44 Wij zijn een land van
beton en bakstenen,
maar het kan
ook anders
12 VERDIEPING
GRONINGER GASBEL
m
De 'Deltawerken van
het noorden' is het
project al genoemd,
maar dat is overdre
ven. Feit is wel dat be
woners in het noord
oosten van de provin
cie Groningen een mega-operatie staat te
wachten. Een groot deel van de 50.000
gebouwen moet bestendig worden ge
maakt voor zwaardere aardbevingen. Tot
voor kort werd aangenomen dat aardbe
vingen in de regio niet zwaarder dan 3,9
op de schaal van Richter zouden zijn,
maar dat maximum is volgens onderzoek
niet hoog genoeg.
Ervaringen met aardbevingsbestendig
bouwen is er nauwelijks in Nederland.
Oplossingen uit het buitenland voldoen
niet altijd, omdat die bijvoorbeeld geen
rekening houden met spouwmuren of
met de typisch Nederlandse rijtjeshui
zen. De NAM, verantwoordelijk voor de
gaswinning en daarmee de bevingen,
heeft de bouwsector opgeroepen om idee
ën te spuien. Tientallen bedrijven heb
ben daaraan gehoor gegeven.
„Een onafhankelijke jury was enthou
siast. Uiteindelijk zijn er elf ideeën over
gebleven waar we echt potentie in zien",
zegt NAM-woordvoerder Sander van
Rootselaar.
Die oplossingen worden de komende we
ken in tien door de NAM aangekochte
testwoningen op het Groninger land uit
gevoerd. Om te zien hoe de ideeën in de
praktijk uitpakken en hoe die zich hou
den bij een beving.
„Wij voelen ons verplicht mee te doen
als bouwkundig adviesbureau uit Gronin
gen", zegt Rik Lourens van PDB Design,
een van de elf deelnemers. Die willen
niet allemaal hun idee al bekendmaken
in de media, omdat ze bang zijn dat con
currenten ermee aan de haal gaan.
Lourens is een ervaringsdeskundige. Hij
woont in het aardbevingsgebied en heeft
schade gehad aan zijn huis. „Het is heftig
wat hier in Groningen gebeurt. Dat
dringt nu gelukkig ook door in de rest
van het land. We willen ons steentje bij
dragen aan een oplossing."
Marcel Jeuring van bouw- en onder
houdsbedrijf Brands benadrukt ook de
noordelijke afkomst van zijn bedrijf. „Dit
is een belangrijk project voor noordelijke
ondernemingen. Wij kunnen het goed
koopst werken, want wij hoeven geen
mensen en materiaal te laten overkomen.
We hoeven onderling niet te concurre
ren, want er komt veel werk op ons af."
Het Centrum Veilig Wonen, een onaf
hankelijke instantie die de regie krijgt
over de verstevigingsoperatie, schat dat
het de komende jaren om drieduizend
extra banen gaat.
De operatie biedt ook kansen voor bouw
systemen die nog weinig voorkomen in
Nederland, hoopt Nico van Veen van Co-
ralform uit Budel. „Wij zijn een land van
beton en bakstenen, maar het kan ook an
ders." Coralform is voor Nederland leve
rancier van een bouwsysteem waarvan
de muren worden gemaakt van stalen ras
ters. Die worden gevuld met beton.
„Zeer goed bestand tegen aardbevingen.
Dat is bewezen in het buitenland. Maar
ook makkelijk en snel toe te passen."
Het wordt volgens Van Veen een span
nende periode. „We moeten gaan voor
een gezamenlijk aanpak van dit mega
project. De Groningers moeten zich hier
voor openstellen en niet meer alleen met
een zuur gezicht wijzen naar de NAM."
Het beste van de elf projecten krijgt een
prijs. Maar een echte wedstrijd is het
niet. Alle ideeën die zich bewijzen in de
praktijk krijgen een plaatsje in een catalo
gus. De beste oplossing voor een woning
is afhankelijk van veel factoren, zoals het
type en de leeftijd van het gebouw, de ge
bruikte materialen, de plek. Per gebouw
kunnen medewerkers uit de catalogus de
beste oplossing kiezen.
Aardbevingsbestendig verstevigen,
betekent niet dat er nooit meer een
scheurtje verschijnt in de muren
als de bodem schudt. Het gaat er
om dat de constructie overeind
blijft en bewoners veilig zijn in
hun huis.
Of alle gebouwen in het gebied on
der handen moeten worden geno
men, zal gaandeweg blijken. „We
beginnen in Loppersum en omge
ving, het gebied waar het aardbe
vingsrisico het grootst is. Daar
zullen de ingrepen het grootst
zijn", zegt NAM-woordvoerder
Van Rootselaar. „In plaatsen als
Winsum of Hoogezand, aan de
randen van het gebied, volstaan
waarschijnlijk minder zware
oplossingen."
Voor het project heeft minis
ter Kamp van Economische
Zaken 500 miljoen euro vrij
gemaakt voor vijf jaar, maar
hij sluit niet uit dat meer no
dig is. Dit jaar moeten de eer
ste drieduizend wonin
gen aangepakt worden, daar
na gaat het tempo omhoog
naar jaarlijks vijfduizend.
De Groninger Bodembewe
ging, belangenbehartiger
van getroffen bewoners,
spreekt van symptoombe
strijding. „De oorzaak
moet aangepakt worden,
de gaskraan moet dicht.
De NAM reageert ook te
traag, eind 2013 moest
het verstevigen al begin
nen", aldus secretaris
Dick Kleijner.
Van Rootselaar: „Het
wordt pittig voor de be
woners, dat realiseren
we ons. Daarom leg
gen we de nadruk ook
op snelheid en op zo
min mogelijk overlast.
Tegelijkertijd willen
we de woningen ver
duurzamen, door ze
bijvoorbeeld beter
te isoleren. Zo voe
gen we ook iets
extra's toe."
WllHHïOIIH
mijn huis een
aardbeving?
Hoe
door Niek Opten
illustratie Ronald Visser
Nico van Veen, Coralform
