Leven tot op de
bodem van de fles
Grand tour van
een huwelijk
DIZZIE 27
Overzicht houden in
je Dizzie-verzameling
Op zoek naar voedsel
in keiharde wereld
Romantisch zwijmelen
met Chantal van Gastel
figureren, maar met wie Ad Visser smake
lijk beschreven avonturen beleefde.
„Een register", zegt hij. „Ik kan me wel
voorstellen dat het iets toevoegt. Maar
weet je wel hoeveel werk dat is?"
Zo'n opmerking is kenmerkend voor zijn
levenshouding. Visser leeft zoals hij praat
en schrijft. Hij wil veel, pakt alles aan, is
nooit te beroerd om ongelooflijk veel uren
te maken. Maar het moet niet op werk
gaan lijken. En alle lijnen moeten open blij
ven. Want met een volgeplande agenda
kan Ad Visser niet leven.
Zijn nieuwste boek is te danken aan een
e-mail die hij naar zijn kleinzoon stuurde.
Nog specifieker: het boek is er gekomen
omdat hij het op zijn vakantieadres in
Zuid-Frankrijk zo verschrikkelijk warm
had. „Er heerste een zo verstikkende hitte
dat je helemaal niets meer kon. Buiten blij
ven was geen optie. Ik dacht: ik ga naar bin
nen en ik stuur een e-mail aan mijn klein
zoon. Daarin vertel ik hem dat Melanie en
ik gisteren een oude kennis hebben be
zocht die ik veertig jaar geleden voor het
laatst had gezien. Zij is de dochter van be
kende kunstenaar die naar Frankrijk was
getrokken. Veertig jaar geleden deed ze
mee aan mijn avant-gardepopgroep Adjééf
the Poet, His Girls(s), His Friend(s) the
Rest of the World(s). Geloof het of niet: ik
ging helemaal los. Ik vertelde over de ont
moeting, maar ook over de verhalen van
vroeger. Het werd een lang stuk. En ik
kreeg er een leuke reactie op."
Voor de duidelijkheid: wanneer een 67-jari-
ge over een kleinzoon spreekt, gaat dat
doorgaans om een klein kereltje. In het ge
val van Ad Visser is dat anders. Hij heeft
een volwassen kleinzoon en een kleindoch
ter die inmiddels zelf moeder is: Visser is
vijf maanden geleden overgrootvader ge
worden.
„Ik had er lol in om die verhalen te vertel
len. Dus heb ik hem weer gemaild en een
ander verhaal verteld." Eenmaal terug in
Nederland wist hij dat deze mails tot een
boek zouden leiden. „Ik maakte een lijst
met onderwerpen waar ik over wilde schrij
ven. Ik kwam op zeventig. Die onderwer
pen ben ik gaan afwerken. De eerste e-mail
kon vrijwel ongewijzigd in het boek."
In een vroeg stadium een uitgever zoeken,
is bij hem niet aan de orde. „Dan krijg je di
rect te maken met een deadline en willen
mensen zich ermee bemoeien. Dan gaan
ze misschien zeggen dat ik chronologisch
moet schrijven, terwijl ik het juist associa
tief wil doen. Mijn brein werkt niet chrono
logisch. Kortom, daar had ik helemaal geen
trek in."
Schrijven deed hij als kind al. „Toen mijn
ouders waren overleden en ik hun huis
moest ontruimen, vond ik mijn
allereerste rapport. 'Adrie heeft te
veel fantasie', stond er. Met twee
uitroeptekens! Alsof het een nij
pend probleem was waar snel
iets aangedaan moest worden.
Mijn ouders moesten op school
komen om erover te praten. Dat
is gelukkig geheel buiten me om
gegaan.
„Vrijwel onmiddellijk nadat ik
kon lezen, begon ik mijn eigen
verhalen te schrijven. Als ik een
boek uit de bibliotheek had mee
genomen dat me tegenviel,
schreef ik zelf maar een verhaal.
Dan had ik tenminste iets wat ik
graag wilde lezen. Ik had een dik
schrift vol. Toen de lerares vroeg
waar ik toch altijd zo druk mee
bezig was, zei ik dat ik verhalen
schreef. Ze dacht dat ik ze thuis
had overgeschreven. En toen ik
die verhalen thuis liet zien, dach
ten mijn ouders dat ik ze op
school had overgeschreven. Pas toen mijn
ouders en de lerares elkaar ontmoetten,
raakten ze ervan overtuigd dat ik die verha
len zelf had bedacht.
„Ik had de pest aan rekenen. Als de rest van
de klas aan het rekenen was, mocht ik ver
halen schrijven. Toen besefte ik dat het
creatieve proces een methode kon zijn om
je leven plezieriger te maken. Dat inzicht
ben ik nooit vergeten. Sterker nog, het is
mijn levensmotto geworden."
De eerste Duvel gaat in drie slok
ken op. De oude jenever ernaast
in één teug. Er komen nieuwe, en
weer, en nog meer. Aangescho
ten, dronken, bezopen. De reke
ning laat achteraf zien: acht van
beide. Starnakel. Dus twee bier
tjes met minder alcohol, vanuit
de theorie dat de hersenen met te
rugwerkende kracht de zware Du
vels interpreteren als lichter bier.
Even gaat de boel op zwart. Dan
verder: zes halve liters Heineken
en de rest wordt niet meer bijge
houden.
Is dit echt waar? Kan iemand op
één dag zo veel drinken?
