Ook ik een
zeeuwin
DIZZIE 17
Topografische kaarten zijn handig voor wie
wil fietsen of wandelen. Ze geven ook een
mooie vogelvluchtkijk op de eigen wereld.
www.pzc.nl/zeelandgeboekt
Zeer Korte Verhalen met Zeer Korte Pianostukjes
De man die haast had
Een topografische atlas van
vandaag. Althans, bijna,
want de luchtfoto's zijn
van 2012. Schaal 1:25.000.
Dat is heel gedetailleerd
en dus een feest. Je ziet er
de veranderingen van de
afgelopen jaren. De N57, een vloeiend
rood lint met rotondes en een tunnel on
der het Kanaal door Walcheren. Woon
wijk Mortiere en de attracties van ZEP
hebben bij Middelburg een groot deel
van de Oude Havenpolder in beslag ge
nomen. De aangezichten van stad en
land zijn de afgelopen jaren drastisch
veranderd.
Je kunt er goed op wandelen en fietsen,
op zo'n atlas. Het enige probleem is na
tuurlijk dat de kaartuitsnedes geen reke
ning houden met gebruikersgemak, ze
volgen het coördinatenrooster dat op de
binnenkant van de harde cover over de
provincie wordt gelegd. Zo moet je bla
deren en goed je best doen om een ge
bied als één geheel voor ogen te hou
den.
Op de inleidende pagina's worden enke
le Zeeuwse 'specialiteiten' gepresen
teerd onder het kopje 'Wat heeft Zee
land u te bieden?' Stichting Het Zeeuw
se Landschap is met 9500 hectare de
grootste natuurbeheerder van de provin
cie. De Oosterschelde is met een opper
vlakte van 37.000 hectare het grootste
Nationale Park van Nederland. De Zak
van Zuid-Beveland, Walcheren en
West-Zeeuws-Vlaanderen vormen sa
men één van de twintig Nationale Land
schappen in Nederland. Alle genoemde
gebieden - zo wordt opgemerkt - waren
ooit eilanden. De in de vorm van kre
ken en welen aanwezige sporen van dijk
doorbraken zijn een gemeenschappelijk
kenmerk. Bos vind je in Zeeland mond
jesmaat, de 440 hectare van Boswachte-
rij Westerschouwen wordt bijzonder ge
noemd: 'veelzijdig en door de tijd gete
kend'. Philippine wordt als mosseldorp
op het schild gehesen. De Oosterschel-
dekering biedt gelegenheid om in het
kort het verhaal van dicht en open te
vertellen. Het Land van Saeftinghe kan
met 3580 hectare het grootste aaneenge
sloten kweldergebied van Europa wor
den genoemd. Het slotakkoord is voor
de Hertogin Hedwigepolder: in 1907 als
laatste ingepolderd, en nu...
Zo'n atlas is een momentopname. Op
het moment van verschijnen is hij op
detail alweer achterhaald. Dat komt na
tuurlijk omdat er in Zeeuws-Vlaande-
ren hard wordt gewerkt aan de N61. Zo
heeft Schoondijke nog geen rondweg en
zijn de nieuwe rotondes bij IJzendijke
en Biervliet niet in beeld. Er zitten nog
best grote landschappelijke ingrepen
aan te komen: de tunnel bij Sluiskil, Wa-
terdunen bij Breskens. Zo kunnen we
ons verheugen op weer een nieuwe ver
sie van de Topografische Atlas Zeeland.
Herinneringen van voor je
herinneringen kunt heb
ben. Oma's en opa's, moe
ders en vaders, tantes en ooms
vertellen tot vervelens toe over
wat je deed of zei toen je
nog heel klein was. Van
mij is de uitspraak over
geleverd: 'Hij lus geen
Jan Drijvel'. Waarmee ik
wilde zeggen dat aan
mij geen andijvie diende
te worden voorgezet. En
wanneer een vrouw in
klederdracht voorbij
fietste, zou ik hebben ge
wezen: 'Kijk, een Zee
leeuw!' Wanneer ben je
eigenlijk een Zeeleeuw,
een Zeeuwse dus, een
Zeeuw? Wanneer je zelf
zegt dat je het bent.
