'Goed de straat
in oude glorie
weer te zien'
Nieuwe raadkaart
Op kastelenjacht
BUITEN 7
Co Bosschaart uit het Noord-Hol
landse Bakkum is in Het Slop op 't
Ouweland geboren. Hij vermoedt
dat de foto kort na de oorlog is ge
nomen in oostelijke richting. De fotograaf
stond dicht bij zijn geboortehuis. „Aan het
eind van de straat woonden mijn grootou
ders. Het is goed deze straat nog eens in
zijn oude glorie te zien. Nu is de straat voor
het oog veel smaller, maar dat komt door de
vele geparkeerde auto's tegenwoordig. In
die tijd was er maar een auto, die van
vrachtrijder Snoep en die was overdag niet
thuis. Hij haalde melk op. Mijn vader had er
een timmerwerkplaats."
Volgens Melis van den Hoek uit Goes heeft
de vooruitgang zijn tol geëist. „Vroeger wa
ren er geen auto's. Wat een rust. En nu, vol
met blik op wielen, vol met blauw/witte
schilden om de snelheid af te remmen.
Lantaarnpalen half op de weg gezet.
Er is geen doorkomen aan."
Han Goetheer uit Goes herinnert zich nog
dat vroeger in de straat de stenen baliemo
len 'De Haas' stond.
De familie Kleinepier was de laatste mole
naar en heeft nu een camping, pal achter de
Prins Bernhardstraat. De molen brandde in
1928 af, maar de romp staat er nog steeds.
Gisela Nijsse-Meertens uit Oud-Sabbinge
constateert dat de laatste jaren weer veel
jonge stellen en gezinnen wonen op 't
Ouweland. „Op 19 februari is de jongste
dorpsbewoner geboren: baby Tibbe Olie
den Boon."
Frans Veerhoek, de grootvader van Wim
Veerhoek in Scharendijke, woonde in de
eerste links gelegen huisjes. „Hij is 104 jaar
oud geworden en daardoor de oudste inwo
ner van Oud-Sabbinge en Wolphaartsdijk.
Hij weet ook dat melkboer Dies Vleugel de
laastste zelfstandige winkelier was in
Oud-Sabbinge. Hij stopte in 1989 met zijn
winkel.
Op Walcheren kennen we twee
prachtige kastelen: Kasteel Westho-
ve en Ter Hooge. Maar op het voor
malige eiland hebben meer kastelen ge
staan. Wat te denken van het enorme kas
teel Zandenburg bij Veere, waarvan archeo
logen een deel in de jaren vijftig van de vo
rige eeuw hebben opgegraven? Of het be
roemde kasteel van Aldegonde bij
West-Souburg, waarvan archeologen bij de
bouw van een nieuwe wijk nog ternauwer
nood enkele resten in kaart konden breng
en? In de afgelopen jaren hebben de Wal-
cherse archeologen resten van enkele ande
re kastelen en vliedbergen of kasteelberg
jes in kaart kunnen brengen. Dit deden zij
door middel van nieuwe technieken en me
thoden. Het zijn andere manieren om 'op
kastelenjacht' te gaan.
Op het bedrijventerrein Arnestein bij Arne-
muiden heeft in de middeleeuwen het kas
teel Huis ter Mortiere gestaan. In de vijf
tiende eeuw werd dit kasteel onderdeel
van een klooster. De monniken van dit
klooster verhuisden kort daarop naar Vrou
wenpolder, omdat overstromingsgevaar
voor het kasteel en klooster dreigde. In een
leidingsleuf vond men in 2003 naar ver
luidt skeletten, tombes en muurresten.
Toen de Delta vorig jaar met een boring
een nieuwe leiding wilde aanleggen, was
onderzoek nodig. Hiervoor gebruikten de
archeologen een geofysische methode.
Door elektronische geleidbaarheid en mag
netische gevoeligheid te meten konden zij
in de ondergrond allemaal muren van het
kasteel en klooster in kaart brengen. Gebak
ken klei, bijvoorbeeld in de vorm van bak
stenen, wordt namelijk licht magnetisch.
En zonder één schep in de grond te zetten
is de exacte plaats van het complex nu be
kend.
In een ander geval liftten de archeologen
mee met een milieukundig onderzoek. Be
woners van het Hof Popkensburg bij
Sint-Laurens kwamen bij het tuinieren
vaak afVal tegen. Een bodemonderzoek
was daarom nodig.
Het was bekend dat hier in de grond ook
resten konden liggen van het kasteel Pop
kensburg, dat tot ontzetting van veel
Zeeuwen in 1863 werd gesloopt. Alleen de
omliggende gracht bleef zichtbaar, tot deze
in de jaren vijftig van de vorige eeuw met
afval uit Middelburg werd gevuld. Samen
met een milieudeskundige bepaalde de ar
cheoloog de plaats van enkele proefsleuf-
jes. Waar de milieudeskundige de mate
van vervuiling in de grachtvulling kon me
ten, bracht de archeoloog de contouren van
het kasteel nieuw in kaart; twee vliegen in
één klap.
Bij Domburg kwam op weer een andere
manier een zogenaamd kasteelbergje met
een stenen toren aan het licht. Bovenop
veel vliedbergen in Zeeland stond ooit een
toren van hout of steen; deze bergjes wor
den daarom ook kasteelbergjes genoemd.
Een bergje met resten van een stenen to
ren was tot dusver nog niet gevonden. Nu
wel, met behulp van een magnetometerop
name ten behoeve van explosievenonder-
zoek. Op de opname was in rood een grote
ronde cirkel te zien. De archeologen dach
ten meteen aan licht magnetisch baksteen
puin dat afkomstig kon zijn van een stenen
gebouw op een bergje, en dat langs de hel
lingen in de omringende gracht was ge
rold. In een sleuf kwamen de gracht, het
puin en centraal de resten van een bakste
nen fundament aan het licht.
Dit zijn maar enkele voorbeelden van hoe
de archeologie zeer gebaat is bij de moder
ne techniek.
Bernard Meijlink
beleidsarcheoloog
Walcherse Archeologische Dienst (WAD)
WOENSDAG 25 FEBRUARI 2015
De winnaars zijn: Gisela Nijsse-Meertens uit
Oud-Sabbinge, Wim Veerhoek uit Scharendijke en
Jan Geene uit Goes.
De Prins Bernardstraat in Oud-Sabbinge in het verleden.
Een nieuwe opgave uit
de collectie kaarten en
foto's van Hans Linden-
bergh. Onze vraag: waar
is deze foto genomen?
We zijn benieuwd naar
de locatie en lezen
graag anekdotes of ver
halen over deze plek.
Stuur uw oplossing naar:
redactie@pzc.nl of
Postbus 5046, 4380 KA
Vlissingen
Drie inzenders van goe
de antwoorden ontvan
gen een waardebon.
