GEZOND 19
Vaatwasser verhoogt
de kans op allergie
Roken nog dodelijker
dan altijd al gedacht
Persoonlijkheid is
als een kameleon
lse van Dijk (79) laat zich niet weer
houden door de vrieskou, die in de
schaduw van woonzorgcentrum
Houthaghe in Den Haag nog voel
baar is. Enthousiast stapt ze op haar
favoriete fitnessapparaat, de air wal
ker. „Dit is echt mijn dingetje", roept
ze terwijl haar benen, ogenschijnlijk moei
teloos, heen-en-weer bewegen.
Van Dijk geniet zichtbaar van de uitdaging
die uitgaat van de gekleurde frames en bui
zen in de 'beweegtuin voor senioren', die
inmiddels bij tientallen zorginstellingen
en buurtcentra te vinden is. De beweeg
tuin is een van de middelen om ouderen
uit hun stoel te krijgen. Driekwart van de
bewoners van een zorginstelling is immers
lichamelijk inactief, concludeert de Inspec
tie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Hier
door hebben bewoners van zorginstellin
gen een grotere kans op incontinentie en
botontkalking en lopen zij meer risico om
te vallen.
Het is in de ogen van de IGZ dan ook hoog
tijd dat zorginstellingen hun verantwoorde
lijkheid ouderen tot bewegen te stimule
ren in actie omzetten. De inspectie contro
leert de zorginstellingen dit jaar daar spe
ciaal op. „Bewegen vergroot de zelfred
zaamheid en vertraagt verdere achteruit
gang in de kwaliteit van leven", aldus de
IGZ.
Het trainen van een sixpack, een strak buik
je met sterke buikspieren, staat in de oude
renzorg uiteraard niet voorop. Hoe het wel
gaat, weet Yvonne Jansen, vrijwilligerscoör-
dinator van Houthaghe, een vestiging van
zorgkoepel Florence. „Voorwaarde is dat
het sporten spelenderwijs verloopt en dat
het gezellig is. We zeggen niet tegen onze
bewoners: 'U moet bewegen, want dat is
goed voor u'. Dat werkt niet, ook al wijzen
meerdere wetenschappelijke onderzoeken
uit dat zij baat hebben bij beweging."
Lichaamsbeweging voor ouderen moet je
sowieso heel ruim zien, meent Jansen.
„Kaarten is ook bewegen, je eigen brood
smeren ook. En wat dacht je van zelf je
haar kunnen kammen in plaats van te moe
ten wachten tot een van de verzorgers dat
voor je komt doen?" Ze somt meer manie
ren op waarop bewoners actief zijn, zoals
bij het doen van boodschappen en als zij
naar de gemeenschappelijke ruimte komen
voor een kopje koffie. Jansen: „Wat wij hier
doen, is de mensen stimuleren door het or
ganiseren van beweegactiviteiten. Die ma
ken we zo laagdrempelig als mogelijk. Je
hoeft hier heus geen handstand in de gang
te maken."
Buiten gaat een aantal senioren naar een
kleurige boog waaronder zij kunnen staan;
Het gaat natuurlijk
om het sporten,
maar het sociale
aspect is minstens
zo belangrijk
Om ouderen meer te
laten bewegen in de
buitenlucht, is er
een nieuwe trend: de
beweegtuin. Instellingen
voor ouderen benutten
die als extra stimulans.
ook zo'n toestel dat is bedoeld om plezier
in bewegen te vergroten. Dat lukt aardig.
Met behulp van speciale sensoren die de
komst van de groep opmerken, start er mu
ziek en volgen er opdrachten. Die worden
begeleid en aangevuld door sportinstruc
teur Taoufik Jamal. „We gaan zakken en ko
men weer omhoog" en „Dansen maar", in
strueert hij. De heupen van de deelnemers
gaan op-en-neer, de handen worden ineen
geslagen en er verschijnt een brede glim
lach op vrijwel ieders gezicht. „Het gaat na
tuurlijk om het sporten, maar het sociale
aspect is minstens zo belangrijk", vertelt Ja
mal.
De sportinstructeur van Sportief Plan, een
organisatie uit Delft die is gespecialiseerd
in beweegactiviteiten in zorginstellingen,
is positief over de nieuwe trend. De be-
weegboog en de beweegtuin vormen een
goede aanvulling op de activiteiten bin
nenshuis, vooral met het oog op de varië
teit. „Als de bewoners in hun stoel zitten,
kunnen zij geen oefeningen voor de liezen
of voor de hamstrings uitvoeren. Ook rek-
oefeningen komen binnen nauwelijks aan
bod." Nadeel is volgens hem wel dat de se
nioren de toestellen niet zelfstandig kun
nen gebruiken; begeleiding en instructie
zijn noodzakelijk.
