Verkiezingen die niemand boeien
VERDIEPING 13
O
(0
O
4B
O
O
Plan tot opheffing
waterschap duikt
steeds weer op
Q
(0
O
O
O
(0
De muskusrat moet
op het menu ko
men. Dat pleidooi
van de CDA-lijst-
trekker voor water
schap Reest en Wieden was tot
nu toe het enige vonkje in de do
delijk saaie waterschapsverkie
zingsstrijd. Waterschappen be
strijden muskusratten omdat ze
dijken kapot knagen, maar hun
vlees eten is verboden.
Als mensen al weten dat ze op
18 maart naar de stembus mogen
om een nieuw waterschapsbe
stuur te kiezen, hebben ze vaak
geen idee waar het over gaat.
Wat doet een waterschap eigen
lijk en wat valt er te kiezen?
Veel, stellen de waterschappen
zelf. Want goed waterbeheer is
cruciaal voor het voortbestaan
van Nederland. Ze hebben Kies-
kompas.nl een stemhulp laten ma
ken met liefst dertig stellingen.
Zoals: om daling van de bodem te
voorkomen, moet het waterpeil
niet langer laag worden gehouden
voor de landbouw. Bent u het
daar mee eens of oneens? Of
heeft u er geen mening over? In
dat geval bent u niet de enige:
nog geen 15.000 mensen hebben
het Kieskompas tot nu toe volle
dig ingevuld. De opkomst bij de-
waterschapsverkiezingen is
steevast bedroevend laag. De laat
ste keer, in 2008, was de opkomst
slechts 24 procent.
Niet zo gek, vindt journalist Theo
Dersjant. Hij dompelde zich een
Het verdriet van de water
schappen: ze doen hun
werk zo goed, dat men am
per beseft dat ze bestaan
jaar lang onder in de wereld van
de waterschappen en schreef daar
over het boek Oud Bestuur. „De
taak van waterschappen is erg be
langrijk, maar er valt weinig te
kiezen. Over de belangrijkste the
ma's, veiligheid en schoon water
tegen een betaalbare prijs, zijn de
partijen het eens. De 3.149 kandi
daten op de lijsten zijn overwe
gend oude, blanke mannen. Daar
komt bij dat een derde van de ze
tels in de besturen automatisch
worden vergeven aan boeren, on
dernemers en natuurbeheerders."
In Den Haag gaan al jaren stem
men op om de waterschappen op
te doeken en bijvoorbeeld onder
te brengen bij de provincies. Een
slecht idee, vindt Matthijs Kok,
hoogleraar Overstromingsrisico
aan de TU Delft. Het verdriet van
de waterschappen is volgens hem
vooral dat ze hun werk zo goed
doen, dat de gemiddelde burger
amper beseft dat ze bestaan. „Er is
nooit politieke discussie over, om
dat het waterbeheer in Nederland
heel efficiënt is georganiseerd.
Daar wordt in het buitenland ja
loers naar gekeken. Die expertise
moet je binnen één gespecialiseer
de organisatie houden. De water
schappen heffen belastingen, dus
is het goed dat er democratische
controle op hun uitgaven is."
De stem van burgers heeft wel de
gelijk invloed op de koers van wa
terschappen, zegt Iris van Tilburg
van Kieskompas.nl. „Wat heeft bij
voorbeeld voorrang: economie of
natuur? Daarbij spelen in elke re
gio lokale issues zoals verzilting
langs de kust en recreatie rond
meren en vaarten."
Nieuwe one-issuepartijen spelen
op zulke lokale thema's in, ziet de
Unie van Waterschappen. „Bij de
aankomende verkiezingen dingen
meer partijen mee die een speci
fieke groep vertegenwoordigen,
zoals de Schaatsbond."
AANTAL DEELNEMENDE PARTIJEN PER WATERSCHAP
Schaatsenrijders Bond (KNSB)
mee als waterschapspartij.
Ook schippers en watersporters
kunnen terecht bij een one-issue-
partij, althans in Noord-Holland.
Daar doet Koninklijke Schutte-
vaer mee, de organisatie van bin
nenvaartschippers. Omdat Hoog
heemraadschap Hollands Noor
derkwartier vaarwegen gaat on
derhouden, grijpen de schippers
de verkiezingen aan om op te ko
men voor hun belangen én, en pas
sant, die van recreanten met een
plezierbootje.
