ZEELAND GEPEILD
2 BUITEN
In deze serie reizen we de pijlen achterna. Wekelijks landt er eentje
lukraak op de kaart van Zeeland. En precies daar, op die toevallige
plekken waar ze natrillend wijzen, nemen we poolshoogte. Op
akkers waar bieten op de rooier wachten, op borrelende schorren en
slikken, in door westenwinden getekend bosgebied, op dromerige
duinen - elk stukje Zeeland heeft een verhaal.
Braakman definitief afgesloten." Daarmee was
de gelijknamige polder een feit. Het natuurge
bied maakt inmiddels deel uit van de ecologi
sche hoofdstructuur. Met een oppervlakte van
1525 hectare biedt het een rijke vegetatie. Ten
zuiden van de N61 zijn enkele spaarbekkens
met eromheen aangelegde wandel- en fietspa
den. Het noordelijke deel bestaat uit een ruig
struingebied van kreken en weiden, struiken,
bosschages en bomen.
Als Operations Regulatory Services Leader Be
nelux reist Van Houwelingen de laatste jaren
veelvuldig naar Den Haag en Brussel om met
brancheverenigingen de ontwikkelingen in
nieuwe regelgeving te bespreken en waar no
dig te beïnvloeden: „In onze industrie ligt het
accent primair op veiligheid en gezondheid.
Maar we zetten ook stevig in op milieu. En
daarbinnen zie je de laatste jaren een groeien
de aandacht voor de natuur."
Mooi vond hij die altijd al, zegt hij. Of vlin
ders nu vijf of drie stippen op hun vleugels
hebben en wat dat betekent en hoe ze dan he
ten, weet hij nog steeds niet, maar zijn toene
mende interesse gaat hand in hand met het ge
nieten. Zeker als hij in de weekeinden op zijn
mountainbike rondtoert en zeehonden spot
in de haven bij Dow - en af en toe zelfs bruin
vissen. Vanuit zijn functie onderhoudt hij
met veel plezier actief contact met Stichting
Het Zeeuwse Landschap en Staatsbosbeheer,
om gezamenlijk allerlei omgevingsplannen te
realiseren: „We hebben vrijwilligersdagen
waar onze medewerkers houthakken en oude
bomen verzagen, of meehelpen met het om
spitten van weilanden."
De principes van het officiële programma van
de chemische industrie dat zich op duurzaam
ondernemen richt, zijn zichtbaar rondom de
stalen hekken; er is een groengordel aange
plant die overlast naar de omgeving helpt re
duceren. „We werken continu om de impact
op het milieu terug te dringen, en natuur en
industrie kunnen elkaar daarin ook ondersteu
nen", benadrukt Van Houwelingen. Deze Res
ponsible Care komt in het bodemsanerings
project tot uitdrukking: met behulp van 240
populieren kan met dioxaan vervuild grond
water door de wortels worden opgezogen en
zal het via de bladeren bij daglicht afbreken
en verdampen. De donatie aan Staatsbosbe
heer getuigt eveneens van een duurzame vi
sie; daarmee werd een boerderij aangekocht
en omgebouwd tot multifunctioneel bezoe
kerscentrum, met een boomgaard voor hoog-
stamfruit in de achtertuin: „Dit partnerschap
is een voorbeeld van hoe het óók kan tussen
natuurorganisaties en het bedrijfsleven: het ge
bied ontsluiten en bewoners, toeristen en
scholieren kunnen de locatie gebruiken als uit
valsbasis voor excursies. Zo versterken we de
kwaliteit van deze leefomgeving." Genietend
kijkt hij om zich heen. Hij ziet zich hier al
rondstruinen, grinnikt hij. Opa Cees met een
ondernemende dreumes: „Want wat wij hier
met elkaar doen, biedt uiteindelijk voor ieder
een nieuwe mogelijkheden in de toekomst."
BRAAKMAN
In de luwte van het riet weerspiegelen
kreken een heldere lucht. Zonlicht
strijkt langs de oevers, waar honderden
ganzen scharrelen. In de drassige wei
den wippen witte konijnenstaartjes op.
„Hier kan mijn dochter niet meer
langs", lacht Cees van Houwelingen
(51). Hij manoeuvreert soepel tussen klaphek
jes door die wilde paarden binnen de omhei
ning houden. Hij wordt over vijf weken groot
vader en kijkt er tot zijn eigen verwondering
reikhalzend naar uit: „Mijn vrouw en ik lijken
ons nu méér te verheugen dan toen wijzelf
vijfentwintig jaar geleden haar, de nu aan
staande jonge moeder, verwachtten. Dat von
den we normaal. Dit ervaren we als bijzon
der."
In de verte, achter de nog winterse bomen,
wolken de pluimen uit de koeltorens van
Dow Benelux. Dat natuur en industrie elkaar
raken, is hier in de Braakman niet alleen goed
te zien, maar ook de uitgevoerde natuurinven-
tarisaties op het fabrieksterrein in 2007 en
2011 zorgden voor verrassingen, vertelt hij. Op
een hoge opslagtank nestelt al jaren een terug
kerend paartje slechtvalken; er zijn veel vlin
dersoorten aangetroffen en tussen de contai
ners en loodsen bloeien wilde orchideeën.
Van Houwelingen komt uit Spijkenisse, ver
huisde na zijn studie chemische technologie
van Delft naar Terneuzen en is nu ruim zeve
nentwintig jaar bij Dow in dienst. Zo groeide
hij mee met de op een na grootste productielo
catie van een internationaal concern waar in
novatie en duurzaamheid in de visie omschre
ven staan, en dat in de afgelopen decennia
flink uitbreidde, zowel wereldwijd als langs
de Braakmanhaven in de Nieuw-Neuzenpol-
der: „Ik hoop hier tot mijn pensioen te blij
ven. Middenin alle ontwikkelingen. We com
bineren wetenschap en technologie om onze
processen en producten te verbeteren, zodat
bijvoorbeeld de energie- en waterbehoefte er
van wordt teruggebracht en onze producten,
via onze klanten, kunnen helpen om de kli
maatinvloed terug te dringen. Waar je ook
kijkt, hebben wij raakvlakken."
Tussen de verzaagde boomstammetjes langs
het pad, met uitzicht op schoorstenen en voor
bijschuivende scheepscontouren in de verte,
wijst hij hoe het gebied in de vroege middel
eeuwen een natuurlijke scheiding vormde tus
sen het oosten en het westen van
Zeeuws-Vlaanderen.
De Braakman, die oorspronkelijk Dullaert
heette, ontstond toen verschillende stormvloe
den de voormalige slikken en schorren over
stroomden: „In die jaren was er nog een open
verbinding tussen de Dullaert en de Honte,
de latere Westerschelde. Maar door de omrin
gende inpolderingen vanaf de negentiende
eeuw en het sinds 1924 overal aangeplante En
gels slijkgras, kwam de aanslibbing in een
stroomversnelling. In de zomer van 1952 is de
Natuur en industrie
kunnen elkaar raken
door Jacoline Vlaander
Cees van Houwelingen foto Jacoline Vlaander
Het natuur- en wandelgebied rond Dow maakt deel uit van de ecologische hoofdstructuur.
