'Niet handig,
maar ook niet
onrechtmatig'
Multinational
ASML bevestigt
gehackt te zijn
Tweedehands kleding levert weinig op door crisis Oekraïne
I
IN HET NIEUWS 5
1
I
DEN HAAG - Hèhè, nu is
de PW aan de beurt,
klinkt het bij de WD:
„Je gunt het ze niet,
maar het komt goed
uit."
VVD-Kamerlid Mark
Verheijen stapte vrijdag
op na gerommel met
dienstreizen en declara
ties. Een dag later is
PVV-lijsttrekker voor de
senaat Marjolein Faber
in opspraak omdat ze
het bedrijfje van haar
zoon heeft ingehuurd
voor de website van de
PW in Gelderland.
„Niet handig", gaf Faber
gisteren voor het lijst
trekkersdebat op Radio t
toe, maar ook 'niet on
rechtmatig', zoals blijkt
uit het oordeel dat ze in
won bij hoogleraar Dou-
we Jan Elzinga.
Ook Verheijen had geen
misdaden begaan, maar
hij maakte fouten, con
cludeerde de ethische
commissie van de VVD.
Faber vindt niet dat ze
fout zat: „Ik had de site
bewust uitbesteed aan
de compagnon van mijn
zoon. Om alle schijn
weg te nemen, betaal ik
nu alle gemaakte kosten
uit eigen zak terug." Dat
is 8ooo euro.
Volgens de PvdA, VVD
en SGP in Gelderland
moet Faber weg, juist
omdat ze zo fel reageer
de op het declaratiege
drag van de Gelderse
ex-gedeputeerde Co Ver
daas, die om die reden
uiteindelijk in 2013 op
stapte als PvdA-staatsse-
cretaris.
In de regels van de pro
vincie Gelderland staat
dat fractieondersteuning
niet aan bloedverwan
ten mag worden uitbe
steed. Faber: „Dat heb ik
ook niet gedaan. Ik deed
het bij mijn zoons com
pagnon." Ze denkt niet
dat PW-stemmers weg
lopen door haar 'onhan
digheid'.
Het was ook om een an
dere reden een rumoe
rig weekeinde voor de
PW. Feider Geert Wil-
ders plaatste zaterdag op
Twitter foto's van een au
to en een huis van PW-
kandidaten voor de Sta-
tenverkiezingen in Fries
land waarop met groene
verf'fascist' en 'fascis
tisch' is geschreven.
Uit de peiling door Mau
rice de Hond bleek giste
ren dat Wilders' partij
nog altijd de grootste is.
Als er nu verkiezingen
voor de Tweede Kamer
zouden zijn zou de PW
28 zetels krijgen.
Het gerommel van politi
ci doet de politiek wei
nig goed, blijkt uit de
peiling. Een kwart van
de kiezers denkt dat de
helft van alle Kamerle
den door de mand valt,
als hun gedrag zou wor
den gecontroleerd.
Het bedrijf zegt het incident
slechts te melden omdat eerdere
geruchten over de inbraak een ei
gen leven gingen leiden. Over de
herkomst van de hackers heeft
ASML 'wel ideeën' maar geen ze
kerheid. Hoogleraar cybersecurity
Eric Verheul van de Radboud Uni
versiteit Nijmegen ziet geen re
den tot paniek.
Hoe verrassend is de hack bij ASML,
en hoe alarmerend
Verheul: „Bijna alle bedrijven heb
ben last van hackers, al weten ze
dat vaak niet. De vraag is hoever
ze zijn gekomen. Dat ASML zo
snel en inhoudelijk reageert en zo
stellig is in zijn uitspraken, sugge
reert dat ze het onder controle
hebben. Ik vraag me af of het be
drijf dit persbericht had uitge
bracht als niet was uitgelekt dat
er een hack was geweest. Mis
schien is het echte security-inci
dent wel dat iemand binnen de or
ganisatie heeft gelekt en daarmee
onterecht onrust veroorzaakte."
Moet een bedrijf als ASML niet ge
woon zorgen dat er geen vertrouwe
lijke informatie online staat?
„Het is heel lastig je informatie af
te schermen voor de wereld. Er
zijn mensen die met de informa
tie moeten werken. Juristen moe
ten ernaar kunnen kijken, inge
nieurs, klanten misschien. Het is
ook niet handig als er papieren do
cumenten worden verspreid."
Bijna alle bedrijven
hebben last van hackers,
al weten ze dat vaak niet
Kunnen hackers bij ASML aan gege
vens komen waarmee ze EUV-
chip-machines ook echt kunnen na
maken?
„Zeker. Enkele jaren geleden heb
ben we vanuit de Radboud Uni
versiteit de algoritmen van de
OV-chipkaart gekraakt. Toen
bleek dat Chinezen dat eerder al
hadden gedaan en dat de gege
vens waren gebruikt om chipkaar
ten te maken zonder Philips te be
talen voor de licenties. Ook bij
ASML kan ook zoiets gebeuren.
Maar je kunt zo'n EUV-machine
natuurlijk ook kopen en nama
ken. Je hoort veel over hackende
Chinezen, maar ik denk dat de
Amerikanen, de Engelsen en ook
de Fransen het gewoon een stuk
slimmer doen en iemand in het
bedrijf zetten. Voor inlichtingen
diensten is dat business as usual."
