Noot
4 WONEN
GROENE VINGERS
Romke van de Kaa
We zijn eraan gewend
vogels te lokken met
vetbollen, vogelzaad
en vogelpindakaas. Er
zijn ook andere manieren. Veel vo
gels zijn dol op noten. Vlaamse
gaaien - die tegenwoordig om on
doorgrondelijke redenen gaaien
moeten heten - zijn dol op walno
ten. Ook kraaien en roeken maak
je blij met een noot.
Spechten houden van hazelnoten.
Als je geluk hebt, kun je zien hoe
een specht een hazelnoot in zijn
snavel neemt, om die noot daarna
in een spleet in de schors van een
boom te klemmen. Daar timmert
hij op zijn gemak de keiharde
schil van de noot kapot.
Je kunt zo'n specht natuurlijk hel
pen door die hazelnoot maar di
rect vast te klemmen in de ruwe
schors van een boom. Maar wat
als die boom een gladde bast
heeft? Dan hakt de specht zelf een
gat waarin de noot geklemd kan
worden. Ook daarbij kun je de vo
gel alvast helpen, bijvoorbeeld als
je wilt dat de smidse vanuit je
huiskamerraam te zien is.
Er zijn meer dieren die van noten
houden. In een jaar waarin er
geen beukennootjes waren, heb
ik kunnen zien hoe een paar eek
hoorns de volledige walnoten-
oogst van vier bomen soldaat
maakten. Ze aten niet alle noten
direct op, maar sloegen ze op als
wintervoorraad. Datzelfde doen
de bosmuizen. Als ik in het najaar
's avonds de luiken van ons huis
dichtdoe, hoor ik steevast het ras
pende geluid van knagende mui
zen, maar het grootste deel van de
noten slepen ze naar hun hol.
Onze dierenliefde is buitenge
woon selectief. Zo kun je voor de
mezen tegenwoordig gevries
droogde meelwormen kopen. De
een wordt vertroeteld, de ander
gevriesdroogd. Zo kan ik me voor
stellen dat er ook vogelvrienden
zijn die wel vogels, maar geen
muizen willen voeren. In dat ka
der wil ik er wel op wijzen dat er
ook vogels zijn die van muizen le
ven en dat je met het strooien van
noten dus indirect de torenvalk
en de kerkuil voert.
Wie een walnotenboom plant,
hoeft geen noten te kopen. Die
vallen vanzelf wel op de grond.
Walnotenbomen zijn mooi om te
zien, met hun gladde, grijze stam
en hun samengestelde blad. Maar
wie eens wat anders wil, zou uit
kunnen kijken naar een exotische
walnoot. Onze gewone walnoot is
Juglans regia, maar het geslacht
Juglans telt nog een stuk of tien
andere soorten.
Niet helemaal onbekend is de
zwarte walnoot, Juglans nigra.
Het is een statige boom, met fijn-
verdeeld blad, die pas laat in het
voorjaar in blad komt en zijn blad
ook vroeg in de herfst alweer ver
liest. Dat geldt voor alle soorten
walnoten. Het mooiste blad heeft
Juglans nigra Laciniata, waarvan
In een historische stolpboerderij kun je comfortabel en modern wonen. Ineke
de Morée en Peter van Zutphen uit Anna Paulowna verduurzaamden het
oude pand én plaatsten er een nieuw wooncomplex bij. Ze inspireren zo
anderen die na willen denken over hun toekomst.
Het is een drukte van be
lang op het erf van Bouw-
lust, de stolpboerderij
van Ineke de Morée en
Peter van Zutphen, gele
gen aan een rustige land
weg tussen de bollenvel
den. Na jaren filosoferen, steggelen met
de gemeente, tekenen en plannen ver
rijst nu tot hun vreugde Nieuw Bouw-
lust. Een 'erf met perspectief, zoals de
initiatiefnemers het omschrijven.
Het stel woont al veertig jaar op de
prachtige, landelijke plek in de Anna
Paulownapolder. „Toen ik 65 werd, be
gon ik na te denken over onze toekomst
hier. Wilden we hier onze oude dag slij
ten", vroeg De Morée zich af. Zij is in
het dagelijks leven veel bezig met het
thema 'veranderingen in de zorg' en het
voeren van kringgesprekken daarover
met ouderen.
Haar partner Peter van Zutphen had
voor zijn pensionering beroepsmatig on
der meer te maken met het herbe-
stemmen van boerenerven. De laatste ja
ren heeft hij zijn interesse voor duur
zaam bouwen weer opgepakt. De Morée
vertelt in de gezellige keuken van de
stolpboerderij: „Het leven is hier heer
lijk. We wonen in de vrije natuur, met
de levendigheid van het centrum op een
steenworp afstand. We besloten dat we
wilden blijven. Maar daarvoor moest
wel het één en ander veranderen."
De eerste stap in dat proces was het ver
duurzamen van de oude stolp uit 1875.
Van Zutphen zette er zijn tanden vol en
thousiasme in. Er kwamen zonnecollec
toren op het dak en zonnepanelen ach
ter op het erf, het bijbehorende buffer
vat kreeg een plekje op de dors, het ge
deelte van de boerderij waar het graan
gedorst werd. De enkele ramen werden
vervangen door dubbele en onlangs
kreeg het woongedeelte meer comfort
met vloer- en plafondverwarming en
een nieuwe houten vloer. „Isolatie is een
belangrijk issue in zo'n oud gebouw."
De veranderingen gingen nog veel ver
der. De oude kapschuur is met wat hulp
van een flinke herfststorm uit de weg ge
ruimd. Dat was geen probleem. Hij
maakte plaats voor een compleet nieuw
wooncomplex, bestaande uit levensloop-
bestendige appartementen, waarin de
eerste bewoners hun intrek al namen. Sa
men gaan ze een 'vitale kern' vormen en
elkaar actief houden.
Architect Jan Pieter de Graaf tekende het
robuuste gebouw, dat qua stijl veel weg
heeft van de kapschuur en de stolpboer-
Japanse walnoot.
Samen wonen
op het erf van nu
door Suzanne Dijkstra
