Tandenpoetsen en
doorleren? Onzin
Een verhaal dat
alles goed praat
DIZZIE 43
BETTINE
VRIESEKOOP
DOCHTERS
VAN MULAN
Chinese vrouwen
over emancipatie
'Rode handen' raakt
een gevoelige snaar
Literaire vaartocht over
de Waal met auteurs
1
denken over wie je bent als je jezelf niet
meer kunt vertrouwen, prima. Als je er iets
van wilt opsteken, ook goed. Ik vind de
diepere filosofische gedachte niet interes
santer dan een verhaal dat lekker leest."
Ze realiseert zich dat ze geen enkele in
vloed heeft op hoe mensen haar boek le
zen. „Ik heb geen moment de behoefte ge
had om de psychiatrie zwart te maken.
Maar dan kom ik op congressen en zeggen
mensen: 'Jij heb Paaz geschreven, een van
de beste aanklachten tegen de psychiatrie
ooit!' Dan denk ik: welk boek heb jij dan ge
lezen? Dat heb ik niet geschreven."
Je hebt het jezelf niet makkelijk gemaakt.
„Schrijven mag niet gemakzuchtig zijn. In
Up heb ik Emma bewust wat minder sym
pathiek laten zijn, net als ik zelf ook minde
re kanten heb. Ze vergeet herhaaldelijk
haar ouders in te lichten, ze liegt over haar
diagnose. Dat vond ik goed om te schrij
ven, omdat ik merk dat psychiatrisch pa
tiënten worden opgehemeld. Als je psychia
trisch patiënt bent, moet je wel heel wijs
zijn, en aardig en krachtig. Maar gestoord
zijn, werkt niet zuiverend. Ik ben net zo
vervelend als iedereen."
Je maakt het wel bespreekbaar.
„Ik heb 24 uur met... gedaan, met Theo
Maassen. Het weekend na de tv-uitzending
kreeg ik tegen de duizend reacties, die erop
neerkwamen dat het zo stoer was dat ik er
gewoon over praat. Ik zou eerlijk zijn.
Puur, zo echt. Alles wat je bij bepaalde bro
den van Albert Heijn ziet. Dat ben ik niet.
Ik ben geen half gesneden volkoren."
Je praat er wél makkelijk over.
„Ik heb Asperger, ik vind liegen lastig. Bo
vendien, mijn bestaan speelt zich af in de
marge van de samenleving. Ik woon niet sa
men, heb geen kinderen. Ik zit het grootste
deel van de week thuis. Ik zit niet op een
sportclub, heb geen baan. Voor
niemand is het praten erover mak- MyRTHE MEER
keiijker dan voor mij. Dat ik mijn
verhaal vertel, heeft niets te ma
ken met dapperheid."
Doen de reacties je dan geen goed?
„Ik werd er op een gegeven mo
ment helemaal naar van. De men
sen hebben een beeld van me
waaraan ik niet kan voldoen. Ik
bén geen voorbeeld.
„Dit is mijn verhaal. Mijn setje
van problemen. Het zegt niks
over andere mensen met Asper
ger of anderen die manisch-de-
pressief zijn. Voor mij is het ver
tellen over mijn leven niet per
soonlijk. Wat ik persoonlijk vind,
is dat ik hier nu in mijn lelijke
slobbertrui zit en jij ziet hoe ik
met mijn kat omga. Mijn verle
den vind ik niet interessant. Daar
heb ik alle emoties wel uit ge
dacht."
'Varkensbeest'. Dit was het koos
naampje van moeder 't Hart voor
haar zoon Maarten. Wat hem, de
schrijver Maarten 't Hart (70), in
het boek dat hij twee jaar na haar
overlijden over zijn moeder heeft
geschreven, tot deze conclusie
brengt: 'In principe was het gen
voor koosnaampjes bij haar wel
aanwezig'.
Voor haar dochter had Magdalena
't Hart zo'n naam niet. 'Dochters,
heb ik haar herhaaldelijk horen
zeggen, daar heb je helemaal niets
aan. Ach, die arme zus van mij,
die kon nooit iets goed doen. Keer
op keer vertelt ze ge
schokt dat ze bij de uit
vaart van mijn vader de
hand zocht van mijn moe
der om die vast te pakken
bij wijze van steunbetui
ging en hoe mijn moeder
de hand van mijn zus
ruw en wild en vol veront
waardiging van zich af
duwde'.
