De langverwachte
nieuwe thriller van
SJ Watson
Dizzieni
Waar blijft de roman?
interview Waarom ontsnapt een man een
dag voor zijn vrijlating uit de gevangenis?
Michael Robotham hoefde voor zijn thriller
Leven of dood de reden niet te weten.
18 DIZZIE
Van de auteur van de
bestseller
'Voor ik ga slapen'
tvveede
De mooiste boeken
ontdek je samen!
THEO HAKKERT
Hij kan zijn gezicht
niet op televisie
laten zien of de
beschietingen op
Twitter nemen
groteske proporties aan. Zeker
als het over hemzelf gaat, roept
Joost Zwagerman bij kijkers
wrevel op.
Zwagerman heeft besloten zijn
archief over te dragen aan het
Letterkundig Museum. Goed
idee, maar het wordt begrepen
als een zelfvoldane actie. Hij
vindt zichzelf kennelijk nogal
belangrijk en goed. En die ge
dachte prikkelt de maaiveldpo-
litie tot het uiterste.
Hij heeft prachtige poëzie ge
schreven, enthousiasmerende
essays en een aantal romans
dicht op de tijdgeest. Maar ach,
ik hoef hem helemaal niet te
verdedigen.
Sinds de moord
op Theo van Gogh
ligt het hart van
Joost Zwagerman
niet bij de roman
Wel is er nog één vraag over,
nu de kruitdampen zijn opge
trokken. Die vraag is waarom
hij sinds 2002, op het Boeken
weekgeschenk na, geen roman
meer heeft geschreven.
Een schrijver moet vooral niets
doen als zijn hart daar niet ligt.
Bij Zwagerman ligt het hart
niet meer bij de roman sinds
de moord op Theo van Gogh.
Voor zijn gevoel loopt er een di
recte lijn van de door hem ge
leide uitzending van Zomergas
ten, waarin de film Submission
werd vertoond, en de moord
op Van Gogh. In een interview
in 2010, naar aanleiding van
zijn Boekenweekgeschenk, zei
hij de gedachte aan het schrij
ven van een roman na de
moord 'potsierlijk' te vinden.
Een roman waarin tijdgeest en
klimaat rond de moord wor
den verkend? Hij zei: „Daar heb
ik niet zoveel zin in. Al mijn
boeken moet ik vol goede
moed en met frisse zin schrij
ven. Je hebt mensen die de
zwartheid van het bestaan ook
met grote tegenzin opschrij
ven. Zo werk ik niet. In dit spe
cifieke geval moet het wellicht
langer bezinken. Ik heb wel na
gedacht over een boek dat de
tijdgeest van toen zou pakken.
Bij mij zal er inderdaad tijd
overheen moeten gaan."
Is vijfjaar genoeg? Zwagerman
schrijft poëzie en praat over
beeldende kunst. In de jaren
negentig wees hij altijd bewon
derend naar Amerikanen die
vlijmscherpe romans schreven
over hun eigen tijd. Kan hij uit
zijn schaduw stappen?
DÉ THRILLER
VAN 2015
www.amboanthos.nl
Sj VVATSON
Win gesigneerde
'tijdmeter' Mondaine
'Leeuwentemmer'
timmert aan de weg
Hij weet de datum nog.
„Het was 20 maart 1995.
Een bericht van twee ko
lom in de krant. Ik heb
het meteen uitgeknipt.
Dit was een roman."
Michael Robotham (54)
las het bizarre bericht dat een moordenaar
was ontsnapt één dag voordat hij de gevan
genis zou mogen verlaten. „Een modelge
vangene", stond er ook nog in. „De reden
voor de ontsnapping werd niet vermeld,
omdat niemand die kende natuurlijk. Maar
ik hoefde die ook niet te horen. Ik bedacht
de reden zelf."
Het is een bericht van twintig jaar geleden
inmiddels. Waarom de Australische auteur
zo lang heeft gewacht met deze thriller ge
titeld Leven of doodl „Ik was er niet klaar
voor. Iedere keer als ik aan een nieuw boek
wilde beginnen, pakte ik het knipsel en las
het. Nu? Nog niet aan toe." Eerst ervaring
opdoen, luidde zijn opdracht. Langer na
denken ook. Maar vooral: schrijven, schrij
ven, schrijven. En moed verzamelen.
„Dit boek ging anders worden dan al mijn
andere", vertelt hij tijdens een bezoek aan
Amsterdam. „Het was hier dat ik voor het
eerst mijn naam op een boek zag staan. Dat
was in februari 2004, exact elf jaar geleden
dus. Mijn debuut kwam in het Nederlands
uit, een maand voordat de Engelstalige ver
sie zou verschijnen", herinnert hij zich nog
heel goed.
In de afgelopen elf jaar publiceerde Mi
chael Robotham negen thrillers voordat hij
aan Leven of dood durfde te beginnen. „Het
was voor het eerst dat ik een gevangenisro
man schreef. Dat is een aparte traditie.
