10 UIT
Toneelgroep Het Volk toont
met 'Het Dwaallicht' van Wil
lem Elsschot de dubbelheid
van twee zielen die in één
lichaam wonen. Ook bij Frans
Laarmans blijkt dat het geval.
avond in Antwerpen. (Plots, in een flits, ko
men nu de drie koningen voorbij.
Een goed verhaal, dat is één ding. Een knap
pe schrijver, een ander ding. Maar het to
neelgezelschap, dat die twee tot een toneel
leven wekt, dat is altijd de bepalende fac
tor. Dit 'Dwaallicht' wordt gespeeld door
Het Volk, al bijna 40 jaar een begrip in de
Nederlandse toneelwereld. Opgericht om
in andere modieuze tijden toch het eerlijke
toneel te blijven spelen dat mede dankzij
hen gelukkig nog lang niet is uitgestorven.
Toegankelijk en herkenbaar theater, volks
toneel, met liefderijke aandacht voor de Ne
derlandse taal.
Zo begonnen Bert Bunschoten en Wigbolt
Kruijver in 1976, en hun waarschijnlijk aan
geboren neiging tot melodrama en melan
cholie zorgde voor stukken die een handels
merk werden. Stukken over het onvolmaak
te, het onvervulde, de mislukking. Een
hoek van het leven, waarin vooral eenzame
mannen lijken te verzeilen. Over het 'man
nelijk onvermogen' dus.
'Dwaallicht' gaat ook over dubbelheid. Bij
veel mensen komt het voor, dat er twee zie
len in één lichaam wonen. De één, meestal
de brave, houdt de andere in bedwang.
Ook bij Frans Laarmans is dat het geval.
En zo hebben ze het verhaal ook opgevat,
deze twee acteurs, nog altijd en eindelijk
weer eens lekker samen: Bunschoten en
Kruijver. Om beurten zijn ze Laarmans,
een van de twee Laarmanzen. De ander
speelt dan de randfiguren die ze onderweg
tegenkomen, de pijprokende rechercheur,
de louche hoteleigenaar, de oude vrouw
van de vogelkooitjeswinkel en haar vreem
de zoon of de vrouw van de krantenkiosk.
Vrijwel vanaf 1976 zit er wel een serieuze
boodschap in de stukken van Het Volk,
maar overheerst toch de ironische zelfspot,
de neiging om naar het lachwekkende uit
te wijken.
Metter jaren zijn de anciens van het gezel
schap - en dat zijn Bunschoten en Kruijver
- steeds bedrevener geworden in het creë
ren van typetjes. Ook hier weer, in 'Dwaal
licht', doen ze dat naar hartelust, met al die
dubieuze randfiguren. Zo vult zich een
mooi palet aan menselijk mededogen, ter
wijl het verhaal zelf eigenlijk niet zo heel
veel om het lijf heeft. Hoeft ook niet. Het
dubbele blijft, zal altijd blijven, getuige de
laatste woorden van het verhaal: "Nu gauw
naar huis met mijn krant om weer plaats te
nemen in de kring van die waar ik aan ge
bonden ben en die mij vervelen, onuitspre
kelijk."
'Dwaallicht' zal te zien op de plaats waar
Het Volk in het verleden al heel dikwijls
mocht staan, in 't Beest in Goes.
Frans Laarmans is een burger
mannetje, die op weg is van kan
toor naar huis. Hij wordt aange
sproken door drie gekleurde, Af
ghaanse matrozen. Zij hebben
een kartonnetje mee waarop
naam en adres staan gekrabbeld
van een Antwerpse schone, Maria van
Dam, uit de Kloosterstraat 15.
De brave burgerman in Laarmans geeft een
onbeholpen uitleg, want wie kent in die
verdorven wijk de weg? Maar als hij ze
even later nog eens tegenkomt, staat plotse
ling de avonturier in hem op en gaat hij
mee op zoek, de duistere straatjes van Ant
werpen in.
