1
\V^
SJLT
28 ZEELAND
BIJSTAND
Zeeuwen die in de bijstand zitten, mogen veelal
zelf kiezen welke tegenprestatie ze leveren
voor hun uitkering. Gemeenten gaan soepel
om met de wet, waarmee ze sinds 1 januari
mensen kunnen verplichten iets terug te
doen voor hun bijstandsuitkering.
Q
Ontvang je een bijstandsuit
kering, maar doe je al we
kelijks boodschappen voor
de buurvrouw, sta je ach
ter de bar in het dorpshuis
of maak je regelmatig het
huis schoon van je bejaar
de moeder? Dan laat de gemeente je in veel ge
vallen met rust. Wie al actief is als vrijwilli
ger, hoeft vaak geen extra taken te verrichten.
Het kabinet geeft gemeenten sinds begin dit
jaar de mogelijkheid om een tegenprestatie op
te leggen aan mensen met een bijstandsuitke
ring. Uit een inventarisatie van deze krant
blijkt dat Zeeuwse gemeenten niet streng
zijn. Ze laten mensen in veel gevallen zelf kie
zen wat ze willen doen.
De tegenprestatie geldt alleen voor mensen
die voorlopig geen uitzicht hebben op werk.
Wie wel binnen afzienbare tijd een baan kan
krijgen, hoeft geen tegenprestatie te leveren,
maar wordt geholpen met solliciteren of krijgt
extra cursussen en trainingen.
Medewerkers van de gezamenlijke Bevelandse
gemeenten bespreken de tegenprestatie met
zo'n tweehonderd van de 1250 bijstandsgerech
tigden. „We denken dat het voor hen beter is
om een tegenprestatie te leveren dan om
thuis te zitten. Ze doen wat nuttigs en het
geeft ze weer perspectief', zegt Jaap Schipper,
hoofd van de afdeling Werk, Inkomen en Zorg
van de gemeenschappelijke regeling De Beve-
landen. „We zijn van mening dat het 't best
werkt als we de mensen actief betrekken bij
de tegenprestatie. Daarom vragen we ze wat
hun wensen en ideeën zijn en welk vrijwilli
gerswerk ze al doen. Het kan om van alles
gaan: boodschappen doen voor mensen die
moeilijk ter been zijn of hulp in en om het
huis. Het gaat erom dat het werk maatschappe
lijk nut heeft. En het mag betaald werk niet
verdringen. Sommige mensen staan er in het
begin negatief tegenover, maar vinden het uit
eindelijk hartstikke leuk. Weigert iemand,
dan kunnen we een tegenprestatie opleggen."
De gemeente Tholen benadert de komende
tijd alle ruim 250 bijstandsgerechtigden om
de tegenprestatie te bespreken. Wie al vrijwil
ligerswerk doet, hoeft niets extra's te doen.
Welke instantie zit op
mensen te wachten
die gedwongen
worden tot
vrijwilligerswerk?
Ook Sluis probeert mensen met een uitkering
aan vrijwilligerswerk te helpen. Een 'gedwon
gen' tegenprestatie is nog niet opgelegd. „Dat
is het laatste middel dat ingezet wordt", laat
een gemeentewoordvoerster weten.
Orionis Walcheren, waaronder de sociale
dienst Middelburg, Veere en Vlissingen valt,
stelt de tegenprestatie helemaal niet verplicht.
„Wij zijn ervan overtuigd dat dat niet werkt",
zegt woordvoerster Marcia Wielemaker. „Dat
hebben we geleerd uit het verleden."
Orionis raakte begin 2013 in opspraak omdat
het bijstandsgerechtigden 32 uur per week liet
werken in ruil voor een uitkering. De rechter
oordeelde toen dat Orionis dat niet mocht
doen. Nu is het uitgangspunt anders, legt Wie
lemaker uit. „Bij de tegenprestatie kom je al
snel in het vrijwilligerswerk terecht, omdat de
taken betaalde arbeid niet mogen verdringen.
Verplichting en vrijwilligerswerk, dat zijn
twee tegengestelde zaken. Wij gaan ervan uit
dat iedereen een rol wil in de maatschappij en
dat niemand bewust kiest voor een bijstands
uitkering. We hopen dat mensen door het vrij
willigerswerk uiteindelijk de stap kunnen ma
ken om weer aan het werk te komen."
Orionis gaat om de tafel met bijna tweedui
zend mensen die een bijstandsuitkering ont
vangen. Ambassadeurs motiveren mensen om
vrijwilligerswerk, mantelzorg of andere maat
schappelijke activiteiten te verrichten. De am
bassadeurs zijn mensen die zelf al vrijwilli
gerswerk doen. „Zij vertellen welke activitei
ten ze verrichten, waarom ze dit doen en hoe
ze dit ervaren." Orionis richt samen met vrij
willigersorganisaties een participatiepunt op.
„We werken vanuit de motivatie van klanten.
Zij weten als geen ander waar hun passie ligt
en welke activiteiten zij het beste zouden kun
ne nen willen uitvoeren."
Ook Schouwen-Duiveland en Terneuzen zijn
niet van plan om een tegenprestatie op te leg
gen. „Welke instantie zit op mensen te wach
ten die gedwongen worden tot vrijwilligers
werk?", vraagt wethouder Cees Liefting van
Terneuzen zich af. „De belangrijkste insteek
voor ons is om zo veel mogelijk mensen weer
aan het werk te krijgen. Een derde van ons be
stand is binnen een jaar weer aan het werk.
We zorgen voor scholing, stages en werkerva
ringsplaatsen, zodat ze beter bemiddelbaar
zijn." Bovendien heeft de gemeente al midde
len om mensen te motiveren op zoek te gaan
naar werk. „Als ze niet voldoende solliciteren,
dan kunnen we ze korten op hun uitkering.
Alleen voor mensen die bijvoorbeeld een psy
chisch probleem hebben, maken we een uit
zondering."
Tachtig procent van de Nederlandse gemeen
ten laat bijstandsgerechtigden zelf met voor
stellen te komen voor de tegenprestatie, bleek
eind vorig jaar al uit landelijk onderzoek van
Divosa, de vereniging van managers van socia
le diensten. Gemeenten zijn mild voor mantel-
zorgers en actieve vrijwilligers.
Vrijwilligerswerk in
door Cornelleke Blok
Cees Liefting,
wethouder Terneuzen
I Tanny Almekinders uit Biezelinge
foto Marcelle Davidse
