Zingende kelner richt
mondmuziekclub op
Klusjesman zwijgt, toch ziet OM in D66: zet definitief punt
Bosschenaar een hennepkweker achter Kennedylaan
28 ZEEUWS-VLAANDEREN
MILIEUVERGUNNING
Kunstmestfabriek kan tot eind 2017
niet aan norm voor uitstoot van
ureumstof voldoen. Hoe erg is dat?
Vermaak in de grensstreek
Wat de jeugd in het voor
oorlogse Zeeuws-
Vlaanderen voorname
lijk bezighoudt is werk. Er zijn
scholen te over. Maar als je een
jaar of veertien bent - en niet in
de wieg gelegd om verder te (kun
nen) studeren - zit er maar één
ding op: werken. In de visserij,
veeteelt, landbouw en wat bos
bouw en de daaraan verwante in
dustrie. Met in Aardenburg, Sas
van Gent, Vogelwaarde en Hulst
kleinschalige textielindustrie en
in de grensstreek de vlasverwer-
kende industrie en klompenkap
pers. De Glasfabriek in Sas van
Gent, de l'Azote (nu Yara) en de
Cokesfabriek in Sluiskil. Er zijn
ook brouwerijen. In Terneuzen
zijn er maar liefst vier limonade
fabriekjes. Ze maken limonade
en bottelen die in zogenaamde
kogelflesjes. Eén ervan is van de
Braai. Een familie met twee zeer
muzikale zonen, Jan en Stoffel
over wie later meer. De dansor-
kesten houden het midden tus
sen een boerenkapel en een sjiek
in het pak gestoken salonorkest -
in de volksmond ook wel society-
orkest genoemd. Ook zijn er de
gespecialiseerde orkesten. Naast
de vele mandoline- en accordeon
orkesten zijn dat de mondharmo
nicaorkesten. Terneuzen telt er
twee: mondmuziekvereniging
Bravo en Arbeid Adelt. Ze zijn
een mooi voorbeeld van de ver
zuiling. De eerste redelijk libe
raal-katholiek, de tweede rood
van de SDAP. Bravo is, halverwe
ge de jaren dertig, opgericht. Diri
gent is de zingende kelner Jo
Reminsen van Hotel Centraal
(nu Ter Nose). Ze hebben zelfs
een eigen clublied: „En weer
klinkt een lied op heldere toon, 't
zijn Bravo haar jongens, wat spe
len zij schoon."
Ter gelegenheid van de Terneu-
zense winkelweek in 1935 (de eer
ste Braderie, een uitvinding van
winkelier Albert van den Bruele)
wordt Bravo uitgenodigd. Ze mar
cheren achter elkaar door de stra
ten. Bovendien mogen ze op za
terdag het spectaculaire Interna
tionaal Festival voor mondaccor-
deon-vereenigingen afsluiten.
Met deelname van verenigingen
uit Zeeland en Vlaanderen.
Mondharmonicavereniging Inter
Nos uit Sluiskil doet ook mee. Zij
marcheren als groep, net als een
fanfare, door de dorpen. Ze tre
den ook op in een kleinere forma
tie voor d'n dans. Aan het be
staan van Inter Nos komt een
abrupt eind, als in de meidagen
van 1940 al hun instrumenten
worden gestolen.
SLUIKIL - Kunstmestfabriek Yara
in Sluiskil-Oost wil tijdelijk, tot
eind 2017, ruim twee keer zoveel
ureumstof (120 in plaats van 55
milligram per kubieke meter
lucht) kunnen uitstoten. Tegen
die tijd moet een nieuwe fabriek,
Ureum 8, in bedrijf zijn, waarmee
de uitstoot van ureumstof kan
worden beperkt tot de nu gelden
de norm.
Het klinkt alarmerend als een be
drijf zoiets wil. De overheid stelt
toch niet voor niets normen vast.
Toch is het provinciebestuur be
reid de milieuvergunning aan te
passen, tot Ureum 8 klaar is. Half
februari valt er een beslissing
over, waar zelfs de Zeeuwse Mi
lieufederatie (ZMf) op heeft aan
gedrongen. ZMf-directeur Tjeu
van Mierlo stelt dat er nu sprake
is van een illegale situatie en dat
kan niet langer.
Jacob de Boer, hoogleraar milieu
kunde aan de Vrije Universiteit in
Amsterdam, hoort het verhaal
aan. Hij is een onafhankelijk des
kundige en kan met een frisse
blik tegen het vraagstuk aankij
ken. „Bij mij gaan geen alarmbel
len rinkelen, als ik dit zo hoor", is
zijn eerste reactie. „Maar als be
loofd wordt dat de huidige situa
tie tijdelijk is, moet die ook echt
tijdelijk zijn."