De verhalen van Willem Elsschot stam
men uit de eerste helft van de vorige eeuw,
maar zijn zo universeel dat ze nog altijd
kunnen boeien. Een van de klassiekers is
'Het dwaallicht', bovenstaand verhaal over
een vergeefse zoektocht naar Maria. En hoe
wel het af en toe wel die suggestie wordt
gewekt, is dat niet de maagd Maria maar de
hoer Maria. Een prachtige vrouw naar het
schijnt, begeerd door een drietal onwezen
lijke zeelieden.
Onwezenlijk, want afkomstig van ver, en
volledig fout gekleed voor een druilerige
Alleen maar positieve verhalen
en gedachten in 'TOF'
Volgens de Brabantse cabaretier
Mark van de Veerdonk is er onder
hand genoeg gezeurd over de econo
mische crisis. In zijn nieuwste pro
gramma 'TOF' belooft hij enkel posi
tieve verhalen en gedachten voor het
voetlicht te brengen. Hij zet het pu
bliek daarbij op een plezierige manier
op het verkeerde been. Lachen is dus
verzekerd.
Vrijdag 6 februari, De Stenge,
Heinkenszand, 20.15 uur.
De Dijk staat centraal in
literaire muziekvoorstelling
In een twee keer een uur durende
voorstelling spelen Nico Arzbach (gi
tarist De Dijk) en Roland Brunt (saxo
fonist De Dijk) liedjes van hun twee,
in eigen beheer uitgebrachtte cd's:
'Zeilen Op Een Vreemde Zee' en
'Nieuw Gezicht'. Tekstschrijver Peter
Smit praat de nummers hilarisch aan
elkaar. Enkele De Dijk-klassiekers zul
len zeker niet vergeten worden.
Vrijdag 6 februari, De Wegwijzer,
Nieuw- en Sint Joosland, 20.30 uur.
Aubade aan de 'leegte' in
The Silent Song
Singer-songwriter Marike Jager
brengt in haar theaterconcert 'The
Silent Song' een intiem programma,
waarin niet alleen de muziek, maar
ook het beeld een belangrijke rol
speelt. In combinatie met zang en
muziek leeft 'De Projecteur' zich ter
plekke uit en op analoge wijze uit
met het maken van spannende en
soms poëtische beelden.
Zaterdag 7 februari, buurthuis De
Pompweie, Kortgene, 20.00 uur.
Deprez probeert eerlijk te zijn
in 'Hier is wat ik denk'
Wouter Deprez is een van de meest
succesvolle comedians van België.
Ook in Nederland kan hij rekenen op
een trouw pubiek. Hij woonde een
tijdje met zijn gezin in Zuid-Afrika en
bekijkt nu zijn oude land met her
nieuwde ogen. In zijn programma
'Hier is wat ik denk' probeert hij eer
lijk te zijn en pleit hij voor een leven
dat gedirigeerd wordt door de liefde.
Zaterdag 7 februari, Luctor et
Emergo, Rilland. 20.00 uur.
Ensemble Cordevento in
Anthonie Keldermans concert
Erik Bosgraaf (blokfluit) en Francesco
Corti (clavecimbel) openen als en
semble Cordevento de nieuwe serie
Anthonie Keldermans Concerten van
de stichting die dit jaar het derde lus
trum viert. Met het programma 'Tele-
mann in focus' brengt het ensemble
muziek van Ceorg Philipp Telemann
uit de bundels 'Getreue Musikmeis-
ter' en 'Essercizii Musici'.
Zaterdag 7 februari, Oude Stadhuis,
Tholen, 20.15 uur.
Brave houdt andere in bedwang
Willem Nijssen blikt elke
week vooruit - en terug -
op bijzondere
toneelvoorstellingen in het
Zeeuwse podiumaanbod.
Scène uit 'Dwaallicht' van Toneelgroep Het Volk foto Jan Heijer
Donderdag 12 februari, Podium 't Beest, Goes,
20.00 uur.
Willem Nijssen