Ja, het klopt. Hallo muur
van Erik Jan Harmens is
autobiografisch. Zeg je
glas, denkt hij fles.
Inmiddels staat Erik Jan
Harmens twee jaar droog.
En is hij af van de dagelijk
se logistieke operatie om
de drank te verzamelen in
diverse slijterijen en de le
ge flessen te lozen in ver
schillende glasbakken.
Want het drinken ging
stiekem, altijd na half vijf
en pas echt en veel als ie
dereen sliep. Zijn dichter
schap als alibi om te zui
pen. Zijn kinderen schud
den hem wakker: 'Pappa,
jij bent 's morgens heel
anders dan 's avonds'.
Het is huiveringwekkend
wat Erik Jan Harmens in
Hallo Muur, het DWDD-boek van
de maand, allemaal wegdrinkt.
De gevolgen zijn griezelig. En het
is eng hoe het allemaal zo ver
heeft kunnen komen. Dat maakt
Hallo muur op zich al fascinerend.
In korte hoofdstukken die nu
eens lezen als een column, dan
weer als een zeer kort verhaal, ver
telt Harmens over zuipen, droog
staan, jong zijn, neuspeuteren,
trouwen, kinderen krijgen, roken,
scheiden, winderigheid, dood en
verlies en de wens om
rock-'n-roll te leven.
Toch is het niet dat wat de meeste
indruk maakt. Dat doet wél de
ontwapenende oprechtheid, de
eerlijkheid waarmee
hij zijn bestaan durft te
fileren. Het is bekente
nisliteratuur van het
nietsontziende soort,
die in de voetstappen
muur van Karl Ove Knaus-
gard zouden passen, als
ze niet zo eigenzinnig
zou zijn. Harmens evo
lueert in de tijd, maar
evenzo in de taal. Hoe
dichter hij de verlos
sing als mens nadert,
hoe langer zijn zinnen
worden. Daarmee
groeit zijn taal, even
zeer als zijn toekomst
pijnlijk lichter wordt.
Hier past maar één ad
vies: Geniet dit niet
met een wijntje te veel
erbij. Lees, maar drink
met mate.
Douglas Petersen is het wel ge
wend dat zijn vrouw hem 's
nachts wekt. Vaak heeft ze dan
het gebinte horen kraken en
denkt ze dat er een inbreker bezig
is de benedenetage in een vracht
auto te laden. Maar dit keer maakt
Connie hem om vier uur wakker
om een andere reden: ze wil stop
pen met hun huwelijk.
Zo begint Wij, de feelgoodroman
van de Engelse schrijver David Ni-
cholls die, verrassend, meteen na
verschijnen in de top 10 van de
Bestseller 60 is beland.
Petersen (met e, want hoe door
en door Engels hij ook is, ergens
zit Scandinavisch DNA in de ge
nen) laat het er niet bij zitten.
Connie en hij hadden met hun
zoon Albie afgesproken dat ze 'de
grand tour' zouden doen. De
grand tour is een reis langs de cul
turele hoogtepunten van Europa.
De opvoeding van rijkeluiskinde
ren was vroeger niet compleet
zonder deze tocht langs de Mona
Lisa, de Nachtwacht en het Uffizi.
Petersen weet Connie te bewegen
de grand tour toch te doen, in de
hoop het huwelijk te redden.
David Nicholls, bekend van de
verfilmde roman One day, heeft
een vlotte, grappige pen. Soepel
voert hij man, vrouw en zoon Eu
ropa door. Pijnlijke en hilarische
scènes smelt hij moeiteloos aan
een. Op gezette tijden blikt hij te
rug op de geschiedenis van dit hu
welijk, zodat de lezer begrip
krijgt voor het wonderlijke ge
drag van Petersen. Het is allemaal
gelikt en luchtig opgeschreven.
Wij zal lezers van de Rosie-boe-
ken van Graeme Simsion aanspre
ken. De roman is erg mooi uitge
geven ook, maar meer dan een lek
kere 'read' is hij niet.
MAANDAG 9 FEBRUARI 2015
MARKEREN
Als Dizzie-lid heb je verschillende moge
lijkheden om overzicht te houden in je
collectie favoriete boeken. Door ze te
markeren, kun je precies aangeven of je
ze hebt gelezen, wilt lezen of kopen. Lees
de blog op Dizzie.nl over hoe dat werkt.
RECENSIE
VALENTIJNSDAG
In het jeugdboek Arendsjong schept Leen
Lefebre een keiharde wereld, waarin de
jongen Wolf na een grote ramp op zoek
moet naar voedsel. Zijn avontuur zetje
aan het denken over de toestand van on
ze aarde. Bekijk de recensie op Dizzie.nl
tfkiuuLhet
Bij welk boek zwijmel jij weg op Valen
tijnsdag? In Ik wist het van Chantal van Gas
tel ontmoet bloemiste Mia Feo de man
van haar dromen. Wordt hij ook de man
van haar leven? Kijk op Dizzie.nl voor
meer romantische boeken.
VAN EIGEN BODEM
door Marjon Kok
Strange days,
muzikale
avonturen in de
6O's en 70's
Ad Visser
302 blz.
Marmer
19,95 euro
Schrijf over dit
boek op Dizzie.nl
Hallo muur
Erik Jan Harmens
224 blz.
Lebowski
19,99 euro
Blog over dit boek
op Dizzie.nl
ROMAN
door Theo Hakkert
David Nicholls - Wij. Vertaling Caro-
lien Metaal. 412 blz.
De Boekerij, 22,95 euro
