4 BUITEN
Binnenkort zijn er waterschapsverkiezingen. Iedere
burger mag mee kiezen wie er straks in het
bestuur van het waterschap komt. En dat is in een
landelijke provincie als Zeeland van groot belang!
Het waterschap beheert grote delen van ons
platteland en daarbij zijn allerlei keuzes aan de
orde die voor natuur en landschap meer of minder
gunstig uitpakken.
doorChiel Jacobusse
HET ZEEUWSE LANDSCHAP
e belangrijkste
taak van het water
schap is natuurlijk
het beheer en on
derhoud van de
zeewering en daar
valt uiteraard
niets te kiezen. Veiligheid van de
dijken gaat vóór alle andere belan
gen. Maar het waterschap doet
heel veel meer.
luist voor mensen die begaan zijn
met natuur en landschap zijn er
heel erg veel redenen om hun
stem uit te brengen. Het water
schap is verreweg de grootste be
heerder van het Zeeuwse buiten
gebied. Zo worden bijvoorbeeld
meer dan 95.000 bomen beheerd.
Als je rekent dat daar bijna geen
bos bij is, maar dat het vrijwel
steeds gaat om rijbeplantingen,
dan is wel duidelijk dat de impact
op het landschap enorm is. Uit
gaande van een plantafstand van
10 meter, kom je op een slordige
1000 kilometer aan bomenrijen.
Bij de aanleg en het onderhoud
daarvan zijn allerlei keuzes aan de
orde. Welke soorten kies je: in
heems of uitheems, bijvoorbeeld
eik of plataan. De zomereik, waar
meer dan honderd verschillende
paddenstoelen onder groeien of
de plataan waar geen enkele pad
denstoel mee gelieerd is. Hoe lang
mag een boom blijven staan? Ga
je uit van de economische levens
duur en kijk je wanneer een
boom kaprijp is, of is de ecologi
sche levensduur maatgevend? In
het laatste geval zijn juist de
oudste bomen, die uit bosbouw-
oogpunt allang geoogst hadden
kunnen worden, het waardevolst.
Daarin wonen spechten en vleer
muizen en daar vind je nesten
van roofvogels. En natuurlijk
speelt heel indringend de vraag:
wat mag dat allemaal kosten?
Het waterschap beheert ook 413
kilometer 'singelbeplanting', zo
als dat op de informatieve site
van Scheldestromen genoemd
wordt. Met een beetje goede wil
kunnen we dat ook haagbeplan
tingen noemen. Ook hier weer
volop keuzes. Gaan we voor een
autochtone soort als de mei
doorn, waarin heel veel vogels
nestelen? Of kiezen we
niet-streekeigen soorten als rode
kornoelje en spaanse aak, waarin
nooit een nest te vinden is? En
worden de hagen kaarsrecht ge
snoeid, of krijgt de natuur wat
ontplooiingsruimte?. En om nou
maar eens de nek uit te steken: als
ecoloog vind ik meer dan de helft
van de hagen langs de polderwe
gen in mijn omgeving volkomen
waardeloos. Positief gezegd: er is
een wereld te winnen.
Het waterkwaliteitsbeheer is ook
zo'n hot item. Het is nog maar
kort geleden dat niemand zich
iets aantrok van een vervuilde
sloot vol met blauwalg, maar juist
ook in dat opzicht zijn er heel we
zenlijke stappen gezet. Volgens
sommigen kan dat zachtjesaan
wel een tandje minder, terwijl an
deren juist heel belangrijk vinden
om de opgaande lijn vast te hou
den.
Maar, hoor ik u denken: een be
stuurder gaat zich toch niet be
moeien met de vraag welke bo
men en struiken worden aange
plant langs de (bijna 4000 kilome
ter) polderwegen die het water
schap beheert? Of met het aanpak
ken van vieze slootjes? Het ant
woord is: ja en nee. Natuurlijk zal
geen enkele verstandige bestuur
der zich mengen in de keuzen die
het professionele personeel van
het waterschap maakt. Maar de in
valshoek van waar uit die keuzen
gemaakt worden is wèl bij uitstek
een bestuurlijke keuze. Moet het
(voor de korte termijn) goedkoop
of moet het (voor de lange ter
mijn) duurzaam? Hoe zwaar we
gen de belangen van wandelaars
en fietsers op de polderwegen ten
opzichte van het steeds zwaarder
wordende verkeer?
En de natuurvriendelijke oevers
die moeten worden aangelegd vol
gens de wettelijke verplichtingen
in de Kaderrichtlijn Water. Ge
beurt dat zo minimaal mogelijk
met een tijdschema dat voortdu
rend op achterstand ligt? Of
steekt het waterschap de nek uit
voor een optimale invulling, waar
van, zoals bij de Domburgse wa
tergang, ook wandelaars volop
kunnen profiteren?
U ziet: bij de waterschapsverkie
zingen valt heel wat te kiezen. En
zoals wel gezegd wordt: niet stem
men is ook stemmen.
WATERDUNEN
Wate rsch a psve rki ezi nge n
niet stemmen is ook stemmen
Wegbeplanting in de Zak van Zuid-Beveland foto's Chiel Jacobusse
Marten Hemminga, directeur van
Het Zeeuwse Landschap, bij de be-
heerboerderij in Waterdunen. Er
omheen wordt vanaf volgend jaar
het kustlaboratorium aangelegd,
foto Ronald den Dekker