Hoe groot hun invloed kan zijn,
als zij gekozen worden? Sportvis
ser Wever heeft als waterschaps
bestuurder de afgelopen zes jaar
behoorlijk wat voor elkaar gekre
gen, zegt hij. Neem de Zeedijk in
zijn woonplaats. „In het oorspron
kelijke dijkverstevigingsplan zou
den daar brede rietoevers komen,
daar zijn wij als vissers natuurlijk
niet blij mee. Nu komen er plek
ken waar we kunnen vissen."
Op diverse plaatsen in de regio
zijn afgelopen tijd bovendien kar
pers uitgezet; vissen waar de wa
terschappen van oudsher niet dol
op zijn omdat ze de bodem om
woelen. „We zitten nu aan tafel
om te bespreken welke wateren
voor welke vissen geschikt zijn."
Ondanks die successen is het
werk voor Wever nog niet klaar.
Wat is zijn volgende agendapunt,
als genoeg hengelaars op hem
stemmen voor een nieuwe ter
mijn? „De gemalen moeten be
gaanbaar worden voor vissen."
Politiek Den Haag
heeft daags na 18
maart wel wat anders
aan het hoofd dan de
waterschapsverkiezin
gen. De nieuwe verhou
dingen in de Eerste Ka
mer, te bepalen door
de Provinciale Statenle
den, worden veel be
langrijker geacht. Neem
de VVD. Die partij pompt
een miljoen euro in de Sta-
tencampagne, bijna drie
keer zoveel als in 2010. Het
WD-lid dat het op het par
tijcongres in Amsterdam
waagde voor te stellen een
klein stukje van dat budget
te reserveren voor de water
schapsverkiezingen kreeg
pardoes het lid op de neus.
Daar kwam niets van in, al
dus de penningmeester,
want de WD wil 'vooral
landelijk groot uitpakken'.
Daar moeten de kandi
daat-bestuurders van de wa
terschappen maar op meelif
ten.
In de Tweede Kamer wordt
op gezette tijden aangedron
gen op opheffing van de wa
terschappen. Vooral D66 is
daar een groot voorstander
van. De partij denkt dat het
onderbrengen van de water-
taken bij de provincies - of
nog liever: landsdelen - 500
miljoen euro kan opleve
ren. Eind 2011 nam de Ka
mer een D66-motie aan
waarin het eerste kabinet-
Rutte werd opgedragen de
waterschappen in te lijven
bij de provincies, maar daar
is nooit werk van gemaakt.
Vooral het CDA (toen coali
tiepartij) heeft zich altijd te
gen opheffing verzet.
In het regeerakkoord van
WD en PvdA uit 2012 dook
het voorstel om de water
schappen te schrappen op
nieuw op. Dit plan was ge
koppeld aan de vorming
van een Randstadprovincie.
Nadat het fusieplan jammer
lijk mislukte, verdwenen
ook de plannen met de wa
terschappen uit beeld. Be
gin vorig jaar maakte minis
ter Melanie Schultz (Infra
structuur en Milieu, WD)
bekend dat ze de coalitie-af
spraak definitief laat lopen.
Maar in een volgend kabi
net kan de jacht op de onaf
hankelijke waterschappen
zo weer open gaan.
WOENSDAG 25 FEBRUARI 2015
door Annemieke van Dongen
Aan de waterschapsverkiezin
gen op 18 maart doen 22 van
de 23 waterschappen mee.
Per waterschap verschilt het
aantal deelnemende partijen.
Noorderzijlvest
Fryslan
Ui in7
Hunze
en Aa's
Hollands
Noorderkwartier
Reest en
Wieden
Zuiderzeeland
Groot
Salland
Amstel,
Gooi en Vecht*
Schieland en de
Krimpenerwaard
0 Rijnland
Delfland
De Stichtse
Rijnlanden^^
Vallei en
Veluwe
Vechtstromen
(doet niet mee)
door Laurens Kok
Rijn en
IJssel
Hollandse Delta
Brabantse Delta
Rivierenland 0
Aa en
Maas
De Dommel
Scheldestromen
Peel en
Maasvallei
Provinciegrenzen
Aantal deelnemende partijen
O
Roer en
Overmaas
