Lof van
Walcheren
DIZZIE 17
Izak van Maldegem is in Zeeland één van
de actiefste luchtfotografen. Nu richt hij zijn
camera op Zeeland Seaports.
Lees fragmenten van nieuwe Jan Vantoortelboom op Zeelandgeboekt
We horen en we lezen
er vaak over. De
Zeeuwse havens pro
fileren zich graag als
'de motor' van de
provincie. Bedrijvigheid en werkgele
genheid. De resultaten over vorig jaar
zijn veelbelovend, er wordt weer meer
over zee aangevoerd.
Als we ons richten op de havens van
Vlissingen en Terneuzen, dan hebben
we het over een oppervlak van circa
4400 hectare. In die havens zijn onge
veer tweehonderd bedrijven gevestigd.
In 2014 werd er ruim 35 miljoen ton aan
goederen overgeslagen, een plus van 6,3
procent ten opzichte van een jaar eer
der. In totaal zouden er zo'n 15.000
werknemers in de havens actief zijn.
Het zijn indrukwekkende, hoopgeven
de cijfers. Als je zelf niet in de havensec
tor werkzaam bent, is het best moeilijk
om je een beeld te vormen van de ha
vens. Je kunt niet zomaar ergens een be
drijfsterrein oprijden om eens rond te
neuzen. Bovendien, zelfs als je dat zou
doen, heb je nog geen overzicht.
Dus is Izak van Maldegem als luchtfoto-
graaf een ideale gids. Hij vliegt in zijn
Cessna 172P op een hoogte van 500 tot
10.000 voet, 150 meter tot 3,3 kilometer,
boven de havengebieden. In de meeste
gevallen zorgt hij voor een aanvliegrou
te vanuit het zuiden - met de zon mee.
Door zijn lens krijgen we eindelijk het
overzicht dat je met beide benen op de
grond niet hebt. En zien we dat het be
paald niet verrassend is dat Zeeland
Seaports de derde zeehaven van Neder
land is.
Het beeld van de binnen- en buitenha
vens van Vlissingen is zonder meer in
drukwekkend. Zeker als op het moment
dat Izak overvliegt het cruiseschip Prin-
sendam voorzichtig naar de uitgang
glijdt. In Vlissingen-Oost is de autoter-
minal van Cobelfret een blikvanger. Net
als de droogdokken van Scheldepoort,
dat nu Damen Ship Repair heet.
De luchtfoto's van de Zeeuwse havens
zijn gebundeld in een prettig hanteer
baar boek met harde kaften. Ben je een
maal gewend aan de hoogte, dan zijn de
beelden van de Quarleshaven, de Bijle-
veldhaven, de Westhofhaven, de Scaldia-
haven en de Kaloothaven al gauw niet
meer verrassend. Je ziet tanks, grote
loodsen, buikopslag, windmolens. Het
beeld in Zeeuws-Vlaanderen is niet we
zenlijk anders. De Mosselbanken, Ver-
brugge Terminals, de Zevenaarhaven,
de Autrichehaven en het Kanaaleiland.
De begeleidende teksten zijn algemeen
informatief, maar gaan zelden in op wat
we specifiek op de foto zien. Zo wordt
de Prinsendam niet genoemd. Mis
schien dat in een volgende uitgave
lucht- en landfoto's kunnen worden af
gewisseld. Zodat we ook nog eens een
mens zien.
Dat is nu eens goed gezegd:
'Men reize waarheen
men ook wil,/ den vers
ten kaap voorbij,/ maar nimmer
treft men zulk een land/ als Wal
cheren in de Mei.' Het is
gezegd door Jan Cam
pert, nog bekend als va
der van Remco Campert
en door het verzetsge
dicht 'Het lied der acht
tien dooden'. En in onze
contreien wellicht door
'Lof van Walcheren', het
gedicht waaruit de geci
teerde regels afkomstig
zijn. De rest is navenant,
de sentimentele strofen
van iemand die geen af
scheid wilde nemen
maar wel moest.