Magdalena staat vol met
dit soort verbijsterende
anekdotes. Zij was een
moeilijke vrouw. Achter
dochtig, liefdeloos en
streng in de leer. Vooral
haar rechtlijnigheid in het
geloof maakte dat het
aardse leven haar niet inte
resseerde. 'Lekker koken,
lekker eten, dat hoeft op
aarde niet, dat komt
straks in de hemel wel', ci-
Magdalena
teert hij haar. Wat Maarten 't
Hart toch mild stemt: 'Als het er
in het leven inderdaad enkel en al
leen maar om gaat dat je er met
zo weinig mogelijk kleerscheuren
doorheen rolt omdat je bestem
ming nu eenmaal de eeuwige za
ligheid is, waartoe dan nog ge
streefd naar verbetering van je
leefomstandigheden door middel
van, bijvoorbeeld, goede opleidin
gen?' Want daar was ze inderdaad
tegen. Lagere school was genoeg.
Maartens zuster had er een breuk
met de ouders voor over om aan
een vervolgopleiding te beginnen.
Dat hij op het lyceum terecht
kwam, was een mirakel.
Maar het ging niet al
leen om school. Niets
mocht, alles was onno
dig. Lees het verbijste
rende hoofdstuk over
tandenpoetsen. Van
school moest het, hij
wilde het, maar moe
der (en vader) waren er
faliekant op tegen,
't Harts grootmoeder
van moeders kant stak
heerlijke babbelmono
logen af. Iets van dat
gen is bij hem aanwe
zig, zo blijkt ook weer
uit Magdalena. Het
vloeiend geschreven
portret van zijn moe
der is hard en openhar
tig, maar niet zonder
empathie en humor.
Het geeft een kostelijk
tijdsbeeld bovendien.
'Al snel ging ik ook weer naar de
hoeren'. 'Dat is ook mijn pro
bleem', zei ik tegen Martin, 'ik
heb een excuus nodig voor mijn
gedrag, een verhaal dat het goed
praat, anders sta ik het mezelf
niet toe. Maar bij alles wat ik doe,
weet ik wel een verhaal voor me
zelf te verzinnen.'
'Je bent in ieder geval niet gewe
tenloos', zei Martin.
'Maar wat is een moraal waard
wanneer je die zelf eindeloos
kunt kneden?'
Dit is nog het meest diepzinnige
moment in Alles van elkaar, de eer
ste roman van de Limburgse
(pop)journalist en presentator
Leon Verdonschot (1973). Zien we
zijn boek Denvis ook als roman,
dan is het zijn tweede. Net als
Denvis is Alles van elkaar een boek
over vriendschap. Over drie vrien
den die alles delen. Waar de een
gaat, gaat de ander ook. Begint er
een aan prostitutiebezoek, zoals
in bovenstaand fragment, dan
gaat de ander ook. Stopt de een,
dan stopt de ander ook. Veel blijft
onuitgesproken, maar ze begrij
pen elkaar ook zo wel. 'Een van
ons zou ooit weer voor het eerst
gaan.'
De drie mannen zijn 's werelds
grootste fans van Robert Tepper,
een vergeten rockster die zowaar
weer eens gaat optreden, in Singa
pore. Daar moeten ze bij zijn. Al
leen heeft Ramon juist chemo
achter de rug en heeft Martins
vriendin compromitterende
e-mails gevonden. Ver van huis
scheurt hun kameraadschap uit
een. Zoals te verwachten viel,
want niets in deze roman verrast.
Verdonschot heeft het vlotjes ge
schreven, maar onaangedaan leg
de ik het boek na afloop weg.
Het zal allemaal wel.
MAANDAG 16 FEBRUARI 2015
VERANDEREN
VOORPUBLICATIE
Voor het boek Dochters van Mulan. Hoe
vrouwen China veranderen sprak Bettine
Vriesekoop met Chinese vrouwen in de
voorhoede van de emancipatiegolf over
tradities, idealen en politiek. Op Dizzie.nl
vind je nu een exclusieve voorpublicatie.
RECENSIE
'Dit boek heeft mij betoverd en emotio
neel geraakt', aldus een recensie op Diz-
zie.nl van Rode handen. Dat is de debuutro
man van Daniëlle Pasma. Daarin ontdekt
Amber dat er in haar persoon ook nog
een Middeleeuwse huurling leeft.
BOEKENBOOT
Een literaire vaartocht over de Waal is
een niet-alledaags uitje. Op 22 februari
zijn aan boord van de Dizzie-Boekenboot
de auteurs Philip Huff en Kees van Beij-
num. Merel Dado interviewt hen. Wie
meewil, kan zich aanmelden via Dizzie.nl
-lite-
K
VAN EIGEN BODEM
PSYCHIATRISCHE ROMAN
Up
Myrthe van der
Meer
352 blz.
The House of
Books
19,99 euro
Up verschijnt op
25 februari
door Theo Hakkert
Maarten't Hart
Magdalena
Maarten 't Hart
252 blz.
Arbeiderspers
19,99 en 21,99
euro (gebonden)
Blog mee over dit
boek op Dizzie.nl
ROMAN
door Theo Hakkert
Leon Verdonschot - Alles van elkaar.
201 blz. Thomas Rap,17,90 euro.
