Vriendin Nemtsov zegt moordenaar niet te hebben gezien
Op de vlucht
voor het vuur
8 BUITENLAND
VREDESPROCES TURKIJE
PKK van
terroristen
naar strijders
tegen IS
analyse In het vredesproces tussen Turkije en de
Koerden vallen woorden en daden niet altijd samen.
De PKK begint een gewa
pende strijd tegen de
Turkse staat in 1984.
PKK-leider Abdullah
Öcalan wordt in 1999 op
gepakt en veroordeeld
tot levenslang. De EU en
VS bestempelen de PKK
in 2002 tot terreurorgani
satie. In december 2012
begint de Turkse rege
ring vredesbesprekingen
met Öcalan. Vier maan
den later roept die de
PKK op de gewapende
strijd op te geven. In
april 2013 trekken PKK-
strijders zich terug naar
de autonome Koerdi
sche regio in Noord-Irak.
Ruim een jaar later vech
ten ze, met instemming
van de EU en VS, tegen
Islamitische Staat.
danks grote internationale druk,
de Syrische Koerden van de YPG,
nauw verwant aan de PKK, te
hulp te schieten.
Dan is er nog het omstreden vei
ligheidspakket dat nu al twee we
ken in het parlement wordt be
sproken. De oppositie is vierkant
tegen de plannen die de politie de
macht geven - zonder tussen
komst van justitie - mensen op te
pakken en 48 uur vast te houden.
Ook over telefoontaps en huiszoe
kingen mogen de agenten zelf be
slissen. Volgens een eensgezinde
oppositie wordt het land zo een
complete politiestaat. De Koerden
vrezen dat met name zij het
slachtoffer zullen worden van de
nieuwe maatregelen.
Voor veel tegenstanders van de re
gerende AK-partij is het reanime
ren van het vredesproces een ver
kiezingsstunt van president Erdo-
gan. Het is geen geheim dat hij de
grondwet wil wijzigen om zich
zelf als president meer macht te
geven. Voor die wetswijziging
heeft hij de steun van de Koerden
in het parlement hard nodig.
De steun van de Koerden in het
'verre' Cizre, met de vijfhonderd
verse agenten, kan hij in ieder ge
val vergeten. De woorden in de
hoofdstad over het vredesproces
klinken mooi, maar de daden van
Ankara spreken boekdelen.
ISTANBUL - Het is een klein be
richtje in de krant. Vijfhonderd
agenten uit Izmir, Istanbul en An
kara worden tot na de verkiezin
gen in juni naar Cizre in het Koer
dische zuidoosten van Turkije ge
stuurd. De politiemensen zijn no
dig om Koerdische onruststokers
in het gebied in bedwang te hou
den. Sinds december kwamen
daar bij rellen met de politie zes
mensen om het leven, onder wie
de 14-jarige Umit en de 12-jarige
Nahit.
Het bericht toont pijnlijk het ver
schil tussen de wens van Ankara
en de Turkse realiteit. Dit week
einde kondigde de regering en de
Koerdische partij HDP gezamen
lijk aan het vredesproces nieuw le
ven in te blazen. Centraal daarbij
stond de oproep van de gevangen
genomen PKK-leider Abdullah
Öcalan aan zijn beweging de wa
pens voorgoed neer te leggen. De
boodschap werd voorgelezen
door een Koerdische parlementa
riër.
Een enorme stap, die een eind
kan maken aan de jarenlange
strijd, die aan 40.000 mensen het
leven heeft gekost. Nog niet zo
lang geleden was het noemen van
de naam Öcalan nog vragen om
problemen. Nu zit 'Apo', de koos
naam van de Koerdische leider,
aan tafel bij de Turkse regering.
Volgens premier Ahmet Davutog-
lu gaat het vredesproces hiermee
een historische nieuwe fase in.
Maar niet iedereen in Turkije
staat te juichen bij al die mooie
woorden. Die achterdocht is niet
vreemd. Het vredesproces zit al
lange tijd muurvast en de teleur
stelling over niet nagekomen be
loftes is groot. Zo zou bijvoor
beeld Koerdisch op staatsscholen
als keuzevak worden toegestaan,
maar in praktijk komt daar nog
niets van.