Denk aan Stephen Kings Shawshank re
demption, The green mile en een film als Bru-
baker. Het was zo'n gevangenissysteem dat
ik nodig had. Dit verhaal moest in de Vere
nigde Staten spelen. Daar is op county-ni-
veau een geheel eigen, bijna onafhankelijk
systeem waarbij de sheriff, de officier van
justitie en de rechter gekozen worden. Zij
hebben in die districten meer macht dan
God. Zij beslissen wat de aanklacht is, wie
de rechter is, welke advocaat je krijgt toege
wezen als je er zelf geen hebt. Zoveel
macht op dat niveau had ik nodig."
Nachtboot, zijn thriller uit 2008, speelde
deels in Amsterdam. „Dat was geen pro
bleem, want de Britse personages keken
net zo naar die stad als ik. Als ik dat ver
haal in Texas had laten gebeuren, zou ik lo
kale personages hebben moeten opvoeren
die de streek door en door kennen. Ik heb
daar nooit geleefd en een boek moet na
tuurlijk wel geloofwaardig zijn."
Robotham pakte het voor Leven of dood
slim aan. Hij ging voor langere tijd in Texas
wonen om daar research te doen. Daar
naast pakte hij luisterhoeken van Ameri
kaanse auteurs wier boeken in die streek
en cultuur speelden. Luisterhoeken van
Cormac McCarthy, James Lee Burke, Wil
liam Faulkner. „Alles om me het ritme van
de spraak eigen te maken."
Robotham leerde uiteindelijk de echte re
den voor de ontsnapping in 1995 kennen,
maar die heeft hij terzijde geschoven om
zijn eigen verhaal te vertellen. Welk materi
aal had hij wél aan het begin? „Dat een
moordenaar, Audie Palmer, was ontsnapt
op de dag voor zijn vrijlating. Dat er sprake
was van een beroving waar veel geld mee
gemoeid was en dat veel mensen van hem
wilden weten waar het geld was gebleven.
Dat het leek alsof de ontsnapping om het
geld zou zijn, maar ik wist dat er een totaal
andere reden achter zijn ontsnapping zat."
Hij zou zelfs die reden wel willen verklap
pen. „Als een boek goed is, maakt dat niet
uit. Ook al denkt de lezer gaandeweg, er
gens halverwege, te weten welke kant het
op gaat, dan nog zal hij doorlezen."
Hij noemt Mystic river van Dennis Lehane
als voorbeeld. „De meeste lezers weten al
snel wie de dader is, maar ze lezen door
om de interessante karakters en de uitdijen
de plot."
Van een aantal bijfiguren heeft hij prachti
ge karakters gemaakt. Van Desiree bijvoor
beeld, de FBI-agente die de ontsnapping
onderzoekt. Zij is heel klein. „Het is al een
uitdaging om als vrouw bij de FBI te wer
ken. Het was wreed om haar klein te ma
ken. Maar zo brengt Desiree wel humor
mee. Omdat ze alle opmerkingen over haar
geringe lengte al heeft gehoord, heeft ze tal
van snedige reacties paraat om die lieden
op hun nummer te zetten."
Er zit lekker veel dialoog in Leven of dood.
„Dat is heel belangrijk voor mijn boeken",
stelt Robotham. „Dialogen lijken zo natu
rel, maar in werkelijkheid ben je vaak niet
zo alert en scherp. Een dialoog moet het
verhaal voortstuwen. Het is net als met
sport: goede spelers doen het lijken alsof
een sport gemakkelijk is. Maar je moet wel
steeds polijsten en herschrijven en weer po
lijsten. Er komt een moment dat het ver
haal je de neus uitkomt. Daar houden veel
collega's dan op. Maar je moet terug, en
nog eens, en nog eens. Soms zie ik pas bij
de twintigste keer dat een regel niet zo
grappig is als ik dacht." Hoe vaak hij een
boek herschrijft? „Gemiddeld elf keer."
Michael Robotham is tevreden over Leven
of dood. En vooral blij dat hij heeft gewacht
met schrijven. „Iedere auteur zal zeggen
dat een boek nooit zo geworden is als hij
het in zijn hoofd had. Bij Leven of dood heb
ik het gevoel dat het me is gelukt."
Wat betekent dat voor zijn oeuvre? Kan hij
terug naar zijn serie, hoe los die delen ook
met elkaar verbonden zijn? „Ik was nooit
pWTjHfiTHH
Dizzie.nl is hét online boekenplat-
form van deze krant en staat vol
nieuws, recensies, interviews en infor
matie over boeken en schrijvers.
Dizzie.nl verbindt enthousiaste lezers
met elkaar en hun favoriete boeken.
Ga naar Dizzie.nl
ACTIE
NIEUW
Leven of dood
Michael
Robotham
Vertaling
Paul Witte
400 blz.
Cargo
19,90 euro
Bespreek dit boek
op Dizzie.nl
Schrijf een recensie over het boek
Tijdmeters en win een Mondaine
horloge. Daarop is een handteke
ning gegraveerd van auteur David
Mitchell. Kijk op Dizzie.nl voor de
spelregels van deze actie.
Camilla
Lackberg
De eerste bestsellers van dit jaar teke
nen zich af. Zoals Leeuwentemmer, de
thriller van Camilla Lackberg waarin
een vermist meisje dood en verminkt
wordt teruggevonden. Bekijk meer
populaire nieuwkomers op Dizzie.nl
door Theo Hakkert
