Helemaal weg van de
Kilima Hawaiians
Weer onenigheid over
locatie van Sinksenfoor
30 ZEEUWS-VLAANDEREN
JUTTERSVERZAMELING
Vermaak in de grensstreek
Typisch dat Zeeuws-Vlaan-
deren aan het eind van de
jaren dertig over eigen po
pulaire muziek en zelfs over Ha-
waïmuzikanten beschikte. De Ha-
waïmuziek was overgewaaid uit
Indonesië. Onder de naam Kai
mua-Hawaiians treden Stoffel en
Jan de Braai, Piet Meeusen en
Toon Krijger in die tijd voor het
voetlicht. Net als de Kilima Ha
waiians, brengen ze zelfs in het
eerste oorlogsjaar vrolijke Hawaï-
muziek, voorzien van Nederland
se teksten. Piet Meeusen - vanwe
ge z'n krullen 'schapenkopje' ge
noemd - is de virtuoos op Hawaï-
gitaar. De band is een bijzonder
heid. Want vooral de kunst om de
techniek van de Hawaïgitaar on
der de knie te krijgen kent amper
voorbeelden. De Hawaïgitaar is
een slide-gitaar die zittend be
speeld wordt en waaruit zangeri
ge, melancholische klanken ko
men. „Ik was helemaal weg van
het geluid van die Kilima Ha
waiians, de enige Hawaïband die
ik kende. Ik heb heel lang gedacht
dat Kilima een Hawaiians eiland
was. Veel later kwam ik er achter
dat het een hele familie was, die
Kilima's." Dit klopt niet helemaal.
Bill Kilima was eigenlijk Bill Buys-
man die het familieorkest leidde
en later beter bekend werd als Bill
Kilima His Swinging and Sin-
ging Cowboys. „Ik vond het in ie
der geval fantastische muziek. Je
had er echt wel wat techniek voor
nodig. In t939 verbouwde ik eerst
een gewone gitaar door er een me
talen bruggetje op te zetten. Be
gin 1940 kocht ik m'n eerste echte
elektrische gitaar en maakte er Ha-
waïmuziek mee", vertelt Meeu
sen. Het is, na de eerste elektri
sche gitaar van Eddy Christiani,
waarschijnlijk de tweede elektri
sche gitaar in Nederland. „Ik heb
heel wat zitten zweten om de juis
te speeltechniek onder de knie te
krijgen. Naast onze gewone Ha
waïband (de Kaimua-Hawaiians)
speelde ik dan ook nog in de
Slow- Swing serenaders en
deed ik met Toon Krijger en zijn
vrouw Clementine wat revueach
tige dingen. In dat trio speelde ik
ook Hawaïgitaar. Na de oorlog gin
gen we daar gewoon weer mee
door, toen als The Rythm Fans. Er
zongen zangeressen als Clementi
ne, Anita KleinRia Heijens en
Jetty Gitary mee. Die Ria speelde
ook een heel aardig partijtje uke-
lele en mondharmonica." Wat de
revueachtige dingen betreft, zal
Piet Meeusen later de stoute
schoenen aantrekken en een heu
se revueshow in elkaar steken.
De oorlog is dan in volle gang.
Toen hij acht was vond Patrick Temmerman uit Zeebrugge
op het strand een kies van een mammoet. Pronkstuk van
zijn verzameling is een haaientand van 60 miljoen jaar oud.
KNOKKE - HEIST - De Zwarte Pol
der bij Nieuwvliet en het strand
bij de Zwinmonding in Cad-
zand-Bad zijn voor fanatieke
strandjutters uitgelezen plekken
om op zoek te gaan naar bijzonde
re vondsten. Veel Vlaamse jutters
zijn er regelmatig te vinden op
zoek naar die ene grote schat.
Onder hen Patrick Temmerman
uit Zeebrugge. Hij kent het ge
bied op zijn duimpje en weet per
fect waar hij de meeste kans op
succes heeft. Kleine voorwerpen
hebben voor hem vaak grote waar
de. In een grote werkplaats in de
Parmentierlaan in Knokke-Heist
ligt een flinke voorraad zeeschat-
ten met een bijzonder verhaal uit
gestald. De geldwaarde is voor de
Vlaming van minder belang. Iets
hebben wat een andere jutter nog
niet heeft, daar gaat het om.
Jutten ontstond lang geleden uit
pure armoede. Wrakhout ging in
de kachel of er werden schuren
van gebouwd. Soms legde men
zelfs een vuur aan op het strand
om de schepen te misleiden en ze
naar de kust te lokken om zo de
lading te roven.
