REIZEN 21
et een beetje geluk
kom ik oog in oog te
staan met wisenten,
Europese bizons. Met
een beetje pech loop ik
een wolf tegen het
lijf... Vandaag wandel
ik in het Nationaal Park Bialowieza in het
Poolse Podlachië, een gigantisch oerbos
waar roofdieren leven en bomen groeien
van meer dan vijf eeuwen oud.
Doorgewinterde vogelaars weten al lang
dat je voor spannende ontmoetingen met
bijzondere vogelsoorten naar Podlachië
moet, een van de zestien provincies van Po
len. Het ligt in het noordoosten, op de
grens met Wit-Rusland. Wat deze provin
cie bijzonder maakt, is dat er zich liefst
vier nationale parken in bevinden.
Park Bialowieza is er een van. De poort
naar dit oerbos ligt in het gelijknamige
plaatsje. Op het terrein van het openlucht
museum Siolo Budy, waarvandaan je het
park binnenwandelt, staan enkele huisjes
die je kunt huren. Als logeerplek. Commer
cie en oerbos gaan hand in hand.
Vroeger werden de bossen in dit gebied
door toenmalige koningen en prinsen als
jachtgebied gebruikt. Een aandenken aan
die tijd is het station, dat in 1903 speciaal
voor tsaar Nicolaas II is gebouwd. Het is te
genwoordig in gebruik als hotel-restaurant.
Voordat we het oerbos binnenwandelen,
bezoeken we het Natuur- en Bosmuseum.
Als opwarmertje. We zien over twee ver
diepingen tal van diorama's die de bijzon
derheden van het oerbos prijsgeven. Het
Paleispark dat grenst aan het bos is vrij toe
gankelijk. Het oerbos zelf- aan Poolse kant
10.000 hectare groot, aan Russische zijde
77.000 - is uitsluitend met een gids te be
zoeken. Wij boffen dat Czeslaw Okolów
ons rondleidt, de gepensioneerde, voorma
lige parkdirecteur.
Via een lange toegangsweg bereiken we de
Een bos waar de natuur volledig haar gang kan gaan, is in Europa
amper nog te vinden. Wie één van de laatste grote oerbossen
van ons werelddeel wil zien, moet daarvoor naar Polen.
statige houten poort uit 1930. Daar wacht
een bewaker, het laatste obstakel. Het is
zijn taak erop toe te zien dat geen gast zon
der gids naar binnen gaat, zo leren we.
Na het passeren van de poort vertelt
Okolów honderduit over de rottingsproces
sen die in het bos plaatsvinden. Als hier
een boom omvalt, blijft hij liggen. Tiental
len jaren, tot er niets meer van over is. De
gids wijst ons op immens grote tondel-
zwammen en elfenbankjes op een stuk
dood hout. We vergapen ons aan de mooi
ste met mos begroeide overblijfselen.
De stilte in dit mysterieus aanvoelende bos
wordt alleen doorbroken door het gezang
van vogels. Er leven maar liefst 120 verschil
lende vogelsoorten in Park Bialowieza.
Ook kunnen we er wolven, lynxen, bevers
en wisenten - hét symbool van het oerbos
- tegenkomen. Spannend. We moeten dus
constant op onze hoede zijn.
Spijtig genoeg - tenminste, het is maar hoe
je het bekijkt - hebben wij vandaag geen
ontmoetingen met bovengenoemde die
ren. Althans, niet in het wild. Om ze toch
te zien, maken we een tussenstop bij het
nabijgelegen wisentenreservaat. Alle die-
WAAR EN WAT
ren die in het oerbos leven, worden hier
'gepresenteerd'. Ze zijn duidelijk mensen
gewend. De wolf kijkt ons verveeld aan en
ook de wilde zwijnen raken niet onder de
indruk. Morgen beter, hopen we.
Die volgende dag zijn we al vroeg uit de ve
ren. We verheugen ons op onze tocht door
het Nationaal Park Narew, één van de
meest onaangetaste moerasgebieden van
Europa. In het bezoekerscentrum in Koby
lin Borzymy start een wandelroute die ons
over een houten loopbrug door dit moeras
gebied leidt. Links en rechts zien we riet
kragen. Het park maakt deel uit van Natura
2000, het netwerk van beschermde natuur
gebieden, legt de parkwachter uit. Waar
we niet kunnen lopen, brengt een kano
ons verder. Er zijn zelfs speciale kanorou
tes aangelegd.
De ontoegankelijke moerassen vormen de
ultieme voed- en broedplaats voor (wa
tervogels. Dat verklaart ook meteen waar
om vogelaars in het voor- en najaar mas
saal met hun verrekijker in dit gebied rond
struinen. Vanwege de zuivere lucht kiezen
veel ooievaars Podlachië als broedplaats.
Overal in het landschap zien we de karakte
ristieke nesten. Al in Bialowieza, de plaats
waar we gisteren waren, begint de zoge
noemde ooievaarsroute, een 412 kilome
ter lange fietsroute langs de nesten van de
ze langpotige vogels.
Ook in Park Narew horen we het geklep
per van hun snavels. Ik blijf een tijdje kij
ken naar een stel ooievaarsouders die hun
jong willen leren vliegen. Pa en ma klap
wieken om beurten met hun vleugels voor
de snavel van het jong. Maar de kleine
geeft geen krimp en blijft gewoon zitten.
Geduld. Het komt vast wel goed.
ZATERDAG 17 JANUARI 2015
Kobylin I
Borzymy
POLEN
Warschau
door Ank Herstel
Met het vliegtuig naar Warschau en daar
een auto huren is het gemakkelijkst. Wie
met de auto wil: de afstand Amsterdam-Bia-
lowieza is ruim 1.420 kilometer. Houd er re
kening mee dat de Poolse autowegen niet al
lemaal in goede staat zijn. Fietsen zijn over
al te huur.
Voor toeristische informatie, zie www.pod-
laskieit.pl en www.augustow.pl.
Hoofdfoto: Nationaal park Bialowieza,
een oerbos in Polen met eeuwenoude
bomen, foto Getty Images
Kleine foto's, van links naar rechts:
Wisenten in het wild. foto Getty images
Op het terrein van Siolo Budy staan
enkele huizen die worden verhuurd.
Narewvallei, moeras, foto's Ank Herstel
