Ze begon op haar dertigste met
studeren, maar toen ging het
ook hard. Hoogleraar Patti
Valkenburg weet alles over
jongeren en beeldschermen.
„Sociale media hebben veel
positieve effecten."
interview
6 SPECTRUM
PATTI VALKENBURG
Haar werkplek is
een riante kamer
in het Maagden
huis, Amster
dams academisch
bolwerk, met uit
zicht over Het
Spui. Van daaruit bestiert Patti Valken
burg (56) het Onderzoekscentrum
Jeugd en Media van de Universiteit
van Amsterdam, het grootste in zijn
soort wereldwijd.
De historische werkplek heeft ze aan
haar reputatie en status te danken. Val
kenburg is als hoogleraar Media,
Jeugd en Samenleving internationaal
toonaangevend. Ze ontving in 2011 de
hoogste Nederlandse wetenschaps-
prijs, de Spinozapremie. En dat voor
iemand die pas op haar dertigste be
gon met studeren.
Onlangs verscheen van haar hand
Schermgaande jeugd, een boek met de
weerslag van al het wetenschappelijk
onderzoek dat er op dit moment be
staat over jeugd en media. Handzaam
samengevat en bol van inzichten voor
ouders die worstelen met gamende,
appende en buizende kinderen. Een
hot topic dus. En, geeft Valkenburg la
chend aan, de tools en games van nu
zijn straks alweer achterhaald; zo ra
zendsnel gaan de technologische ont
wikkelingen. „Wie heeft er nou zo'n
dynamisch werkveld als ik?"
Gemiddeld zes uur per dag kijken de
kinderen van nu naar een beeld
scherm. Dat betreft meer tijd dan ze
naar school gaan. Maar wat Valken
burg ouders niettemin wil meegeven,
is hoop. „Zes uur, ja, dat is veel. Maar
kinderen doen wat wij doen. En wij
zitten vaak nog veel langer achter het
scherm. Als ik naar mezelf kijk, kom
ik zo op tien uur. Vroeger had je je so
cial media op je desktop op het bu
reau, toen verhuisden die naar de lap
top in je tas en nu met de smart-
phone naar je zak. Ze zitten je letter
lijk dichter op het lijf."
Door al die bliepjes en het constant
bereikbaar zijn, raakt niet alleen de
nachtrust maar ook de dagrust steeds
meer verstoord. Valkenburg consta
teert het ook bij zichzelf. Wil je op za
terdag rustig de krant lezen, zie je in
eens dat iemand je heeft geretweet of
dat een collega iets op Facebook heeft
gezet. „We hebben veel meer verlei
dingen en dus afleiding. Ik ben echt
minder offline gaan lezen."
En er zal, net als met alcohol of agres
sie, altijd een klein percentage jonge
ren zijn bij wie het toegenomen beeld
schermen tot problemen leidt. „Ik ver
gelijk kinderen vaak met paardenbloe-
men, daar heb je er veel van en die
doorstaan een hoop. En daarnaast heb
je een klein, kwetsbaar groepje orchi
deeën. Ouders weten vaak zelf het bes
te wat voor kind ze in huis hebben."
Als je 25 jaar onderzoek doet naar de
invloed van media op kinderen, zie je
Mensen
dachten dat
mijn opa en
oma
wormen
aten.
Spaghetti
was hier
toen nog
niet bekend
Niet afdwalen,
dat is de kunst
door Marjolijn de Cocq
PATTI VALKENBURG
Geboren op 19 augustus 1958 in
Delft, getrouwd met Paul F. van der
Heijden.
Promoveerde in 1995 cum laude aan
de Universiteit Leiden (Sociale
Wetenschappen/Pedagogiek).
Stapte over als docent naar de Am
sterdam School of Communication Re
search van de Universiteit van Am
sterdam. Werd in 1998 aangesteld als
hoogleraar.
Richtte in 2003 het Onderzoekscen
trum Jeugd en Media op, internatio
naal bekend als het CcaM (Center for
research on Children, Adolescents
and the Media).
Auteur van wetenschappelijke publi
caties en de boeken Vierkante ogen
(1997), Beeldschermkinderen (2002)
en Schermgaande Jeugd (2014).
Won onder meer de wetenschapsprij-
zen ERC Advanced Grant (2009) en
de Spinozapremie (2011).
