66
ECONOMIE 17
AQUAPURGA
Mest omzetten in
gewilde mineralen:
commerciële types
ruiken goed geld,
maar het is nog
niet zo makkelijk.
TE VERWERKEN MEST
OVERSCHOT PER BEDRIJF
A'
Brabant
Leefbaar
HOEVEEL MEST WORDT ER
DAADWERKELIJK VERWERKT?
BOEKEL - Het was achteraf bezien een
ongelukkig toeval. Vlak voordat deze
krant onthulde dat bij mestverwerker
AquaPurga van alles loos is, brachten
Brabantse Statenleden een bezoek aan
het bedrijf. Hagar Roijackers (Groen-
Links) was de initiator van het bezoek
aan de mestverwerker in het kleine
Lithoijen. „Wij hebben daar een posi
tief verhaal gehoord, maar dat is lo
gisch. Er was een goede reden om het
bedrijf te bezoeken. Mestverwerking
is een hot item in Brabant. Alleen dit
jaar al moet er 2,4 miljard kilo varkens-
mest verwerkt worden. AquaPurga is
al vroeg begonnen met een nieuwe
manier om dit te doen."
Het bedrijf uit Den Bosch bouwde af
gelopen jaren verwerkingsmachines
op diverse plaatsen in Brabant en is
ook actief in het oosten van Neder
land. Deze machines scheiden var
kensmest in zuiver water en verschil
lende reststoffen, die doorverkocht
kunnen worden. Dat is tenminste de
bedoeling.
Deze week bleek dat diverse medewer
kers ziek zijn geworden tijdens het
werk met deze machines. Ze adem
den zwaar giftige dampen in. Tijdens
hun werk droegen ze niet de benodig
de veiligheidskleding en gasmaskers.
Ook kampt AquaPurga met grote fi
nanciële problemen.
Het leidt de aandacht af van de opga
ve waar Brabant voor staat, net als
Noord-Limburg en het veerijke oos
ten van het land. Er is een groot
mestoverschot, en dat heeft gevolgen
voor het leefmilieu rond veehouderij
en. Als alle mest op het land zou wor
den uitgereden, belanden stoffen als
fosfaat en ammoniak in de bodem en
het water en verwoesten daarmee de
natuur.
Daarom heeft staatssecretaris Dijks-
ma boeren verplicht om een deel van
het mestoverschot - het deel van de
mest dat niet op een verantwoorde
wijze kan worden uitgereden - op een
andere manier te verwerken. Dat
moet bijvoorbeeld door een machine,
of door export naar het buitenland.
De percentages lopen elk jaar op, met
als einddoel om in 2017 het hele over
schot op een alternatieve manier te
verwerken.
Dit biedt kansen voor mestverwer-
kers. En dat verklaart voor een deel
waarom Bèr Sweering, directeur van
AquaPurga, ondanks alle ellende nog
steeds veel perspectief zegt te zien
voor zijn onderneming. „Met de juis
te technologie is het mestoverschot
op te lossen. Wij zetten mest om in
restproducten die waardevol zijn om
dat ze kunstmest kunnen vervangen."
Toch is er nog een gapend gat tussen
de droom - geld verdienen door mest
te verwerken tot waardevolle grond
stoffen - en de daadwerkelijke realisa
tie. Roijackers: „De installatie in Lit
hoijen, die wij bezochten, draaide
wel. Maar het viel me meteen op hoe
weinig uitgekristalliseerd de techniek
nog is. Ze zijn echt nog bezig met de
innovatie zelf, we staan aan het begin.
Dat maakt dat ik er niet gerust op ben
dat er snel een oplossing is voor de
enorme hoeveelheden mest die ver
werkt moeten worden."
AquaPurga is niet de enige partij met
plannen. Zo wil het Duitse bedrijf
RMS in Groenlo, Venlo en Moerdijk
grote fabrieken bouwen, waar mest in
energie wordt omgezet. Daartegen be
staat lokaal flink verzet. In Groenlo
werd vorige maand de actiegroep Me-
gamestvergister Groenlo Nee opge
richt. Ook in de Brabantse plaatsen
Asten en Landhorst wordt geprotes
teerd tegen mestfabrieken. Hoe groter
de geplande fabriek, hoe feller omwo
nenden en milieugroepen te hoop lo
pen tegen de vergunning.
Het Planbureau voor de Leefomgevin
gen en de Universiteit van Wagenin-
gen constateerden vorig jaar dat er
weliswaar veel plannen zijn, maar dat
er in de praktijk nog weinig van te
recht komt. Daarmee dreigt een pro
bleem voor boeren. Zij moeten im
mers een steeds groter deel van hun
mestoverschot laten verwerken.
Een gat in de markt, waar allerlei par
tijen nu in springen.
„Je ziet nu veel regionale en lokale
mestverwerkingsinitiatieven ont
staan", zegt Wiebren van Stralen van
landbouworganisatie LTO. „Die bou-
Een markt
in ontwik
keling is
voor dit
soort
figuren een
paradij's
wen geen grote mestfabriek, maar zet
ten een machine neer in een loods bij
een varkenshouder of loonwerker."
Die kan van een coöperatie zijn die is
opricht door een stel buurboeren die
samen hun mest willen verwerken.
Maar ook ondernemers van buiten de
sector ruiken kansen.
Zo hebben de directeuren van Aqua
Purga geen wortels in de agrarische
sector. Volgens hun CV's waren ze
consultants bij grote bedrijven. „Dat
soort commerciële types lopen veel
rond in het mestverwerkingswereld
je", zegt Theo Duteweerd van varkens
houdersorganisatie NW. „Een markt
in ontwikkeling is voor zulke figuren
een paradijs."
Ondernemers die in mest het nieuwe
goud zien, komen echter van een kou
de kermis thuis. Technisch blijkt het
nog niet zo makkelijk om gewilde
stoffen te halen uit mest.
Zo kan een van de restproducten
waar gouden bergen aan worden toe
gedicht, mineralenconcentraat, nog
lang niet tippen aan kunstmest. Voor
alsnog levert het goedje daarom wei
nig op, terwijl de techniek om mest
tot herbruikbare grondstoffen te recy
clen relatief duur is.
Simpele verwerkingsmethodes blij
ven de concurrentiestrijd daarom
voorlopig winnen, denkt Van Stralen.
Mest mag worden geëxporteerd als
die simpel een uurtje is verhit. „Dat is
stukken goedkoper, want daar heb je
geen dure installatie voor nodig. In
Duitsland, Frankrijk en verder naar
het oosten en zuiden, in gebieden
met schrale akkerbouwgrond en wei
nig vee, is daar nog altijd behoorlijk
veel vraag naar."
ZATERDAG 31 JANUARI 2015
Minder
f, mest
OOST
REST NL
Mestaanvoer naar operationele
installaties (in miljoenen kg fosfaat)
varkensmest
rundermest
pluimveemest
0 4 8 12 16
infographic RV/DPd bron BMA
De Partij voor de Dieren voert actie
tegen de komst van een mestfabriek
in het Brabantse Landhorst.
foto Ed van Alem
>2013
tir
Cashen met mestverwerking
is voorlopig nog een droom
door Annemieke van Dongen
en Sander van Mersbergen
Theo Duteweerd,
NVV