Anke Wijnja van bureau Fonkel, sinds
twaalf jaar ontwerpster van beweegtuinen,
kijkt per locatie welk toestel het meest ge
schikt is. Dat kan ook een eenvoudig toe
stel zijn, waarbij een bewoner geen begelei
ding nodig heeft. Zoals een bankje met
trappers. „Het mooie van een beweegtuin
zoals in Houthaghe is dat er ook buurtkin
deren en kleinkinderen van bewoners op
afkomen. Vooral bij mensen met dementie
werkt sfeer aanmoedigend."
Wijnja gaat ervan uit dat de vraag naar be
weegtuinen nog wel even zal aanhouden.
„Het begon allemaal met de opkomst van
een belevingstuin, de healing garden. Men
sen die dat in het buitenland hadden ge
zien, wilden dat ook hier realiseren. Sinds
een jaar of zes is duidelijk merkbaar dat be
wegen in opkomst is. Ik krijg nu meer aan
vragen voor een beweegtuin."
Binnen zorginstellingen voor ouderen
wordt verder ook gekeken naar de invloed
van de inrichting op het bewegen. Volgens
Wijnja en Jansen is ook sprake van een ver
andering van mentaliteit. Het is niet langer
vanzelfsprekend dat verzorgers en vrijwilli
gers bewoners zo veel mogelijk uit handen
nemen.
De senioren, bewoners en omwonenden,
die meedoen aan de beweegactiviteiten
zijn bereid te leren en willen vooruitgaan.
„Bewegen, is belangrijk, het is een uitda
ging", beaamt Hetty Arents (71), die van
haar 7e tot haar 40ste aan ballet deed. Ook
oud-amateurvoetballer Arij van der Lee
(82) geniet van de beweging: „Ik wil zo
lang mogelijk fit blijven."
DINSDAG 3 MAART 2015
De vaatwasmachine is mogelijk een
van de oorzaken dat de afgelopen vijf
tig jaar het aantal mensen met aller
gieën flink is toegenomen in welvaren
de landen. Kinderen die opgroeien in
een huis waar nog met de hand wordt
afgewassen, hebben minder kans een
allergie te ontwikkelen dan kinderen
die opgroeien in een huis waar de vui
le vaat in de machine verdwijnt, con
stateren Zweedse onderzoekers. Zij
ondervroegen ruim duizend gezinnen
over de mogelijke relatie tussen jonge
kinderen met een allergie en allerlei
leefgewoonten, zoals de manier waar
op de afwas wordt gedaan. Dat lever
de een verband op tussen met de
hand afwassen en een kleinere kans
op allergie. Volgens de onderzoekers
past dat in de theorie dat het risico op
allergie groter is naarmate we minder
blootstaan aan bacteriën en andere
micro-organismen. Aangetoond is dat
borden en bestek minder schoon zijn
na afwassen met de hand dan na was
sen in de machine.
Bron: Pediatrics
De tekst 'Roken is dodelijk' op sigaret-
tenverpakkingen is bepaald niet over
dreven. Roken is nog dodelijker dan al
tijd gedacht. Van iedere drie mensen
die (blijven) roken, sterven er uitein
delijk twee als gevolg van ziektes die
rechtstreeks het gevolg zijn van het
roken (hart- en vaatziekten, beroerte,
COPD, kanker). Eerder werd ervan uit-
foto Getty Images
gegaan dat de helft van de rokers zou
sterven als gevolg van deze gewoon
te. Op grond van gegevens van ruim
tweehonderdduizend mannen en
vrouwen, berekenen Australische on
derzoekers nu dat dit cijfer veel hoger
ligt: twee van elke drie rokers. Rokers
hebben gemiddeld een driemaal hoge
re kans om vroegtijdig te overlijden
dan niet-rokers, concluderen de onder
zoekers. Gemiddeld overlijden rokers
tien jaar eerder dan niet-rokers.
Bron: BMC Medicine
Vergeet de indeling in perfectionisti
sche mensen, extraverte mensen, in
troverte mensen en welke andere eti
ketten ook bedacht zijn om de per
soonlijkheid van iemand aan te dui
den. Die etiketten liggen helemaal
niet zo vast als sommigen ons willen
laten geloven. Volgens Groningse on
derzoekers is je persoonlijkheid als
een kameleon: je past je aan de omge
ving aan en aan de omstandigheden
waarin je je bevindt. Zo kun je op het
ene moment heel perfectionistisch
zijn, aangezien de situatie daarom
vraagt, en het andere moment de nei
ging hebben de boel de boel te laten.
En je zult in een situatie waarin je
graag in het centrum van de aandacht
staat meer extravert gedrag vertonen
dan in een situatie waarin je niet in
het middelpunt wilt staan. Wie 'op
zoek gaat naar zichzelf, zal zich dus
eerst moeten afvragen naar 'welke ik'
hij of zij op zoek wil gaan, aldus de on
derzoekers.
Bron: Rijksuniversiteit Groningen
In de zevende
hemel met
de air walker
door Dora Rovers
Taoufik Jamal, sportinstructeur
K reageren?
V gezondheid@depersdienst.nl
