Rodrigo heeft het
syndroom van
Down. Moeder
Lélia Salgado
stopte met werken
om hem én haar
man te helpen.
„Met een kind als
Rodrigo is er geen
ruimte meer voor
egocentrisme."
2 SPECTRUM
downsyndroom
Rodrigo (35) heeft
geen benul van af
standen. „Hij gaat
vaak mee op reis",
vertelt zijn moeder
Lélia Salgado (67)
met haar charman
te Zuid-Amerikaanse accent. „Het be
grip kilometers zegt hem niets. Rodri
go rekent in borden: hij vraagt hoe
vaak hij eten krijgt in het vliegtuig."
Lélia schiet in een doorrookte lach. Ze
hadden veel bekijks als ze met het ge
zin op reis waren in China, Japan of
Indonesië. „Je ziet niet veel mongolen
in vliegtuigen. In andere landen kom
je weinig gehandicapte kinderen te
gen op straat. Ze worden vaak uit
beeld gehouden."
Vroeger staarde ze terug naar de men
sen die haar zoon aangaapten. Nu let
ze er niet meer op. Op haar mobiele
telefoon laat ze kiekjes zien van haar
man, de inmiddels 70-jarige wereldbe
roemde fotograaf Sebastiao Salgado,
met Rodrigo. Ze trekken gekke bek
ken. „Dit is op Bali."
Rodrigo kan niet goed praten, vertelt
Lélia. Maar hij knuffelt graag en is gek
op aandacht. De foto's van zijn vader
herkent hij aan diens stijl. „Papa",
zegt hij dan.
Rodrigo werd in 1979 geboren met het
syndroom van Down. In de de docu
mentaire The salt of the earth van
Wim Wenders, die momenteel draait
in diverse filmhuizen, zegt vader Sal
gado over de handicap van zijn zoon:
'Ik kon niet stoppen met huilen'.
De tweede zoon zou bepalend wor
den voor de loopbaan van zijn vader.
Niet vanwege het verdriet, maar om
dat zijn geboorte Lélia op een ander
spoor zette. Documentairemaker
Wim Wenders vertelde in een eerder
interview hoe Lélia de energie levert
die haar man nodig heeft voor zijn
werk. „Samen doen ze zijn grootste
projecten. Om die reden zit Lélia ook
in de film. Ze is een verbazingwekken
de vrouw: erg sterk, erg direct, eerlijk
en lief. En heel grappig. De Salgado's
lachen veel samen."
Omdat ik wilde weten wie deze op
merkelijke vrouw is, reed ik naar
Frankrijk. Op een heldere middag zit
ik in haar kantoor in hartje Parijs.
Sebastiao werkt in de kamer naast die
van Lélia; hij heeft er uitzicht op een
van de fotogenieke sluizen van het
Canal Saint-Martin. De wilde wenk
brauwen en het kale hoofd tekenen
zijn silhouet.
Lélia heeft een lage, warme stem. Zij
is directeur van Amazones Images,
het fotopersbureau dat volledig is ge
wijd aan het werk van haar man. Al in
1969 kwamen ze naar Parijs, vertelt
ze. Ze kenden elkaar van de Alliance
Francaise in Brazilië. Gezamenlijk be
sloten ze hun geboorteland te ont
vluchten in een tijd dat daar een ver
stikkende dictatuur heerste.
Zij ging eerst naar het conservato
rium om piano te studeren, maar
werd uiteindelijk stedenbouwkundi
ge in Parijs. Hij had economie gestu
deerd en ambieerde een carrière bij
de Wereldbank. Toen kocht Lélia haar
eerste camera, een Leica. Sebastiao
ontdekte met diezelfde Leica zijn roe
ping tijdens een reis door Afrika, het
continent dat hem nooit meer zou los
laten. De eerste foto die Sebastiao ooit
maakte, was een portret van haar.
Lélia praat afwisselend in het Frans
en in het Engels. In het kantoor han
gen grote zwart-witfoto's van mensen
en landschappen. Onmiskenbaar van
Sebastiao Salgado. Een wereld zonder
kleuren is zijn handelsmerk. Lélia is
het stralende middelpunt.
Ze draagt vandaag een wit vest met
'Ik wilde een kind.
En dit is het kind'
door Annemarie Haverkamp
