SPECTRUM 11
standplaats Turkije
Jessica Maas
Of ik een kamer voor twee nachten
kan reserveren, vraag ik aan de
man aan de andere kant van de tele
foonlijn. Ik ben een reportagetrip
in Turkije aan het voorbereiden.
Ticket is geboekt, nu het hotel nog. Het is even stil.
Waar kom ik vandaan, wil de hotelman weten „Ik
ben journalist uit Nederland." Het is even stil. „Bent
u een spion?", luidt de volgende vraag.
Ik had graag 'Sttt, tegen niemand zeggen' geant
woord, maar gevat ben ik meestal pas tien minuten
later en dus bleef het bij een lachend nee. De hotel
man vond het helemaal niet grappig. Hij was bloed
serieus.
Ik kan het hem niet kwalijk nemen. Zijn argwaan
komt niet uit de lucht vallen. Hij
heeft als jonge jongen op de lagere
school nog les gehad van een be
roepsmilitair. De wekelijkse lessen
nationale veiligheid zijn niet zo heel
lang geleden afgeschaft. Hij heeft
toen al gehoord over alle vijanden en
spionnen die Turkije omringen, erop
uit om het land op te delen. Net als
gebeurde met de val van het Otto
maanse rijk.
Die oude angst blaast Erdogan maar
al te graag nieuw leven in. De presi
dent heeft het voortdurend over in
ternationale complotten die erop uit zijn Turkije on
deruit te halen. De buitenlandse pers speelt daar vol
gens Erdogan een grote rol bij. Hij laat zich graag
omringen door adviseurs die dol zijn op de gekste
complottheorieën.
De hotelman staat dan ook niet alleen in zijn arg
waan. Pas vroeg ik in het centrum van Istanbul
mensen op straat om hun mening over de Turkse
economie. De eigenaar van een buurtwinkel vond
al dat gevraag maar niets en stapte boos op me af.
Wat ik aan het doen was, met mijn opruiende vra
gen? Het antwoord zinde hem niet. „Dat moet ik in
jouw land eens proberen. Mensen op straat zomaar
vragen stellen", klonk het fel.
In het noordelijke Trabzon was ik nog niet zo lang
geleden voor een ander verhaal op zoek naar de ka
tholieke kerk. De enige in de stad. Tot mijn grote
verbazing leed het winkelend pubiek dat ik de weg
vroeg plots aan een collectief geheugenverlies. Nie
mand wist waar het kerkje was. Een man maakte
het helemaal bont. „De kerk. Oh dat is toch wel een
uur rijden hier vandaan. Nee, daar kun je te voet
niet heen." Zijn vrouw knikte instemmend: echt
heel ver weg.
Ik begreep er niets van. Ik wist zeker dat de kerk
juist middenin het centrum stond. Een plattegrond
van het plaatselijke toerismebureau bood uitkomst.
Een straat en een minuut later stond ik voor het ro
ze kerkgebouw.
Het zijn grappige anekdotes, maar veelzeggend over
het huidige klimaat in Turkije. Erdogans woorden
hebben effect. Het gevaar bestaat dat het niet blijft
bij een argwanende hotelman, een boze buurtwin-
kelbaas en een verborgen kerk in Trabzon.
doen, maar weet niet hoe ze die bon
den zou moeten bereiken. Tegelijker
tijd vreest ze die stap, omdat ze bang
is dan haar baan te verliezen. Sinds de
textielfabrieken onder druk staan, is
het lastig werk te vinden. „Maar",
zegt Ilham: „deze banen hebben we
nodig om te kunnen leven." Aicha en
zij gaan daarom samen een flatje hu
ren, om de kosten te delen. „Zo hopen
we nog iets over te houden."
Per maand verdien ik
omgerekend 130 euro.
Het lukt nauwelijks om
daarvan te leven
ZATERDAG 31 JANUARI 2015
Aicha, Ilham, Zakaria en de Spaanse tussen
handelaar werkten mee op basis van anoni
miteit. Hun namen en contactgegevens
zijn bij de redactie bekend.
reageren?
spectrum@depersdienst.nl
Een naaiatelier in een Marokkanse textielbedrijf. Dit bedrijf komt niet voor in het
verhaal. Bruno Barbey/Magnum Photos.
Reactie Inditex
In een reactie laat Inditex weten te
schrikken van de bevindingen. „Het
onderbetalen van werknemers of het
inzetten van tussenhandelaren die wij
niet kennen, is in strijd met onze ge
dragscode", aldus een woordvoerder.
Inditex zegt in 2014 in Marokko 44
onderzoeken te hebben uitgevoerd
naar potentiële opdrachtgevers. ER
werden 109 controles uitgevoerd bij
toeleveranciers naar werkomstandig
heden en 469 gedaan naar product-
volgbaarheid. Dat leidde in 45 geval
len tot vervolgstappen.
„Verreweg de meeste bedrijven hou
den zich aan de afspraken. Maar als
de bevindingen kloppen, betekent
dat dat illegale onderaannemers ac
tief zouden zijn om onze controles te
omzeilen. Dat is een zware inbreuk
op onze gedragscode en kan leiden
tot het stopzetten van de samenwer
king, of tot maatregelen om de situa
tie voor werknemers te verbeteren."
Naaister Aicha