Patrick Temmerman is bezeten
van zijn hobby: „Ik ben eigenlijk
nog een beetje kind. Ik doe dit
puur voor het plezier. Het is een
verslaving waar je nooit meer van
af raakt. Het is behalve een hobby
tegelijk ook een echte obsessie. Ik
zou zelfs 's nachts op pad gaan
met een lamp als het mogelijk
zou zijn. Zo erg heb ik het te pak
ken. Bij mijn zoektochten heb ik
altijd de verwachting iets bijzon
ders te vinden."
De Zeebruggenaar is inmiddels
veertig jaar met een spiedende
blik op de stranden te vinden.
„Het jutten kreeg ik met de paple
pel ingegoten van mijn grootva
der. In het begin van de jaren ze
ventig ging ik als klein jongetje
met hem op het strand op zoek
naar geld. We gingen bij zonsop
gang op pad en ik kan me nog
goed herinneren dat we zakken
vol geldstukken vonden."
Zo vond de jutter op achtjarige
leeftijd een groot voorwerp na
een opspuiting van zand bij Zee
brugge. Hij nam het mee naar
school om het aan zijn leraar te la
ten zien. Daar kreeg hij te horen
dat het een kies van een mam
moet was. Nog steeds is het een
van de pronkstukken van zijn uit
gebreide verzameling. Die bestaat
verder onder meer uit veel haaien-
tanden en een aantal versteende
zee-egels die een miljoen jaar oud
zijn. Een tand van een holenbeer
is nog bijzonderder. Holen voor
de beren waren er niet, maar vol
gens Temmerman zijn de restan
ten wellicht via een rivier in zee
terecht gekomen en later hier op
het strand aangespoeld. Het para
depaardje is echter een tand van
Het is behalve een hobby
tegelijkertijd een
behoorlijike obsessie
een witte haai van meer dan zes
tig miljoen jaar oud. Een vondst
uit de Zwarte Polder. Zeldzaam
zijn verder de roggetanden en koe-
haaientanden.
Temmerman is na even aandrin
gen bereid zijn werkwijze toe te
lichten. „Met een stok trek ik om
de meter lijntjes op het strand
om telkens een zoekgebied mee
aan te duiden. Zo kun je goed aan
geven welk gedeelte je hebt door
zocht. Ik loop altijd rechtop en
weet door ervaring vaak waar iets
ligt." Bij opspuitingen op het
strand zoekt hij eerst naar de oor
sprong van het zand. Dat kan op
internet, maar meer informatie
houdt hij angstvallig geheim.
„Met collega- jutters heb ik wei
nig contact. Men vertelt niet
graag door waar een bijzondere
vondst is gedaan. Ons geheim ge
ven we niet prijs. Nederlandse jut
ters zijn meer open en zoeken
sneller contact. De echte liefheb
bers rijden meer dan vierhonderd
kilometer om hier te komen zoe
ken."
Temmerman is ook goed op de
hoogte van de opspuitingen aan
de kust van West-Zeeuws-Vlaan-
deren. „Je moet wachten tot er
een storm over is gegaan. Na een
periode met nieuwe maan, als de
sterkte van het tij wat is afgeno
men, is het een ideale tijd om wat
te vinden", doceert hij.
Ondanks zijn grote verzameling
heeft de Vlaming nog een grote
droom. „Het zou fantastisch zijn
een tand van een megalodon te
vinden, de grootste roofvis die
hier ooit heeft geleefd: een mega-
haai met enorme tanden."
De megalodon kon meer dan tien
meter lang worden en had tanden
zo groot als een mensenhand.
Temmerman in vervoering: „Het
was de schrik van de warme zee
ën, nauw verwant aan de witte
haai. Hij kon zijn bek twee meter
opensperren. In het havengebied
bij Antwerpen is er ooit eentje ge
vonden. Ik blijf er op hopen."
Er leek een doorbraak toen de Ver
eniging van Belgische Foornijve-
raars na lang onderhandelen ak
koord ging met de verhuizing van
de kermis van de Gedempte Zui-
derdokken (sinds 1969 de vaste
plek) naar het braakliggende ge
bied Spoor Oost in Borgerhout.
De Pinksterkermis zou daar vijf
jaar blijven en uiteindelijk verhui
zen naar de Scheldekaaien. Sche
pen Rob van de Velde (ruimtelij
ke ordening) meldde na de onder
handelingen vol trots dat de kogel
door de kerk was. De stad had wel
wat water bij de wijn moeten
doen: het staangeld voor de exploi
tanten zou worden verlaagd.