We mogen Chawwa
Wijnberg dus zonder
meer als een Zeeuwse
beschouwen. Haar liefdesliedje
'Zeeuwinnen' uit de bundel Nerf
en flanken (2008) eindigt namelijk
met de woorden: 'Luuster ook ik/
ben een zeeuwin.' Dat is dus gere
geld. Bovendien woont ze sinds
2000 in Middelburg. Nog meer bo
vendien: Echo van de roos (2003)
bevat een ruime afdeling 'De
Zeeuwse gedichten'. Ondanks het
strenge bepaalde lidwoord
schreef ze meer Zeeuwse poëzie
en dan zijn er nog de columns, in
2006 bijeengebracht onder de noe
mer Eendagsvlieg, waarin Zeeland
een belangrijke rol speelt.
Chawwa Wijnberg, geboren in
1942, heeft ook volop herinnerin
gen van voor zij herinneringen
kan hebben.
In het stoomtreintje van Goes
naar Hoedekenskerke gaan haar
gedachten pijnlijk maar onvermij
delijk naar de treinen die in de
oorlogsjaren oostwaarts reden.
Naar de Duitsers op wie ze in
haar stad stuit, blijft ze met ge
mengde gevoelens kijken.
Haar Zeeuwse poëzie speelt zich
vooral af in haar woonplaats, met
het gedicht 'Lange Jan' als hoogte
punt: 'Is Middelburg/ de navel
van zijn wereld/ en donderdag
het hartje/ van zijn week/ en op
marktdag/ en in de winter/ zo
merliedjes spelen/ hoe ijdel is hij/
en waarom in het donker/ bleek'.
Ook over de zwaarste onderwer
pen schrijft ze verrassend licht.
Zelfs de hoogst serieuze dicht
kunst neemt ze niet al te ernstig.
'Woorden moet je aan de hel
ontworstelen/ of uit de hemel
smeken/ maar nu eerst/ het onge
wenst groot hoefblad/ uit mijn
kleine tuintje steken', schreef ze
in Matses monsters (2001). Zo'n
nuchtere houding kun je alleen
van een onvervalste zeeuwin ver
wachten. Luuster!
VRIJDAG 13 FEBRUARI 2015
CONCERTLEZING IN KLOVENIERSDOELEN MIDDELBURG
Auteur A.L. Snijders en pianist Marcel
Worms geven zondag 15 februari om
15.00 uur een concertlezing in de Klove
niersdoelen in Middelburg.
A.L. Snijders (1937) staat bekend als 'één
van de grootste schrijvers van het zeer
korte verhaal' - ZKV's. Hij leest een aantal
ZKV's voor. Marcel Worms (1951) om
lijst het gesproken woord met Zeer Kor
te Stukjes (ZKS's) van onder anderen Fe-
derico Mompou, Ludwigvan Beethoven
en Arnold Schönberg.
Kaarten verkrijgbaar via
www.drukkerijmiddelburg.nl/tickets en
aan de kassa in boekhandel de Drvkkery
en de Kloveniersdoelen in Middelburg.
FRAGMENT 2 OP ZEELANDGEBOEKT
In de Kloveniersdoelen in Middelburg is
donderdag 26 februari de landelijke pre
sentatie van De man die haast had, de der
de roman van Jan Vantoortelboom
(20.00 uur). PZC-verslaggever Jan van
Damme interviewt de schrijver. Op zee-
landgeboekt wordt vandaag een tweede
fragment gepubliceerd.
iddelburg
MIDDELBURG1.
Walcheren
Gemeente
Goes J
•'S Arnemuiden
Quarlespolder
Middel
burgsche
Jacobpolder
Poldert
t ^Gemeente f^orsele
Oud- Sr Jooslandpóldèr.-
AÖost-Souburg
Welzinge
Topografische Atlas
Zeeland
Uitgeverij
12 Provinciën
Tekst:
Thomas Termeulen
98 kaartbladen
29,95 euro
Middelburg en omgeving, met de nieuwe N57 en de woonwijk Mortiere. illustratie Topografische Atlas
Zeeland
ZEEUWSE SCHRIJVERS
Zeeland weer op de kaart
door Jan van Damme
F.F I) Al .NYLI FC
Chawwa Wijnberg
(1942)
Echo van de roos
Nerf en flanken
Eendagsvlieg
Stadsdichter van
Middelburg in
2003-2004
door Mario Molegraaf
