Doodswens ook in Nederland een taboe voor gevangenen
4 IN HET NIEUWS
Schade tijdens jaarwisseling ligt
4 miljoen euro hoger dan vorig jaar
5 vragen over
euthanasie voor
gevangenen
Vijf verdachten
stonden gisteren
voor de Haagse
supersnelrechter.
Ousama M. was één
van hen.
DEN HAAG - Eigenlijk zou hij van
daag een sollicitatiegesprek heb
ben. Bij Albert Heijn. Maar Ousa
ma M. (18) zit in de cel: de super-
snelrechter heeft hem gisteren tot
drie maanden veroordeeld omdat
hij samen met drie anderen de au
to van zijn gehandicapte buur
vrouw in de fik heeft gestoken op
oudejaarsavond.
„Waarom nou deze auto?", vroeg
de rechter tijdens de zitting. „Zou
ik niet weten", zei Ousama. „Dat
is wel extra cru he?", zei de rech
ter. „Daar heeft u gelijk in", gaf
Ousama toe. Hij kan zich niet zo
veel herinneren van wat er ge
beurd is, zei hij. Hij vertelde dat
hij gedronken had: twee flessen
whisky, en dat hij ook nog wat
hasj en wiet had gebruikt. „En
dan kunt u nog blijven staan?",
vroeg de rechter. „U kon zelfs nog
wegrennen!"
Helaas voor hem hangt er een ca
mera in de Haagse Smitstraat.
Ousama is nog dezelfde nacht aan
gehouden. Sinds die tijd zat hij in
de cel. Het opvallende vest, met
in grote letters 'Global Player' op
de achterkant, waaraan hij zo
goed herkenbaar is op de camera
beelden, had hij nog aan tijdens
de zitting. Hij zat wat voorover,
vlak voor zijn advocaat, met zijn
rug naar de batterij camera's en
journalisten die op de supersnel
rechtzitting was afgekomen.
De auto is met opzet vernield: de
achterruit is eruit geslagen, er is
een fles terpentine naar binnen
gegooid, gevolgd door knalvuur
werk: thunderkings, wist Ousama
rechter Yolande Wijnnobel nog te
vertellen. Op de beelden die ge
toond werden in de rechtbank
was te zien hoe dat ging: hoe het
groepje aan de achterkant van de
auto aan het rommelen was en
hoe even later de vlammen uit
het Golfje sloegen.
Ousama woont in de straat waar
hij samen met drie anderen de au
to in brand stak. De auto was van
de moeder van een vriend. En hij
wist wel dat ze last van haar be
nen had en moeilijk kon lopen,
zei hij. „Zonder die auto kan ze
moeilijk ergens komen. Ik vind
het zielig voor hen." Maar toch.
In Den Haag zijn dit jaar twintig
auto's in brand gestoken, vertelde
de officier van justitie. Ze eiste
zes maanden cel en twee jaar huis
arrest tijdens de jaarwisseling en
een schadevergoeding van 1500
euro.
De advocaat van Ousama was het
daar niet mee eens: hij vond dat
er te weinig bewijs is.
De rechter was er binnen een uur
uit: ze vond dat bewezen is dat
Ousama brand heeft gesticht. Hij
kreeg die zes maanden cel, waar
van drie voorwaardelijk én het
huisarrest. De schadevergoeding
verlaagde ze naar 1000 euro. Ousa
ma moest direct de cel weer in.
DEN HAAG - De scha
de aan woningen en
auto's door vuurwerk
en vandalisme rond
de jaarwisseling be
draagt 13 miljoen eu
ro en valt daarmee
hoger uit dan vorig
jaar. Toen kwam het
schadebedrag uit op
9 miljoen euro. Dat
blijkt uit cijfers van
het Centrum voor
Verzekeringsstatis
tiek (CVS) van het
Verbond van Verzeke
raars.
Het uiteindelijke
schadebedrag van
deze jaarwisseling
zal nog fors oplopen
omdat medische
kosten en schades
voor bedrijven en
scholen nog niet be
kend zijn.
De schatting is geba
seerd op de eerste ge
gevens van verzeke
raars.
