1969 was in
Winst van bezetters in
4 IN HET NIEUWS
Terwijl onderzoek
naar giftige verf
nog loopt, trekt
Defensie al
duizenden euro's
uit voor zieken.
DEN HAAG - Met de coulancerege-
ling voor (ex-)personeel creëert
het ministerie van Defensie even
rust rond het hoofdpijndossier gif-
verf Minister Hennis moet de ver
goedingen wel uit de eigen begro
ting betalen.
De vakbonden zijn blij met de te
gemoetkoming voor medewer
kers die met de giftige chroom-
verf hebben gewerkt. Ze noemen
het 'baanbrekend' en 'uniek' dat
Defensie over de brug komt nog
voor het onderzoek naar de kwes
tie klaar is. Jean Debie van de
VBM: „Normaal was het altijd pro
cederen in zulke gevallen."
Gisteren stuurde Hennis de de
tails van de regeling naar de Ka
mer. De eenmalige uitkeringen va
riëren van 3000 tot 15.000 euro.
Mensen die long- of neuskanker
hebben na het werken met de an-
tiroestverf krijgen 15.000 euro,
voor (ex-)personeel met minder
ernstige klachten, zoals huidziek
tes, valt het bedrag lager uit. Al
leen medewerkers die minimaal
een jaar gewerkt hebben met de
verf komen in aanmerking.
Na onthullingen vorig jaar over
slechte werkomstandigheden op
materieeldepots meldden zich
1600 (ex-)medewerkers die zeg
gen met de verf te hebben ge
werkt. Ruim vierhonderd van
hen kampen met klachten. De
werkplaatsen van de depots zou
den slecht geventileerd zijn ge
weest en maskers voor monteurs
waren er niet altijd.
Hoewel het ministerie eerst stel
de geen 'concrete aanwijzingen'
te hebben dat personeel is blootge
steld, gaf Hennis vorig najaar toch
opdracht tot een onderzoek. Dat
is over twee jaar klaar. Als blijkt
dat er een causaal verband bestaat
tussen werken met de verf en ge
zondheidsproblemen wordt de
hoogte van definitieve schadever
goedingen pas duidelijk. Omdat
er nu al mensen ernstig ziek zijn,
besloot Defensie tot de coulance-
regeling. Mocht blijken dat de
klachten niks te maken hebben
met de verf, dan mag het perso
neel het geld houden.
Advocaat Rob Bedaux staat hon
derd gedupeerden bij en spreekt
van een 'slimme zet' omdat de re
geling voor veel oud-medewer
kers wellicht 'voldoende erken
ning is'. Defensie zou dan voorde
lig uit zijn omdat deze groep niet
verder procedeert. Collega Yme
Drost (350 gedupeerden) kan le
ven met de hoogte van de maxi
male vergoeding, maar vindt de la
gere uitkeringen 'veel te sober'.
Met de tevreden bonden kan Hen
nis even ademhalen. De rust is re
latief. De coulanceregeling kan
miljoenen kosten en ze moet dat
bedrag binnen haar begroting vin
den. Daarbij wordt er - hoewel zo
min mogelijk - nog altijd gewerkt
met chroomhoudende verven bij
het onderhoud aan vrachtwagens
en vliegtuigen. De arbodiensten
houden dit in de gaten. Als er ook
maar iets schort aan ventilatie of
preventiemaatregelen, is Hennis
als politieke baas al snel de klos.
Op termijn ging die universitaire
democratie ten onder. „Het werk
te verlammend", zegt Peter Jan
Knegtmans, universiteitshistori
cus aan de Universiteit van Am
sterdam. De organisatie werd zo
stroperig dat er nauwelijks iets
snel geregeld kon worden. „Er
werden ook zaken besproken die
niks met de universiteit te maken
hadden, zoals de Vietnamoorlog
of kernwapens."
In 1997 werden veel van de ver-
Je kreeg een elite die
altijd vergaderde. De
massa wist van niets
Bestuurshervorming. Er kwam
een college van bestuur voor elke
universiteit. In universiteits- en fa
culteitsraden mochten studenten,
wetenschappelijk én niet-weten-
schappelijk personeel voortaan
meebesturen. „De universiteits
raad fungeerde als een gemeente
raad, met het college van bestuur
als college van burgemeester en
wethouders. De universiteitsraad
was de hoogste macht", zo maakt
Jan Brabers, universiteitshistori
cus aan de Radboud Universiteit
Nijmegen een vergelijking. Er wer
den verkiezingen gehouden. De
opkomst was van meet af aan een
probleem. „Die was laag. Uiteinde
lijk kreeg je een elite die altijd ver
gaderde en de massa wist van toe
ten noch blazen."
In 1969 waren studenten de hië
rarchische manier van werken
meer dan zat. Net als nu streden
de studenten toen voor meer in
spraak op de universiteit. De be
zettingsactie van het Maagden
huis in Amsterdam had snel resul
taat. Binnen een paar maanden
kwam de toenmalige minister
van Onderwijs Gerard Veringa
met de nieuwe Wet Universitaire
Maandagochtend is hij nog vast
besloten om vandaag vóór het
Kamerdebat over de gaswin
ning aan te komen op het Bin
nenhof. Maandagavond is hij
moedeloos: „Het was verschrik
kelijk", vertelt hij vanuit Alme-
re-Haven. „Ik heb zelfs een stuk
moeten lopen. Het waaide zo
erg, het was gewoon niet te
doen."
Bos voert met zijn bakfiets vol
klei rijdend actie tegen de gas
winning in Groningen. „Ik heb
een graf gegraven in mijn eigen
tuin en de bakfiets volgeschept
met de klei uit het gat. Dat graf
staat symbool voor het graf van
de Groningers."
Zondagmorgen vertrok hij van
af de Grote Markt in zijn woon
plaats Groningen. De eerste dag
trapte hij bijna tot Biddinghui
zen in Flevoland, ruim 100 kilo
meter van huis. En dat was al
zwaar, vertelde Bos onderweg.
„Ik had de hele dag wind tegen
en dat was ook nog hele harde
wind. Het hagelde en er is een
trapper van mijn bakfiets afge
broken. Ik heb een tijd met
maar één trapper gereden."
De trapper is uiteindelijk ge
maakt door een wegenwacht.
Maandag begon het beter, bij Al-
mere was het zelfs even zonnig,
maar even later begon het toch
weer te regenen. En de wind,
die harde wind.
Eigenlijk wilde hij in de week
voor de provinciale verkiezin-
Het geld dat met gas
verdiend wordt, moet
naar de Groningers
GifVerf: nu
al geld ziek
personeel
door Niels Klaassen
De eenmalige uitkeringen
van het ministerie van
Defensie variëren van 3000
tot 15.000 euro
Bakfietser zelf
ook gesloopt
De Maagdenhuisbezetting in 1969. foto ANP
Jan Brabers, historicus
door Freke Remmers
AMSTERDAM - In andere studenten
steden echoot nu ook de Amster
damse roep om meer inspraak op
de universiteit. Morgen is uitgeroe
pen tot 'Nationale Actiedag'. Heeft
'1969' dan niks opgeleverd?
MAAGDENHUIS, 1969
,-.,r f frngile T
Groningen ba
loubook.com/gron
door Nadia Berkelder
ZEEWOLDE - Het leek wel te
doen, maar het valt actievoerder
Arjan Bos niet mee: met een bak
fiets vol zware Groninger klei
naar Den Haag fietsen.
Arjan Bos, bakfietsactivist
