12 UIT
1
Traditiegetrouw begint
zaterdag in Renesse de
jaarlijkse reeks vieringen
van het straofeest. Het
is een folkloristisch
festijn dat in Nederland
uitsluitend in de zes
Schouwse kernen
plaatsvindt.
EEN VASTE VOLGORDE
Paarden horen erbij.
Daar is iedereen het
in elk geval over eens.
Zonder paarden geen
straoviering. Maar
over herkomst en bete
kenis van dit folkloris
tisch festijn is het laatste woord
nog lang niet gezegd, ondanks dat
er al heel veel artikelen over zijn
geschreven.
In de huidige tijd manifesteert de
strao zich als een feestelijke ge
beurtenis die prachtige tafereel
tjes oplevert. Een lange stoet van
fraai versierde paarden met en
thousiaste ruiters vertrekt zater
dag rond ïi.oo uur vanaf manege
Grol in Renesse via een route
door het dorp naar de strandover-
gang aan de Jan van Renesseweg.
Op het strand rennen paarden en
hun berijders langs de vloedlijn
en door de aanrollende golven.
Dit onderdeel betreft de essentie
van het straorijden. Vroeger werd
dit gedaan als de paarden na een
lange winter op stal weer aan het
werk gingen. De werkpaarden kre
gen van het lange stilstaan last
van hun benen en hoeven. Om
die benen te verfrissen, de stram
heid tegen te gaan en om kleine
ontstekingen aan de huid van de
benen te ontsmetten, werden de
paardenvoeten in de zee gespoeld.
Een ander doel van dat rennen
door de golven was volgens het
volksgeloof om met het verfrissen
de zeewater de invloed van boze
geesten te verjagen.
„Dat zou voor mensen ook geen
kwaad kunnen. Een mooi sym
bool voor het wegjagen van de bo
ze geesten, die ons dorp zouden
kunnen bedreigen. Dan hebben
we daar voor de rest van het jaar
tenminste geen last meer van",
vindt de Renesser predikant Piter
Goodijk. Hij voegde 17 jaar gele
den alweer een nieuw element
toe aan het straofeest. In navol
ging van de paarden gaat hij stee
vast met een groepje volgelingen
barrevoets de zee in om de eigen
benen te spoelen.
Aan ruiters en toeschouwers op
het strand in Renesse wordt er
warme chocolademelk al of niet
met een scheut rum geserveerd.
Daarna zetten paarden en berij
ders hun tocht langs strand en
door de duinen voort om later
rond 14.00 uur bij het Transfe
rium weer terug te keren in het
dorp. In de tussentijd beginnen
op het dorp zelf de kinderfestivi
teiten met ringsteken op pony's
en later op versierde fietsen en
het berijden van een rodeo-stier.
Traditie in alle strao-dorpen is
dat de paardenstoet na hun
strandtocht door een muziek
korps wordt binnen gehaald. In
Renesse gebeurt dat door muziek
vereniging Luctor et Emergo. Een
welkomswoord door de burge
meester of door een van de wet
houders ontbreekt nooit en in de
meeste gevallen wordt het offi
ciële gedeelte besloten met een
wedstrijd ringsteken en tenslotte
de prijsuitreiking voor prijswin
naars bij de wedstrijden en voor
best versierde paarden en pony's.
Daarna volgt in een plaatselijk eta
blissement (in Renesse in het
'Wapen vsn Zeeland') of in een
van de dorpshuizen nog een 'ge
animeerd samenzijn' dat soms
lang kan duren.
Elke kern heeft zo zijn eigen ken
merken bij het straofeest, maar de
essentiële onderdelen worden bij
elke viering afgewerkt.
Ten behoeve van een artikel in de
Kroniek van Stad en Lande 2014
deden Huib Uil, Jan Kuipers en
Ken Buth uitgebreid archief on
derzoek naar de herkomst van de
straoviering. Zij moesten constate
ren dat verschillende verhalen
daarover de ronde doen. Een daar
van blijft die van de boeren die
hun dieren met een zeebad wil
den beschermen tegen kwade
geesten. Ook werd gedacht dat
strao een overblijfsel was van de
eredienst aan een plaatselijke god.
De eerste vermelding van strao da
teert uit 1643. Toen klaagde de pre
dikant van Eikerzee, dominee Jo
hannes Stamperius over de ont
heiliging van de zondag voor vas
tenavond. Op die dag kwamen uit
alle plaatsen van het eiland rui
ters met hun paarden naar Eiker
zee. De meeste 17-eeuwse predi
kanten bleken echter geen moeite
te hebben met strao. Zij be
schouwden het gebruik niet als
een heidens ritueel.
Het straorijden werd vroeger er
gens in het begin van de vasten
tijd op maandag gedaan. Na 1955
werd het ritueel verplaatst naar
de zaterdag. Tegenwoordig trekt
deze populaire typisch Schouwse
traditie in zes kernen op rij naast
enthousiaste deelnemers ook
steeds veel belangstellenden.
Strao begint altijd in Renesse
Strao biedt plaats aan folklore én aan plezier voor de jeugd.
door Ali Pankow
De reeks straovieringen in de
Schouwse Westhoek begint vol
gens de traditie acht weken voor
Pasen in Renesse. Dat is dit jaar
dus: zaterdag 7 februari.
Als tweede in de rij volgt
Burgh-Haamstede op 14 februari.
Daarna is het de beurt aan Noor-
dwelle op zaterdag 28 februari.
Opvallend in deze kern is het gro
te aantal trekpaarden dat mee
loopt: een 750 meter lange paar-
denstoet trekt door dorp, over we
gen en strand en langs de dorps
kerk dendert circa 120.000 kilo
paard.
Als vierde in de rij volgt de strao
in Ellemeet op zaterdag 7 maart
In Scharendijke treden ruiters en
paarden aan op zaterdag 14
maart.
Als laatste viert Serooskerke het
straofeest op zaterdag 21 maart.
Straorijders op versierde paarden in Ellemeet bij vertrek voor de tocht langs het strand.
Het spoelen van de paardenbenen in zee is een essentieel onderdeel van het straorijden. foto's Dirk-Jan Cjeltema