DRIE VEROORDELINGEN
Daar komt het op neer. Na jaren
procederen krijgt de 51-jarige
tbs'er Frank Van Den B. zondag
op zijn verzoek een dodelijke in
jectie. In de gevangenis waar hij
bijna dertig jaar vastzit, lijdt hij
ondraaglijk. Dat hebben verschil
lende psychiaters geconstateerd.
Zelf vindt hij dat hij nooit meer
vrij mag komen. Nadat hij als
twintiger werd veroordeeld voor
een lustmoord en vier verkrach
tingen, blijven seksuele fantasie
ën hem kwellen. Hij zit de hele
dag in de cel. „Ik zit hier maar te
wachten, ik kan evengoed een
bloempot zijn", zei hij in een
Vlaamse tv-reportage.
Van Den B. is de eerste gevangene
in België die euthanasie krijgt. Jus
titie lijkt te vrezen voor een prece
dentwerking. Daarnaast is er kri
tiek op het Belgische tbs-systeem.
Net als 1150 andere gedetineerden
zat Van Den B. vast zonder behan
deling. Artsen, juristen en politici
noemen het een schande dat ie
mand dood wil omdat de zorg
niet toereikend is. En dan zijn er
nog de critici die stellen dat Van
Den B. niet uit zijn lijden mag
worden verlost omdat het zijn ver
diende straf is.
In België hebben minstens
vijftien gedetineerden ook eutha
nasie aangevraagd. In Nederland
zijn geen verzoeken of gevallen
bekend, stelt een woordvoerder
van het ministerie van Justitie.
Hij wijst erop dat de situatie in
Nederland verschilt van die in Bel
gië. Hier houden tbs'ers ook op
de longstayafdeling altijd perspec
tief op een behandeling, verlof en
terugkeer naar de maatschappij.
Als het om euthanasie gaat, heb
ben gedetineerden dezelfde rech
ten als andere burgers. Zij komen
voor euthanasie in aanmerking
als ze voldoen aan de wettelijke
criteria. Zo moet het verzoek vrij
willig en weloverwogen zijn en
het lijden uitzichtloos en ondraag
lijk. Een tweede, onafhankelijke
arts moet zo'n verzoek beoorde
len.
Dat is bij het ministerie van Justi
tie, de Inspectie voor de Gezond
heidszorg en de Raad voor Straf
rechtstoepassing niet bekend.
Volgens stafrechtadvocaat Wim
Anker is er sprake van een taboe
op euthanasie voor gedetineer
den.
„Net als voor jonge kinderen en
wilsonbekwamen. Formeel is het
mogelijk, maar in de praktijk is
sprake van grote terughoudend
heid. Ook speelt mee dat psy
chisch lijden lastig meetbaar is en
dat, net als in België, voor prece
dentwerking zal worden ge
vreesd."
De autobrand in de Haagse Smitstraat op oudejaarsavond, waarvoor de 18-jarige Ousama is veroordeeld, foto Ivar Gieles
De eerste supersnelrechtzitting
van het jaar heeft drie veroordelin
gen opgeleverd.
Twee zaken zijn aangehouden. Die
worden later door de rechtbank
behandeld.
De zitting bij de rechtbank Den
Haag was speciaal voor delicten
die tijdens de jaarwisseling zijn ge
pleegd. Vandaag staan er nog drie
verdachten voor de rechter.
In de rest van het land zijn geen
supersnelrechtzittingen.
In België krijgt zondag voor het
eerst een gevangene euthanasie.
Ook in Nederland hebben gedeti
neerden daar recht op, maar in de
praktijk komt het nooit voor.
door Annemieke van Dongen
Een Belgische lustmoordenaar
krijgt de doodstraf op bestelling?
Waarom is er zoveel ophef over
zijn zelfverkozen dood?
3 Zijn er vergelijkbare gevallen?
4 Hoe zit het met 'gewone' gevan
genen?
5 Waarom zijn er in de praktijk
dan geen ernstig (psychisch) zie
ke gedetineerden die ervoor kiezen
hun leven te beëindigen?
Zielig voor de buurvrouw, dat
haar auto in brand is gestoken
REPORTAGE
SNELRECHT
door Nadia Berkelder
