De Korenbeurs
bron van liefde
en huwelijken
Nieuwe raadkaart
Geitenleren wambuis uit de 16e eeuw is verrassend compleet
BUITEN 7
Op de Raadkaart van 7 januari is
massaal gereageerd. Rinus de
Moor uit Retranchement
schrijft: „Een inkoppertje. Als ge
boren Noord-Bevelander (Wissenkerke) is
de foto van de Kaaistraat en de Hervormde
kerk in Kortgene een bekend beeld. In bij
zonder hotel De Korenbeurs - midden op
de foto -, uitgebaat door familie De Regt, le
veren voor mij vele herinneringen op. In de
vijftiger jaren was het hier elke zaterdag
avond dansen. De bijna gehele oudere
jeugd van Noord-Beveland was hier dan te
vinden. En niet alleen uit de streek, maar
ook van de 'overkant', dus uit Zuid-Beve
land, waren ze in grote getale aanwezig. Al
vroeg in de avond kwamen ze met de pont
naar Kortgene om met de laatste volgeladen
boot, zo omstreeks twaalf uur, weer huis
waarts te keren. Diverse trouwpartijen zijn
hier dan zeker uit voortgevloeid, ook zowel
tussen 'Noord en Zuid'."
De Korenbeurs was een ware bron van
jeugdliefdes en huwelijken. Sjaak den Her
der uit Middelburg reed vijftig jaar geleden
met zijn Solex en met zijn meisje achterop
vanuit Middelburg naar De Korenbeurs.
Ook J. Traas uit Heinkenszand ging er vroe
ger dansen en vond daar zijn vrouw. Inmid
dels zijn ze 45 jaar gehuwd.
Leen Noordhoek uit Zierikzee is in het kerk
je op de achtergrond in 1947 gedoopt. Over
De Korenbeurs schrijft hij dat halverwege
de jaren zestig Kees Jonker uit Goes de zaak
heeft overgenomen en hij het dansen bij
kaarslicht heeft opgezet voor de zaterdaga
vonden tot wel twee uur 's nachts. Noord-
hoek: „Dat was zeer uitdagend voor de Beve-
landse jeugd en overige eilanden. Daar zijn
vele jeugdliefdes ontstaan."
Kees Fraanje herinnert zich nog goed de ge
weldige dansavonden met de toen in Zee
land vermaarde band The New Black and
White: „We hebben daar destijds als jon
gens van een jaar of 19 veel plezier gehad."
Een bijzondere vondst in de collectie
van het Zeeuws Archeologisch Depot
van de SCEZ in Middelburg is een
wambuis, vervaardigd uit geitenleer. Dit
kledingstuk is in 1992 aangetroffen aan de
Kousteensedijk in Middelburg, in de bouw
put voor de parkeerkelder en het huidige
belastingkantoor. Een bijzondere locatie
om archeologisch te onderzoeken, omdat
eerder in de bouwput van de naastliggende
Zeeuwse Bibliotheek een deel van de stads
muur was gevonden. De stadsmuur werd
ook nu weer aangetroffen, maar ook een
enorme hoeveelheid stadsafval dat hier tus
sen 1550 en 1574 als ophogingspakket is ge
deponeerd. Deze 'berg' van circa 375 kubie
ke meter afval bevatte veel aardewerkscher-
ven, leer en voorwerpen van metaal. Van
de circa duizend voorwerpen die geborgen
konden worden, is er een aantal van uitzon
derlijk belang voor de Zeeuwse archeolo-
Drie van deze vondsten zijn fragmenten
van wambuizen, vervaardigd uit geiten
leer. Het hier afgebeelde exemplaar is vrij
wel compleet. In 1992 waren er in heel Ne
derland nog maar vier andere vondsten
van wambuizen bekend.
Velen kennen misschien nog het woord,
maar wat zo'n wambuis nu precies was
weet bijna niemand meer: namelijk een ge
tailleerd kledingstuk, dat in de 16e eeuw
werd gedragen als een soort ondervest. In
Nederlandse musea worden voor zover be
kend geen wambuizen getoond. Wel is het
leren jasje van Hugo de Groot uit circa 1620
bewaard gebleven. In de 17e eeuw werd het
wambuis verdrongen door de borstrok of
boezeroen. Hieruit ontwikkelden zich be
gin twintigste eeuw het moderne over
hemd en het gilet.
Het wambuis op de foto heeft twee voor
panden en één rugpand. Ook zijn er voor-
en achterschoten, en vermoedelijk korte
mouwen. De schoten bedekten deels het
onderlichaam. Het Middelburgse exem
plaar heeft verder een sluiting over de lin
kerzijde en een korte opening aan de hals.
Het opvallendste aan dit wambuis is de ver
siering die voor het grootste deel in een pa
troon is ingesneden, gestoken en gekerfd.
Tijdens het dragen ging het wambuis iets
'openstaan'. Hierdoor werd de onderkle-
ding, die vaak een contrasterende kleur
had, deels zichtbaar. Het gaf een fraai ef
fect en dat was precies de bedoeling. Dit
type wambuis behoort tot de categorie mo
deartikelen die in de 16e eeuw erg populair
was. Uiterst zeldzaam als bodemvondst!
Tot op heden is er nog geen wambuis zo
compleet als het Middelburgse aangetrof
fen. Na conservering is het wambuis dan
ook al geruime tijd als topvondst te bewon
deren in het Zeeuws Museum in Middel
burg.
Omdat het niet de bedoeling is vondsten
na het opgraven weer te 'begraven' in het
depot, worden ze zoveel mogelijk uitge
leend aan musea. Dit kunnen zowel musea
in Nederland als in het buitenland zijn. Op
dit moment zijn meer dan duizend voor
werpen uit de collectie in bruikleen gege
ven.
Daarnaast is de archeologische beeldbank
ontwikkeld (www.scez.nl/beeldbank-
archeologie). Hierin zijn minstens 3500
voorwerpen te raadplegen, met bijbehoren
de achtergrondinformatie en foto. U kunt
zoeken op trefwoorden: bijvoorbeeld vuur
steenvondsten uit de prehistorie; keramiek
uit de Ijzertijd en de Romeinse tijd; meta
len voorwerpen, organische voorwerpen,
keramiek, glas uit de Middeleeuwen en de
Nieuwe tijd.
Henk Hendrikse
depotbeheerder
Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
WOENSDAG 14 JANUARI 2015
De winnaars van de Raadkaart van 7 januari zijn:
Th. Koole uit Kortgene, Rinus de Moor uit
Retranchement en P.C. Snoep uit Goes.
heeft stilgestaan
De Kaaistraat van Kortgene in de jaren zestig van de vorige eeuw.
Een nieuwe opgave uit
de collectie kaarten en
foto's van Hans Linden-
bergh. Onze vraag: waar
is deze foto genomen?
We zijn benieuwd naar
de locatie en lezen
graag anecdotes of ver
halen over deze plek.
Stuur uw oplossing naar:
redactie@pzc.nl
of postbus 5046,
4380 KA Vlissingen.
Drie inzenders van goe
de antwoorden ontvan
gen een waardebon