Uiteindelijk haalden de onderhan
delaars bakzeil bij hun achterban:
de foorkramers voelen niets voor
verhuizing. Voorzitter Guillaume
Borremans vreest een patstelling,
maar er wordt nu wel hard ge
werkt aan een nieuw voorstel. De
bewonersvereniging Park Spoor
Oost verzet zich inmiddels ook te
gen de komst van de kermis.
REGIOAGENDA
door Ariël Meeusen
In wekelijkse afleveringen belichten
we vermaak en vertier in de grens
streek. Van de periode van voor de
oorlog tot de hedendaagse popmu
ziek. Vandaag: de muziek van de
Kaimua-Hawaiians.
Jacht op tand
grootste roofvis
door Frank Cijsel
Antwerpen
Patrick Temmerman, jutter
door Wout Bareman
ANTWERPEN - Het stadsbestuur van
Antwerpen en de kermisexploitan
ten hebben weer ruzie over de loca
tie van de jaarlijkse Sinsenfoor, de
grote kermis in de Pinksterperiode.
Meer agendanieuws vindt u op
onze website.
DINSDAG 17 FEBRUARI 2015
AARDENBURC - Kaaiplein, 19.00 uur:
Uuleketelserenade voor de kindere; In
den Rooden Leeuw, sleutelteruggave;
AXEL - De Halle, 9.30 uur: Computeren/
laptop; 10.00 uur: Wandelen; 13.30 uur:
Yoga, strijkhulp, Nia; 14.30 uur: Koersbal;
't Kasteeltje, 13.30 uur: Creatief;
Gregoriuscentrum, 13.30 uur: Vrij kaarten,
biljarten, aerobics, jokeren;
BRESKENS - De Uitkomst, 13.30 uur:
Koersbai; Oi Biotaria Veerplein, 18.00 uur:
Taiji; 19.00 uur: Qigong;
CLINCE - Malpertuus, 13.00 uur: KBO bil
jarten; 16.30 uur: Seniorenkoor;
Café Jo-Jo's, 22.15 uur: Sluitingsbal carna
val;
CRAAUW - Gemeenschapshuis, 13.00 uur:
KBO jokeren;
HEIKANT - Brasserie Du Commerce, 13.30
uur: Kaarten;
HOEK - De Lovendoek, 9.30 uur: Biljarten,
gym; 13.30 uur: Kaarten;
HULST - De Lieve, 9.00 uur: Biljarten,
vluchtelingenwerk; 10.00 uur: Volksdan
sen; 13.00 uur: Biljarten; 13.30 uur: Prijs
kaarten;
De Korenmarkt, 12.00 uur: Samen eten;
De Blaauwe Hoeve, 9.00 uur: Handwerken;
10.00 uur: Geheugentraining;
Binnenstad, 14.00 uur: Boerenbruiloft;
19.00 uur: Lampionnenoptocht vanaf de
Grote Markt;
KLOOSTERZANDE - Rozenhof, 13.30 uur:
Handwerkmiddag Rode Kruis Kloosterzan-
de;
Groenendijk, 13.30 uur: Vertrek carnavals
optocht;
NIEUWVLIET - Dorpshuis, 10.30 uur: Qi
gong;
PHILIPPINE - Café Marinet, 10.30 uur:
Spelletjesmorgen voor iedereen van 4 tot
14 jaar, in kader carnaval;
SAS VAN GENT - De Statie, 14.00 uur:
Start Miniparade (kinderoptocht);
SINT JANSTEEN - De Warande, 14.00
uur: Jeu de boules;
SLUISKIL - Het Meulengat, 10.00 uur:
Wandelen actieve senioren; 13.30 uur:
KBO kaarten;
TERNEUZEN - De Vliegende Vaart, 15.15
uur: Bewegen op niveau;
De Veste, 10.00 uur: Gymnastiek; 12.00
uur: Biljarten; 13.30 uur: Bridge, handwer
ken, soos;
De Kameleon, 14.00 uur: Dames hobby
club; 18.30 uur: Wegwijs in geloof;
VOGELWAARDE - 't Gelaag, 13.30 uur:
Kaarten;
WALSOORDEN - Café Rue du Nord, 13.30
uur: Schieting voor ouderen;
IJZENDIJKE - Zaal 24, 13.30 uur: Taiji;
14.30 uur: Qigong;
ZUIDDORPE - Soka Plus, 14.00 uur: Kof-
fiemiddag.
Zangeres Clementine met Piet Meeusen en Toon Krijger.
