Religiekritiek blijft lastig
'Gewone' moslim roert zich
VERDIEPING 11
a de aansla
gen van n sep
tember is de
Nederlandse
politiek blij
vend veranderd. Vooral
door de moord op Theo van
Gogh kwam het moslimter
rorisme erg dichtbij. De
Tweede Kamer is een bun
ker geworden, politici kre
gen persoonsbeveiliging,
het parlementaire debat ver
hardde en het politieke land
schap is totaal versplinterd,
met instabiele kabinetten
tot gevolg. En al die tijd is
het integratiedebat de open
zenuw gebleven.
Zijn we iets opgeschoten?
Afgelopen zondag zocht rfii-
nister-president Mark Rutte
naar woorden om het isla
mitisch extremisme te dui
den. Net als zijn voorgange
Jan Peter Balkenende is hij-
er beducht voor alle mos
lims over één kam te sche
ren, wat zij PW-leider
Geert Wilders verwijten te
doen. Maar Rutte zei in Bui
tenhof wel iets opvallends.
'Feitelijk' maakte hij de con
statering dat er in de islam
'minder ruimte is voor kri
tiek'. Al voegde hij daaraan
wel toe dat politici niet moe
ten overgaan tot kritiek op
andere religies. Toen
WD-minister Rita Ver
donk na de moord op Van
Gogh soortgelijke woorden
sprak ('moslims hebben een
ander lager niveau van incas
seren dan andere Nederlan
ders') was het land even te
klein.
En zo zijn er meer verschil
len met 2004. Toen ging het
debat over de vrije menings
uiting nog heel sterk over
de begrenzing daarvan. Pre
mier Balkenende pleitte
twee weken na de moord
voor een 'grotere terughou
dendheid bij spraakmaken
de critici die onze opiniebla
den bevolken'. Justitieminis
ter Piet-Hein Donner wilde
het wetsartikel dat smadelij
ke godslastering verbiedt
nieuw leven inblazen.
Dit soort geluiden waren af
gelopen week nagenoeg af
wezig. Geen politicus die
Z-"het vooralsnog waagde de
cartoons in Charlie Hebdo
te bekritiseren. Rutte riep
mensen afgelopen vrijdag
op 'door te gaan met het le
ven zoals we dat gewend
zijn: open en pluriform.'
Vanavond al debatteert de
Kamer, terug van reces,
over de aanslagen in Parijs.
#NietMijnIslam.
Met die kreet rea
geren tienduizen
den Nederlandse
moslims op 'Pa
rijs'. Via sociale media. De
boodschap: wij steunen de
terroristen niet. Dat geluid
klonk na 9/11 en de aanslag
op Theo van Gogh een stuk
minder hard. Twitter en
Facebook bestonden nog
niet. Dus was het lastiger
om als 'gewone moslim'
een groot publiek te berei
ken.
Na de aanslagen op de Twin
Towers gingen in Ede tien
tallen Marokkaanse jonge
ren zingend en dansend de
straat op. „Osama Bin La
den is onze leider", scan-
deerden ze. Nederland rea
geerde verontwaardigd: het
beeld van de feestende mo
limjongeren bleef hangen.
Het geluid van de extremis
tische minderheid is van
daag de dag niet verdwe
nen. Ook nu wordt de bloe
dige aanslag op Charlie Heb
do toegejuicht: op de Face-
book-pagina 'De Zuivere
Aanbidding' staat een lof
zang op het 'Islamitisch oor
deel over degenen die spot
ten met de profeet'. De pagi
na is door duizenden perso
nen geliked.
Het gefeest in Ede noemde
de Nederlandse Moslimraad
in 2001 'onvolwassen en ba
lorig gedrag van een kleine
groep jeugdigen'.
Met zo'n mild oordeel komt
een moslimorganisatie nu
niet meer weg. Het klimaat
lijkt te zijn veranderd. Na
de moord op Theo van
Gogh zijn moskeeën vaker
doelwit van geweld en pes
terijen, stelde de Universi
teit van Amsterdam afgelo
pen week. Vaker worden
moskeeën beklad, vaker
worden de ruiten inge
gooid.
Ook is het taboe op het be
spreken van problemen bin
nen de moslimgemeen
schap - zeker na het vertrek
van tientallen jihad-
jongeren naar Syrië - klei
ner geworden. Om het nega
tieve beeld van de islam te
veranderen, moeten Neder
landse moslims openlijk af
stand blijven nemen van ge
weld en extremisme. Dat
vindt onder andere de Rot
terdamse burgemeester
Ahmed Aboutaleb. „Er is
geen plek voor intolerante
mensen, die moeten we de
deur wijzen", zegt hij.
DINSDAG 13 JANUARI 2015
aanslagreflex
door Laurens Kok
N
door Peter Winterman
