Maatschappelijke
duizendpoot mr. J. J.
van der Weel overleden
Verwarde mensen belanden
voortaan niet meer in de cel
Voorjaar
66 Het komt eens in
de zoveel jaar voor,
maar het is elke
keer één ongeluk
te veel
DRAMA MET ZANDSCHIP
26 ZEELAND
Zandtransporteurs reageren geschokt op
het ongeluk met het zandschip Rick en
breken zich het hoofd over oorzaak.
dinsdag
De puber is aan het op
ruimen, schoonma
ken zelfs. Vuilniszak
ken verlaten gevuld
haar kamer, vaat vindt zijn weg
naar beneden en de laatste vie
ze sok wordt gevonden in een
verloren hoekje en in de was
mand gedeponeerd. 'Niet voor
zijn tijd', zou het commentaar
van mijn moeder zaliger lui
den. Na zo'n actie blijkt dat we
toch veel meer limonadeglazen
hebben dan ik dacht. Nieuwe
sokken hoefik evenmin te ko
pen en vermoedelijk is de helft
van de weessokken ook weer
terecht. De lesboeken staan
weer binnen handbereik op het
lege bureau, zodat de laatste
loodjes geordend afgerond kun
nen worden.
Terwijl zij boven bezig is, maak
ik de ruimte tussen de cv-pla-
ten in de keuken schoon.
Het is onmiskenbaar. Wanneer
wij, twee notoire rommelma-
kers, gaan poetsen en ordenen,
kan dat maar één ding beteke
nen. Het voorjaar komt eraan.
Waar vorige week de noordoos
tenwind in combinatie met de
vorst ons land nog gijzelde,
hangt nu de belofte van het
voorjaar in de lucht. Nog even
en de potten vet mogen weer
vervangen worden door de zon
nebrand. Geen mutsen, geen
handschoenen, geen bloedende
lippen, geen dikke truien en
geen kachel meer. Langzaam
en voorzichtig verschijnen de
eerste bloemen: sneeuwklok
jes, helleborus. De knoppen
aan de takken van de fruitbo
men maken zich op voor de eer
ste warmte.
De natuur en ons onderbewus
te weten dat het voorjaar
wordt. Het onderbewuste van
mijn stokoude herder weet het
zelfs. Hij waant zich weer de
jonge god die hij ooit was en ge
draagt zich overmoedig macho.
De jonge herder van de vrouwe
lijke soort haalt hem snel uit de
ze droom op een manier zoals
alleen teven dat kunnen. Ze
vecht vals maar effectief en put
hem volledig uit. Na een paar
mislukte avances ligt de oude
man hijgend op zijn zij. Zij bijt
hem nog een paar keer demon
stratiefin de kraag om te laten
zien dat zijn dagen toch echt
voorbij zijn. Zoals de winter
voor de lente plaats maakt. On
verbiddelijk maar hoopvol.
Van der Weel bekleedde tal van
politieke en maatschappelijke
functies in Zeeland en daarbui
ten. Zo was hij van 1988 tot 2000
kamerheer van de koningin in
Zeeland.
In 2000 werd hij benoemd tot
Commandeur in de Orde van
Oranje-Nassau. Voor zijn vele ver
diensten was hij eerder al, in 1992,
benoemd tot Ridder in de Orde
van de Nederlandse Leeuw. Dat
gebeurde bij gelegenheid van het
125-jarig bestaan van het Neder
landse Rode Kruis, een organisa
tie waarvoor Van der Weel actief
was. Van 1986 tot 1994 was hij lan
delijk voorzitter. Van der Weel
kwam uit een bekende advocaten-
familie. Het kantoor Van der
Weel fuseerde in 1977 met dat van
Adriaanse tot Adriaanse Van
der Weel.
Van 1966 tot 1972 was Van der
Weel raadslid en wethouder voor
de PvdA in Middelburg. Hij stapte
uit de partij en de gemeenteraad
nadat het PvdA-congres in meer
derheid het standpunt in had ge
nomen dat Nederland uit de Navo
moest stappen. Van 1972 tot 1980
was hij voorzitter van de Zeeuw
se Culturele Raad. In 1981 kreeg
hij de Zeeuwse prijs voor kunsten
en wetenschappen. Commissaris
HOOFDPLAAT - Zandschippers die
regelmatig lading innemen bij de
Hooge Platen op de Westerschel-
de, spreken van een regelrecht dra
ma. „Het komt eens in de zoveel
jaar voor, maar het is elke keer
één ongeluk te veel", zegt een ont
dane schipper, die verder abso
luut niet op het kapseizen van de
Rick - in de nacht van donderdag
op vrijdag - wil ingaan 'uit res
pect voor de familie'. Ook andere
collega's reageren zeer terughou
dend of zelfs helemaal niet.
De zandtransporteurs speculeren
wel volop over de oorzaak van het
ongeluk, waarbij de 35-jarige
schipper Rick Broekmeulen om
het leven kwam. Zijn 66-jarige va
der en de 17-jarige dekknecht kon
den worden gered.