'Een Zeeuwse jongen'
heet het openingshoofd
stuk in de biografie Wie
weet slaag ik in de dood
die Hans Renders aan de
auteur wijdde. Jan Cam
pert woonde vanaf 1905,
hij was nog geen drie jaar oud, in
Westkapelle, omdat zijn vader er
huisarts werd. Hij heeft er zijn
straatnaam, maar indertijd waren
sommige dorpelingen niet blij
met de roman Wier (1935), in een
latere uitgave omgedoopt tot Ke
rend tij. Er is meer Zeeuws werk
van zijn hand, bijvoorbeeld de in
1928 en 1929 door hem in het
weekblad Ons Zeeland gepubliceer
de jeugdherinneringen. De bio
graaf noemt verder nog een nooit
gepubliceerde roman Alsem.
Wier is een ontluisterend portret
van een 'dorp achter de duinen'.
Een herkenbaar portret kennelijk,
daarom was men in Westkapelle
boos. Ds. Reus sprak in het kader
van 'zedelijke verbetering' over
het boek op een bijeenkomst van
de dijkwerkersvereniging en mop
perde over 'de verhouding van de
lichtwachtersvrouw en den dijk
werker'. De strijd werd onder de
noemer 'Om de eere der Westkap-
pelaars' in de krant uitgevochten,
de schrijver kwam zelf met het
smoesje dat het verhaal 'in de om
geving van Zoutelande' speelde.
Er lopen een heleboel lieden in
het boek rond, eerder types dan
karakters. Zelfs een hoofdfiguur
als Tanne Ingelse, de omstreden
lichtwachtersvrouw, wordt niet
erg pregnant getekend. Het dorp
zelf is nog het meest een persoon,
het dorp van memorabele stor
men en schipbreuken, van bijzon
dere bruiloften en begrafenissen.
Westkapelle wordt een wonder
lijk werelddeel. De heimwee
heeft Jan Campert voor andere ge
legenheden bewaard, voor die
poëtische smartlap vooral: 'Daar
is geen als dit mijn land/ besloten
tusschen zee en strand.'
VRIJDAG 6 FEBRUARI 2015
Donderdag 26 februari vindt in de
Kloveniersdoelen in Middelburg de
landelijke presentatie plaats van Jan
Vantoortelbooms derde roman De
man die haast had. PZC-verslaggever
Jan van Damme interviewt hem tij
dens de bijeenkomst. Zangeres My-
riam West en saxofonist Jasper van
Damme omlijsten het geheel muzi
kaal.
Jan Vantoortelboom (1975) is af
komstig uit het West-Vlaamse Elver-
dinge. Nu woont en werkt hij in
Zeeuws- Vlaanderen. Vorig jaar brak
hij door met zijn roman Meester Mi-
traillette. In 2011 won hij met zijn de
buut De verzonken jongen de Bronzen
Uil en de Prijs Letterkunde West-
Vlaanderen. Meester Mitraillette werd
een bestseller nadat het panel van
het televisieprogramma De Wereld
Draait Door de roman tot Boek van
de Maand koos.
Op www.pzcnl/zeelandgeboekt
worden met ingang van vandaag
fragmenten gepubliceerd uit De man
die haast had: vandaag fragment 1
vrijdag 13 februari fragment 2, vrij
dag 20 februari fragment 3.
Presentatie roman De man die haast
had van Jan Vantoortelboom: donder
dag 26 februari, 20.00 uur, Klove
niersdoelen Middelburg. Toegang gra
tis; aanmelden verplicht: www.drukke-
rijmiddelburg.nl/tickets.nl.
Havens vanuit de lucht
door Jan van Damme
jon camper!
Jan Campert
(1902-1943)
Wie weet slaag ik in
de dood- biografie
door Hans Renders
Roman:
Wier (1935), later
omgedoopt in
Kerend getij
ZEEUWSE SCHRIJVERS
door Mario Molegraaf
ZEEUWSE
ZEEHAVENS
Cruiseschip Prinsendam verlaat de terminal in de buitenhaven van Vlissingen. Kleine foto links: Bedrijven
terrein Axelsevlakte aan het kanaal van Gent naar Terneuzen met de bedrijven Mammoet, Outokumpu,
Geerling, Den Doelder en Lagan cement. Kleine foto rechts: Bijleveldhaven met uitgang richting Noord
zee en Westerschelde. foto's Izak van Maldegem
Zeeuwse zeehavens
vanuit de lucht
Fotografie: Izak
van Maldegem
Tekst: Annemieke
van Woercom
Sky Pictures Fotografie
Hardcover
128 pagina's
25,- euro
