kamerleden
vrindjes van de
koning. Vorstvertegen-
woordigers in plaats van
volksvertegenwoordi
gers. Al worden senato
ren niet meer benoemd
zoals in de begintijd van
de parlementaire ge
schiedenis, de verkie
zing is nog altijd niet op
timaal. Statenleden kie
zen de Eerste Kamerle
den. Dit zogenoemde ge
trapte stelsel zal blijven.
Inmiddels is het wel mo
gelijk om de zittings
duur van senatoren te
verlengen. Vóór 1983
werd de senaat in delen
gekozen. Om de drie
jaar werd de helft van
OPTIE^
In bij a geen enkel
land buiten Neder
land was er een ka
binetscrisis uitgebroken
na een 'nee' van drie le
den. Een senaat met zo
veel invloed is een bijna
exclusief Hollands ver
schijnsel. Italië is een
van de weinige andere
non-federale landen
waar de senaat een be
slissende stem, een veto,
heeft. Elders hebben se-
de Eerste Kamer geko
zen, voor een periode
van zes jaar. In 1983 is de
zittingsduur van Eerste
Kamerleden gelijkge
trokken met de zittings
duur van de Tweede Ka
mer, waardoor de senaat
een veel politieker ritme
kreeg. Draai je die gelijk
trekking terug, zo is de
gedachte, dan zingen de
politieke veteranen
weer een toontje lager.
Immers: de senaat kan
dan nooit meer een actu
eler beeld zijn van de po
litieke voorkeur van de
kiezers dan de Tweede
Kamer, zoals nu nog wel
het geval is. Deze optie
lag al een paar keer op ta
fel.
natoren vaak verfijndere
instrumenten dan al
leen de noodrem. Daar
sturen parlementariërs
met bedenkingen een
wetsvoorstel terug naar
de andere Kamer, via
het terugzendrecht. Dan
moet de Tweede Kamer
opnieuw aan het werk.
Die optie van het terug
zendrecht zal ook in Ne
derland weer op tafel ko
men.
Parlementair historicus
Bert van den Braak:
„Maar ook dan zit je
met de vraag: wie heeft
het laatste woord? De
Eerste of de Tweede Ka
mer?" Daar verschillen
de meningen over.
„Linkse partijen willen
dat de Tweede Kamer
het eindoordeel velt,
een partij als het CDA
wil dat de beslissing bij
de Eerste Kamer blijft."
Het risico van een terug
zendrecht is tragere wet
geving omdat de senaat
zich gedetailleerder met
plannen gaat bemoeien.
Dan gaat de Eerste Ka
mer het werk van de
Tweede Kamer over
doen. Eerdere voorstel
len over een terugzend
recht werden daarom af
geschoten.
OPTIE
waarbij het voorstel
slechts één keer terug
gaat, waarna de direct
gekozen volksvertegen
woordiging, bij ons de
Tweede Kamer, het laat
ste woord krijgt.
Als dit allemaal niet
werkt om de dwarse se
natoren de mond te
snoeren, kan de staats
commissie die zich
buigt over de toekomst
van de Eerste Kamer
ook nog een oud voor
stel uit de mottenballen
halen: de optie van ge
dwongen ontslag. Dat
plan uit de 19e eeuw
was vooral bedoeld om
de doorgaans hoogbe
jaarde of aan hun ziek
bed gekluisterde senato
ren te kunnen wippen.
Dat voorstel haalde ove
rigens nooit de eind
streep, het strandde in
de Tweede Kamer.
ZATERDAG 14 MAART 2015
ax^?'
V -3— -
foto Lex van Lieshout/ANP