„We zitten er hier net met een
paar mensen over te praten", zegt
schipper Cees van de Broek, opge
groeid in de zandschipperij, maar
later overgestapt op een 'gewoon
binnenvaartschip' en nu werk
zaam op de grote vaart. „Ik hoor
dat de Rick mogelijk door de stro
ming tegen de zandzuiger, die
hem aan het laden was, is aange
drukt. Dat zou kunnen. Als hij in
derdaad tegen die zuiger is ge
klapt, dan kan het schip naar één
kant overgeheld zijn. Als je dan
een lading van een bepaald soort
zand aan boord hebt, die naar één
kant schuift, ben je weg."
Van de Broek weet dat bepaalde
zandsoorten levensgevaarlijk zijn.
„Je hebt zand dat zich vermengt
met water, dat er bij wijze van
spreken als een soort film om
heen blijft zitten. Dat blijft daar
door dus een vloeibare massa, die
in beweging blijft en die je alleen
compacter krijgt door voortdu
rend te pompen. Die zandsoort
komt je niet vaak tegen, maar die
bestaat dus wel."
Dat het schip overladen was, zo
als vroeger vaak voorkwam, wil er
bij Van de Broek niet in. „De re
gels zijn jaren geleden al aange
scherpt en de controles zijn
streng."
Schipper Johnny van Ijk van het
beunschip Marlea uit Terneuzen
vaart al jaren met zand. „Ik ben
net geladen bij de Schotsman. Als
ik word geladen, begin ik direct te
pompen. Iedereen doet het op
zijn manier; ik doe het zo. Ik kan
na vijf minuten bij wijze van spre
ken al over het zand lopen. Het be
perkt de risico's in elk geval wel",
zegt hij maandagmiddag. Hij
denkt dat een scheur in de wand
van de beun heeft gezeten, waar
door bij het laden langszij de zui
ger Interballast I water in de lucht-
compartimenten is gelopen. Hij
noemt zijn vak 'anders dan de ge
wone binnenvaart'. Extreem on
veilig is het niet. „Het vorige onge
luk - ook een drama, want daarbij
kwam de 15-jarige zoon van de
schipper om - gebeurde op dezelf
de plek en dateert al van najaar
2001. En jaren geleden kapseisde
ook bij Antwerpen een beun
schip, maar dat was wel overla
den. Het is mij gelukkig nog
nooit overkomen."
der Koningin Boerden roemde bij
de uitreiking van de prijs Van der
Weels aandeel in onder meer de
restauratie van de Zeeuwse Con
cert- en Gehoorzaal en de Kui
perspoort en in de voorbereiding
van de komst van Omroep Zee
land. In 2004 publiceerde Van der
Weel het boek 'Opeens was alles
anders, oorlogsjaren in Middel
burg 1940-1944'. Van der Weel
bleef maatschappelijk betrokken.
Zo nam hij het initiatief voor een
plaquette in het Middelburgse sta
tion ter herinnering aan de Joden
die op transport waren gesteld.
De plaquette werd in 2011 ont
huld.
Dat is één van de afspraken die de
politie Zeeland-West-Brabant,
Witte Kruis en Emergis maandag
hebben gemaakt. Het convenant
gaat over de opvang van en hulp
aan mensen met psychische of
verslavingsproblemen die overtre
dingen begaan of overlast veroor
zaken. De afgelopen twaalf jaar is
de samenwerking tussen politie,
Witte Kruis en Emergis al sterk
verbeterd, zegt Nanon Doeland
van Emergis. Toch was een aantal
praktische zaken nog niet goed ge
noeg geregeld. Daarin moeten de
nieuwe afspraken verandering
brengen.
Wanneer het nodig is, zal de poli
tie Emergis voortaan assisteren
bij het tegen de wil binnengaan
van een woning van iemand die
verward is. Heeft de politie op
haar beurt bijstand nodig, dan
staat binnen twee uur een mede
werker van de crisisdienst van
Emergis paraat. Moet iemand wor
den vervoerd en is er verpleegkun
dige begeleiding nodig, dan kan
het Witte Kruis worden gebeld.
Verder zijn afspraken gemaakt
over de uitwisseling van gegevens
en kennis, is het voor medewer
kers van Emergis makkelijker om
aangifte te doen over agressie- of
geweld en over wat te doen bij
vermissing.
Marleen Blommaert
Voor meer columns: www.pzc.nl/columns
MIDDELBURG - Op 85-jarige leeftijd
is zondag oud-advocaat, oud
staatsraad en voormalig wethouder
van de gemeente Middelburg mr.
J. J. (Jan) van der Weel overleden.
Speculaties over
ongeluk met Rick
door Wout Bareman
en Marcel Modde
Schipper op de Westerschelde
Sonar speurt
de bodem af
door Jeffrey Kutterink
J. J. van der Weel werd in 2000 be
noemd tot Commandeur in de
Orde van Oranje-Nassau.
VLISSINGEN - Verwarde mensen die
met de politie in aanraking komen,
worden niet meer in de cel gezet.
Voortaan gaan ze naar een psychia
trische spoedeisende hulp. Daar
wordt bekeken wat er aan de hand
is en welke hulp nodig is.
Nieuwe afspraken tussen po
litie, Witte Kruis en Emergis
moeten problemen met ver
warde mensen voorkomen.