De Koerden zijn ook de recente
gebeurtenissen rond Kobani niet
vergeten. Tijdens de belegering
van de grensstad door Islamiti
sche Staat weigerde Ankara, on-
„Ik voel me verschrikkelijk... ik
zag niemand. Ik weet niet waar
hij vandaan kwam, hij bevond
zich achter me", zei Anna Durits-
kaja tegen de Russische nieuws
zender Dozjd. Het stel wandelde
over een brug nadat ze samen had
den gegeten in een restaurant aan
het Rode Plein.
Duritskaja wordt sinds de moord
permanent bewaakt, maar zegt lie
ver naar Oekraïne te gaan. „Ik heb
alle recht Rusland te verlaten. Ik
ben geen verdachte. Ik ben een ge
tuige die een volledige verklaring
heeft afgelegd." Ze kan nergens
heen zonder haar beveiligers. Ze
is verschillende keren gehoord, al
haar bezittingen zijn doorzocht
en haar telefoongegevens zijn op
genomen. Volgens het model is
ze in eerste instantie urenlang ver
hoord zonder dat een advocaat of
vertegenwoordiger van de Oek
raïense ambassade aanwezig was.
Rusland heeft 3 miljoen
roebel (45.000 euro)
uitgeloofd voor waardevolle
informatie over de moord
Voormalig vicepremier Nemtsov
wordt vandaag begraven op de
Trojekoerovskoje-begraafplaats,
ver van waar Russische toppoliti
ci meestal een laatste rustplaats
vinden.
In een interview kort voor zijn
dood, zei Nemtsov dat hij kan be
wijzen dat er Russische troepen
actief zijn in Oost-Oekraïne. In
het vraaggesprek met de ra
dio-omroep Echo Moskwy uitte
Nemtsov bittere kritiek op presi
dent Vladimir Poetin, vooral op
diens 'waanzinnig agressieve'
Oekraïne-beleid.
Hij noemde het 'absolute waan
zin' dat volgens hem Poetin al
voorbereidingen voor de inlijving
van de Krim trof, toen de pro-Rus
sische president Janoekovitsj nog
president van
Oekraïne was.
Hij leidde dat
onder meer af
uit een herinne
ringsmedaille
voor 'de bevrij
ders van de
Krim', waar op
staat dat de ope
ratie 20 februa
ri 2014 begon.
Janoekovitsj
werd 22 februa
ri afgezet.
Intussen is het onderzoek naar de
moord op Nemtsov in volle gang.
Rusland heeft een beloning van 3
miljoen roebel (bijna 45.000 eu
ro) uitgeloofd voor 'waardevolle
informatie'. De onderzoekers hou
den rekening met verschillende
scenario's. Zo zouden tegenstan
ders van president Poetin Nem
tsov omgebracht kunnen hebben
om de regering in diskrediet te
brengen. Ook wordt gekeken naar
moslimextremisten of een per
soonlijke vete; de getrouwde
Nemtsov houdt er al jarenlang
verschillende vriendinnen op na.
Televisiezender Moscow TVC
heeft beelden van de moord vrij
gegeven. Daarop is te zien hoe de
vermoedelijke dader op een brug
op een steenworp afstand van het
Kremlin wacht op Nemtsov. De
aanslag zelf is niet te zien: juist
op dat moment blokkeert een
sneeuwschuiver het beeld. De op
names doen vermoeden dat de
moord zorgvuldig is voorbereid.
KAAPSTAD - Reddingswerkers evacue
ren ouderen uit een bejaardenhuis op
het schiereiland bij het Zuid-Afrikaan
se Kaapstad. Een natuurbrand die za
terdag begon, heeft zich gisteren en
eergisteren over het hele gebied ver-
Loze beloften
in politiestaat
door onze correspondent
Jessica Maas
Ankara stuurt zo'n 500 agenten naar
onrustige Koerdische gebieden in het
zuidoosten van Turkije. Daar kwamen
bij onlusten sinds december zes men
sen om het leven.
MOSKOU - De vriendin van de ver
moorde Russische oppositieleider
Boris Nemtsov zegt dat ze zijn
moordenaar niet heeft gezien. Het
Oekraïense model heeft gisteren
voor het eerst in een interview ge
sproken over de gebeurtenissen
van vrijdagavond.
ft
I Anna Durits
kaja foto AFP