Over tien jaar hebben we allemaal een 3D-printer in
huis. „Als je een bord stukgooit, print je even een
nieuw uit." Aldus Alexander Bol, aanstormend indus
trieel ontwerper uit Yerseke.
66
38 ZEELAND
ALEXANDER BOL, INDUSTRIEEL ONTWERPER
Of hij zelf een 3D-printer
heeft? Jazeker. Alexander
Bol spreidt zijn armen uit.
Zo groot, ongeveer, is het
apparaat. Hij print er onder
meer heften van paeremes-
sen mee uit, in de oester-
loods in Yerseke. Daar is de werkplaats van
zijn ontwerpbureau Emergo Designs. Momen
teel in ontwikkeling: een ontwerp voor de
Hema. „Maar daar mag ik nog niet over pra
ten. Kom in mei maar terug." Alexander Bol
beweegt zich in een wereld van goedbewaar-
de geheimen, van concurrenten die elkaar de
loef proberen af te steken en bedrijfsspionage.
Hij mag dan opgegroeid zijn tussen de oester
putten, zijn toekomst ligt niet in het familiebe
drijf H. Bol Zoon. Nog een jaartje of tien:
dan is hij industrieel ontwerper bij een inte
ressant bedrijf. Liefst een marktleider met ge
noeg geld om te blijven investeren in vernieu
wende producten. Maar eerst nog even afstu
deren, bij Philips in Eindhoven. Wat hij daar
gaat doen? „Mag ik niet vertellen. Advanced re
search, dat is het enige wat ik erover kan zeg
gen. Ik heb een geheimhoudingsplicht."
Waarom die geheimzinnigheid?
„Weet je wat het is: ik zit in productontwerp.
Wij, de industrieel ontwerpers, zijn de men
sen die leuke nieuwe dingen ontwikkelen.
Gadgets en andere verrassende ontwerpen,
waar geld aan te verdienen valt. Zoals de ta
blet, de smartphone en de smartwatches. Zo
dra concurrenten lucht krijgen van wat jij
gaat uitbrengen, zullen ze proberen het eerder
op de markt te brengen. Vandaar. Zelfs mijn
vriendin mag niet weten wat ik precies in
Eindhoven ga doen."
Waarover mag je wél praten?
„Over mijn handgemaakte oestermessen en
mijn 3D-paeremessen mag je alles weten. Als
een product eenmaal op de markt is, geen pro
bleem."
Eerst de oestermessen dan maar.
„Ik heb een halfjaar gewerkt aan een zeer ex
clusief oestermes, in een limited edition van
vijftig stuks. Dat was in het kader van de mi
nor Ondernemerschap van mijn opleiding en
gineering aan de Hogeschool Zeeland. Het oes
termes moest er superstrak uitzien, goed afge
werkt zijn, en uitmuntend van kwaliteit. Dat
is gelukt. Desgewenst pas ik het ontwerp zo
aan, dat het perfect in jouw hand ligt. Er is
een klant waarvoor ik dat gedaan heb. Ik denk
dat mijn oestermes het meest exclusieve ter
wereld is."
Heeft Sergio Herman al aangebeld?
„Dat heb ik al meer gehoord, dat hij er wel in
teresse in zou hebben. Maar nee, nog niet.
Wel heb ik er vijf verkocht aan liefhebbers: ho
teleigenaren, oesterhandelaren, restauranthou
ders. De messen kosten 225 euro per stuk."
Handgemaakt, maar toch: 225 euro?
„Het lijkt veel, maar eigenlijk zou de prijs nog
hoger moeten zijn. Kijk: voor het staal van
een standaard oestermes betaal je 37 cent.
Voor het mijne 10 euro per mes, maar dat is
dan wel RWL34. Het perfecte staal voor dit
ontwerp. Het handvat is van Indonesisch hard
hout gemaakt, van padoekhout. De heftpin is
een ornament in de vorm van een Zeeuwse
knop, uit messing en alpacazilver."
Je gaat niet over één nacht ijs.
„Voor ik mijn eerste verkocht, heb ik acht ont
werpen gemaakt. Elke keer wat mooier dan de
vorige, steeds strakker. Bovendien, steeds be
ter. Robuuster, effectiever. Afgelopen week
heeft een van mijn kopers driehonderd oes
ters gestoken op de autosalon in Brussel. Ge
wone oestermessen steek je op sommige oes
ters kapot. Maar die van mij blijven heel. Daar
heb ik heel erg op ge-engineerd. Mocht het
breken: dan herstel ik het. Op mijn oestermes
zit garantie, levenslang."
„Het probleem van studeren en ondernemen
tegelijk is dat je niet zo makkelijk op stap
kunt om je doelgroep op te zoeken. Ik heb ge
luk dat iemand me de mogelijkheid heeft ge
boden om mijn oestermes te pitchen tijdens
de opening van het nationale oesterseizoen."
Hoe heb je je stempel als ontwerper gedrukt op
het Zeeuwse paeremes?