ASML heeft op de markt voor chip
machines een grote strategische bete
kenis. Je zou mogen verwachten dat
ze bij hun beveiliging hulp krijgen
van overheden.
„Ik kan me voorstellen dat ze ad
vies krijgen van de geheime
dienst AIVD. Economische spio
nage is daar een aandachtspunt.
Maar dan nog moet je als bedrijf
zelf je zaakjes ook op orde heb
ben."
Valt de wedloop tegen hackers te
winnen?
„De vraag is hoeveel gebruiks
vriendelijkheid je wilt inboeten
voor beveiliging. Wil je dat ie
mand kan internetten vanuit de
systemen waar ook je informatie
zit? Je kunt je gegevens altijd be
veiligen. Maar dan moet het be
wustzijn er wel zijn. We zijn on
ze voorzichtigheid verloren, we
knopen alles aan internet vast.
Ook thuis. De tv, de verwarming,
de oven. Het lijkt wel of we het
hacken over onszelf afroepen."
De voorzichtigheid zijn we
verloren, we knopen alles
aan internet vast
Het is momenteel moeilijker inge
zamelde kleding te verkopen, zeg
gen Leger des Heils Reshare en
Sympany, de twee grootste
niet-commerciële inzamelaars
van gebruikte kleding in Neder
land. De textielprijs lag de afgelo
pen jaren met zo'n 75 cent per ki
lo hoog, maar is de afgelopen
maanden behoorlijk aan het da
len. Boosdoener zijn oorlogen.
Het Midden-Oosten maar vooral
Oekraïne zijn een belangrijke
markt voor de verkoop van twee-
dehandskleding uit Nederland.
Het geld dat de liefdadigheidsin
stellingen daarmee verdienen, be
steden ze aan goede doelen. „Wij
leveren in Oekraïne aan tachtig
kledingwinkels. Daarvan zijn er
nu 75 gesloten. Door de oorlog en
de enorme inflatie die daardoor is
ontstaan, ligt het land bijna econo
misch stil", aldus Jolande Uringa
van Reshare.
Bovendien heeft Oekraïne een
spilfunctie in het transport van
tweedehandskleding naar het oos
ten, zegt Marc Vooges van Sympa
ny, waarin begin dit jaar Humana
en Kici zijn gefuseerd. Dat trans
port ligt nu ook grotendeels stil.
Om minder afhankelijk te zijn
Kleding aanbieden in gesloten zak
Leger
des
k^HeiïsJ
van de wereldmarkt is het Leger
des Heils begonnen met een ei
gen keten met tweedehands waar.
De eerste Resharestore in Gronin
gen is volgens Uringa succesvol.
Binnenkort opent een vestiging
in Den Haag.
Charitatieve inzamelaars hebben
het moeilijk de laatste jaren. Bijna
alle gemeenten vragen een vergoe
ding voor het plaatsen van kle-
dingcontainers. Die leges zijn in
middels zo hoog dat Leger des
Heils Reshare in 2014 40 procent
van de inkomsten (ruim 3 mil
joen euro) afdroeg aan gemeen
ten.
„Dat geld kunnen we dus niet aan
goede doelen uitkeren", zegt Urin
ga. „Terwijl de meeste mensen
die kleding geven ervan uit gaan
dat de opbrengst in zijn geheel
naar goede doelen gaat", aldus
Sympany-directeur Vooges.
Volgens hem maken gemeenten
winst op de textielinzameling.
Volgens de Vereniging Nederland
se Gemeenten (VNG) is dat laat
ste niet bewezen. „Gemeenten
hebben een ander belang dan de
charitatieve instellingen. Gemeen
ten willen de afvalstoffenheffing
zo laag mogelijk houden voor de
inwoners", zegt een VNG-woord-
voerder.
De liefdadigheidsinstellingen er
varen steeds meer concurrentie
van commerciële inzamelaars, zo
genoemde vintagewinkels, ver
koop van kleren via Marktplaats
en winkelketens die korting ge
ven als klanten oude kleren inle
veren. „Sinds 2009 krijgen we jaar
lijks 10 procent minder textiel bin
nen", zegt Uringa. Behalve vorig
jaar: toen steeg de inbreng met
2 miljoen kilo naar 23 miljoen.
MAANDAG 2 MAART 2015
HOUDT
'KOERS
Rutte bij de start van de
WD-verkiezingscampag-
ne voor de Provinciale
Staten in Breda.
foto Branko de Lang/ANP
door Lucas van Houtert
Marjolein Faber
foto ANP
VELDHOVEN - Hackers hebben zich
beperkt toegang weten te verschaf
fen tot de systemen van chipmachi-
nebouwer ASML. Ze lijken niet te
zijn doorgedrongen tot waardevol
le informatie, maar nader onder
zoek moet uitsluitsel geven. Dat
liet de Veldhovense multinational
gistermiddag weten.
Eric Verheul, hoogleraar
door Niek Opten
ALMERE - De handelsprijs voor
tweedehands textiel daalt door de
oorlog in Oekraïne en de opmars
van IS in Irak en Syrië. De charita
tieve kledinginzamelaars hebben
het al moeilijk.
Schoenen pet paar gebonden a.u.A.
ReShare
KLEDINBHERGEBRUIK
0800 03 22
foto Dijkstra BV/ANP