Zijn reactie is ingegeven door de
soort stof waarom het gaat,
ureum, en door de wijze waarop
uitstootnormen worden vastge
steld. Ureum is een stof die van
nature ook in urine van mensen
voorkomt. De Boer stelt vast dat
de stof in de lucht bovendien erg
wordt verdund. „We zouden er
precies naar moeten rekenen,
maar ik kan me niet voorstellen
dat dit gevaar met zich mee
brengt voor de volksgezondheid."
Minstens zo belangrijk is volgens
De Boer dat uitstootnormen in
Nederland streng zijn, zo streng
dat ze wel tien of zelfs honderd
keer overschreden moeten wor
den, voordat er gevolgen ontstaan
voor de volksgezondheid; voordat
een stof giftig is voor mensen.
„Het klinkt mij dan ook aanneme
lijk in de oren dat tijdelijk wordt
toegestaan dat de norm wordt ver
hoogd met een factor twee, maar
die situatie mag dan niet nog
eens drie jaar duren. Daarover
moeten harde afspraken worden
gemaakt."
UITSTOOT VAN STIKSTOF BIJ DIVERSE PRODUCTIEPROCESSEN
In de nacht van 17 juni 2012 brand
de door een oververhitte kabel
die woning af. De politie moest
de buren uit hun woningen halen
omdat de brand zo fel was. Was
de brand een kwartier later ont
dekt, dan waren ze mogelijk in
hun bed verbrand.
De man die op dat moment die
woning aan het verbouwen was,
werd als eerste aangehouden. Hij
is inmiddels veroordeeld voor het
kweken van hennep. Maar de Bos
schenaar, de eigenaar, wordt door
de officier gezien als de opdracht
gever. Hij eiste tegen hem een cel
straf van twaalf maanden waar
van twee voorwaardelijk. Suijker
buijk zei dat hij gehoopt had dat
de klusjesman na zijn veroorde-
Officier eist een celstraf van
twaalf maanden waarvan
twee voorwaardelijk tegen
verdachte hennepkweker
ling wel zou gaan praten. „Maar
dat heeft hij niet gedaan."
De Bosschenaar zelf ontkende dat
ook maar iets te maken had met
die kwekerij. Hij had die woning
gekocht en aan een kennis ge
vraagd om ze op te knappen. Hij
was een paar keer op bezoek ge
weest maar had de woning niet
grondig geïnspecteerd. Zijn raads
man wees er ook op dat de klusjes
man, in de gevangenis, zijn excu
ses heeft aangeboden aan de Bos
schenaar. Volgens hem zou dat
nooit gebeurd zijn als de klusjes
man in opdracht van de verdachte
had gewerkt.
Uitspraak 9 februari.
Bouwleverancier De Hoop, eige
naar van de grond aan de Kenne-
dylaan-West, is in gesprek met
ontwikkelaar CBRE van het ski-
halcomplex aan de rand van Ter
neuzen. Jarenlang stonden beide
initiatiefnemers lijnrecht tegen
over elkaar. Ze zagen elkaar alleen
als concurrenten. Aannemingsbe
drijf Van der Poel, betrokken bij
Kennedylaan-West, bracht beide
partijen bij elkaar aan tafel voor
overleg. Ontwikkelaar Lafoma,
ook betrokken bij Kennedylaan-
West, is niet bij die gesprekken
aanwezig.
Dat bevreemdt D66-raadslid
Charles ten Hengel. Hij richt zich
daarom tot wethouder Frank van
Hulle. „Is dit niet gezamenlijk op
treden van ontwikkelaars niet de
doodsteek voor dit hele project?
En bent u met ons van mening
dat dit echt de laatste stuiptrek
kingen zijn en dat we hier nu defi
nitief een punt achter moeten zet
ten?"
door Ariël Meeusen
In wekelijkse afleveringen belichten
we vermaak en vertier in de grens
streek. Van de periode van voor de
oorlog tot de hedendaagse popmu
ziek. Vandaag: mandoline-, mond
harmonica- en accordeonorkesten.
'Tijdelijk moet
ook echt
tijdelijk zijn'
Het mandolineorkest Scheldeklanken. foto collectie Ariël Meeusen
door Harmen van der Werf
ton per jaar
3500
3000
2500
1000
500
Bij productie ureum
Bij productie nitraat
Bij productie stikstofoxiden
Bij productie ammoniak
2000
1500
11
1980 1985 1990 1995
2000 2005
jaar
2010 2011 2012 2013
infographic Rolant Quist bron Yara
MIDDELBURG - Officier van justitie
Wilfred Suijkerbuijk denkt dat Ber-
nardus van V. (43) uit Den Bosch
de man is die verantwoordelijk ge
houden moet worden voor de hen
nepkwekerij in de Westkolkstraat
in Terneuzen.
door Raymond de Frel
TERNEUZEN - Oppositiepartij D66
vreest dat het plan voor grootscha
lige detailhandel en ruim veertig
appartementen aan de Kennedy-
laan-West in Terneuzen ten dode is
opgeschreven.