„De mesheften zijn met een 3D-printer ge
maakt. Het voordeel is dat je het ontwerp heel
makkelijk kunt aanpassen. In mijn eigen mes
heb ik de strijd tegen het water centraal ge
steld en de stormvloedkering afgebeeld. Ook
de kleur kun je aanpassen; ik heb er een in pa
relmoer. De lemmets zijn dezelfde die van
oudsher al gebruikt worden, gemaakt door So
lingen. Die blend van modern en traditioneel
spreekt me erg aan."
Wat moet zo'n paeremes kosten? Nog meer dan
de gebruikelijke vier, vijfhonderd euro?
„Juist niet. Mesheften van paeremessen zijn
heel bewerkelijk. Ze zijn duur vanwege al het
houtsnijwerk en de tijd die daarin gaat zitten.
Ik wilde een filmpje maken over hoe zo'n mes
gemaakt worden, toen ik een brainwave kreeg.
Ik dacht: ik heb mijn eigen ontwerpbureau,
een eigen 3D-printer. Als ik dat mesheft nu
print, kun je die messen heel makkelijk perso-
naliseren én nog goedkoper aanbieden ook.
Voor 65 euro, omdat de productiefactor tijd
enorm veel kleiner wordt. Ze zouden nog veel
goedkoper kunnen, als ik de lemmets recht
streeks in Duitsland zou inkopen. Maar dan
moet ik er wel zestig tegelijk afnemen. Dat
Ik heb een
geheimhou
dingsplicht.
Zelfs mijn
vriendin
mag niet
weten wat
ik precies in
Eindhoven
ga doen
wordt pas interessant als toeristische winkels
zich zouden melden om ze te gaan verkopen."
Je paart creativiteit aan zakelijk inzicht.
„Dat komt door mijn opleiding. In deze oplei
ding leer je naar het totaalplaatje te kijken.
Maar er zijn ook dingen die ik puur voor mijn
plezier maak, zonder dat het economische
aspect een rol speelt. Ik wil heel graag meubi
lair maken, een ligstoel bijvoorbeeld. En een
kano."
Waar ligt je toekomst? In Zeeland?
„Niet in ons familiebedrijf, maar wel in Zee
land, als het aan mij ligt. Ik ben opgegroeid
tussen de oesterputten van mijn vader. Jaren
lang heb ik aan de sorteerband gestaan, jaren
lang heb ik inde vakanties meegevaren. Ik heb
bijna alles wel gezien. Werken in de oesters is
mooi. Het is een prachtig product. Maar je
doet wel elk jaar hetzelfde. Dat spreekt me
minder aan, ik wil uitgedaagd blijven wor
den."
Heb je je uitdaging gevonden?
„Ik houd van de uitdaging van grote series,
van massaproductie. En van de mens-product-
interactie. Dat wil zeggen dat je als mens iets
met een product doet, en dat product doet
weer iets voor jou als mens. Een voorbeeld is
de smartphone. Daar zit heel veel mens-pro-
ductinteractie in. Als hij op trilstand staat,
voel je dat er een berichtje binnenkomt, dat is
interactie. Dat je foto's naar elkaar kunt sturen
is interactie. Twee jaar geleden kreeg ik een
smartphone. Als je me toen gezegd had dat ik
nu net zoveel foto's als berichten zou sturen,
zou ik het niet geloofd hebben. Met mijn me
destudenten heb ik een Whatsapp-groep. Heb
ik een leuk idee, dan gooi ik het in de groep.
Vervolgens krijg ik van de hele groep feed
back. Dat soort dingen bedoel ik met interac
tie."
Wel iets anders dan een paeremes.
„Het is wat ik bij Philips ga doen. Werken met
mens-productinteractie, helemaal vanuit het
beginstadium. Google Glass was ook zo'n pro
duct: dat werd als test op de markt gezet. Men
sen gebruikte het, daar kwam heel veel feed
back op, daarna is het van de markt gehaald.
Nu weet Google wat ze moeten doen om het
góed te maken, om het verder te ontwikkelen
tot iets wat mensen graag willen gebruiken."
Denk je dat een carrière in Zeeland mogelijk is, in
jouw vakgebied?
„Zeeland heeft machinebouw en procestech
nologie, maar in de massaproductie gebeurt
hier vrij weinig. Het zou anders kunnen. Zee
land heeft veel meer potentie."
„Op de Kenniswerf, waar de HZ zit, gebeuren
goede dingen. De Kenniswerf is een geweldig
initatief, maar er is te weinig bekend over wat
Mij n mes is het meest
exclusieve ter wereld
door Ondine van der Vleuten
Alexander Bol
werd op 10 au
gustus 1991 ge
boren in Yerse
ke. Op het
Ostrea Lyceum
in Goes rondde
hij zijn oplei
ding vwo-bèta
af. Een carrière
binnen het fami
liebedrijf H. Bol
Zoon (oes
terkweker) trok
hem niet. In
plaats daarvan
koos hij voor
de gloednieuwe
opleiding tot in
dustrieel ont
werper (engi
neering) aan de
HZ University
of Applied
Sciences in Vlis-
singen, waarvan
de eerste lich
ting nu afstu
deert. Zijn pro-
paedeuse sloot
hij cum laude
af. In 2014 be
gon Bol ont
werpbureau
Emergo De
signs.
