nsï Ui Ui Mi Mi M
LN DL GRILKLN...
houden
we erin
gooien
we eruit
Ml Ml Mï Ml Ml Ml M Ml Ml Mi
VERDIEPING 11
n
zoals Frankrijk en Italië, dan af
zien van noodzakelijke economi
sche hervormingen. Ze moeten
hervormen om de economie in
de eurozone, die in 2014 maar
met 0,2 procent is gegroeid, aan
te zwengelen.
De acties van de ECB hebben
grote invloed op de koers van de
euro. Europese bedrijven hebben
veel last van die dure euro. Vorig
jaar zagen bedrijven als Akzo No
bel en Philips hun winsten daar
door teruglopen. Door voor hon
derden miljarden bedrijfsobliga-
ties en verpakte hypotheken op
te kopen, zoals eind 2014, wil de
ECB de economie een impuls ge
ven. Samen met de lage rente
(0,05 procent) waartegen ban
ken kunnen lenen in Frankfurt,
zorgt dat voor een dalende koers.
359 euro op zijn bankafschrift.
Nu kost diezelfde iPad 419 euro,
60 euro meer dus. Wie vier nach
ten in het New Yorkse hotel
Comfort Inn logeert, betaalt daar
nu 868 euro voor, 124 euro méér
dan tien maanden geleden.
Een vakantietripje naar het land
van the brave and free kost dus
een lieve duit meer dan afgelo
pen zomer. Een gezin dat toen
12.000 dollar stuksloeg voor een
campertripje langs de westkust,
moet nu voor diezelfde dollars
1.450 euro meer neertellen.
Datzelfde geldt, in iets mindere
mate, voor een weekeindje Lon
den. Flotel, restaurant en musi
cal zijn 7 procent duurder gewor
den dan enkele maanden gele
den. Met dank aan de ECB en de
Grieken.
wakkeren. Maar dat gebeurt niet.
In zulke omstandigheden grijpt
de ECB naar een paardenmiddel:
het importeren van inflatie.
Daarvoor is het noodzakelijk dat
de koers van de euro daalt, zodat
import tegen dollarprijzen duur
der wordt. Dat is wat er nu ge
beurt. Hoe goedkoper de euro
ten opzichte van dollar en Britse
pond, hoe hoger de inflatie. Tot
en met oktober 2014 importeer
de Nederland voor 36,2 miljard
dollar uit de VS. Dat kostte in
maart 26 miljard euro. Nu moet
voor dezelfde hoeveelheid goede
ren 30 miljard euro worden be
taald.
Griekenland uit de euro, zou het
dan echt? Nadat tijdschrift Der
Spiegel zaterdag al suggereerde
dat de Duitse regering daar
mee kan leven, hintte de Franse presi
dent Hollande gisteren ook in die rich
ting. „De Grieken zijn vrij om hun eigen
lot te kiezen", zei hij in een interview.
Natuurlijk, het is geen expliciete aanmoe
diging om eruit te stappen, maar Hollan
de voedt opnieuw het idee dat een Grexit
een optie is.
Wat zit daarachter? Het is vooralsnog gis
sen, maar het is niet ondenkbeeldig dat
de uitspraken onderdeel zijn van een stra
tegie in aanloop naar de Griekse verkie
zingen, over drie weken. Alom wordt ge
vreesd dat die gewonnen worden door
Syriza, de oppositiepartij die zich niet
neerlegt bij de voorwaarden van de in
middels beroemde trojka van Europese
Bovenstaand verhaal zou kunnen
kloppen. Maar misschien klopt
het ook helemaal niet. Mis
schien willen Merkel en Hollan
de wel echt dat Griekenland het schip
verlaat. Ook daar is een aantal argumen
ten voor te verzinnen.
Wat niet wil zeggen dat er geen hoge
prijs aan kleeft. Zoals hierboven al geme
moreerd: een Grieks vertrek kost Europa
kapitalen. Vanuit het Europese stabili-
teitsfonds EFSF is inmiddels 140 miljard
euro uitgeleend aan de Grieken. Om een
idee te geven: het Nederlandse aandeel
daarin is ruim 8 miljard. Au.
Er is echter een maar, die al jaren boven
de Griekse hulppakketen zweeft. Hoe
reëel is het om te veronderstellen dat
Athene die schuld ooit aflost? Aflossing
vereist vele tientallen jaren van begro
tingsoverschotten en politieke wil. De
constante politieke onrust in het land
Commissie, Europese Centrale Bank en
Internationaal Monetair Fonds.
Het zou kunnen dat Frankrijk en Duits
land met spierballentaal de publieke opi
nie willen beïnvloeden. O, dus jullie zijn
het er niet mee eens, Syriza? Nou, dan is
er een alternatief. Uit de euro. Wij kun
nen dat opvangen. Wij hebben jullie niet
meer nodig om de euro overeind te hou
den. Dus we gaan niet opnieuw onder
handelen. Het is meedoen of vertrekken.
Merkel en Hollande beseffen donders
goed dat een vertrek uit de eurozone
voor de gewone Griek geen fijn vooruit
zicht is. De Griekse overheid zal bank
roet gaan. Het bankensysteem zal instor
ten. De drachme moet weer worden inge
voerd, maar zal zo weinig waard zijn dat
de bezittingen van de normale Griek
verkruimelen.
De hoop is dat dit perspectief ertoe leidt
dat de Griekse kiezer zegt: nee, natuur
lijk is dat niet wat ik wil. En dat die kie
zer vervolgens zijn stem toch maar geeft
aan een partij die zich iets gematigder op
stelt.
Dat zou Europa weer goed uitkomen. De
Grieken staan voor een slordige 240 mil
jard in het krijt bij de trojka. Dat enorme
bedrag zou foetsie zijn bij een Grieks
bankroet.
toont aan dat veel te hoog gegrepen is.
Het devies van Merkel en Hollande zou
dus ook kunnen zijn: één keer pijn lij
den, en daarna zonder de notoire rotte ap
pel Griekenland verder bouwen aan een
veel stevigere eurozone.
De inschatting is dan dat de mechanis-
mes die inmiddels zijn opgetuigd (het
EFSF, het Europese bankentoezicht) in
staat zijn te voorkomen dat de crisis over
slaat naar andere landen. Die overtuiging
zou Merkel inmiddels hebben, als we de
geluiden die dit weekend uitlekten via
Der Spiegel mogen geloven.
Ook politiek gezien zou een Griekse exit
de situatie in andere probleemeconomie
ën ten goede kunnen keren. Wanneer
mensen daar zien welke verwoestende
uitwerking de Grexit op de Griekse bevol
king heeft, bedenken ze zich wel twee
keer voor ze weer op protestpartijen als
de Vijf Sterren Beweging (Italië) en Pode-
mos (Spanje) stemmen. In die zin zou
een Grexit de anti-eurobeweging in ande
re landen juist de wind uit de zeilen ne
men. Vooralsnog is het allemaal gissen
en is het woord op 25 januari allereerst
aan de Griekse kiezer. Pas dan blijkt wat
die wil, en hoe de Europese regeringslei
ders daar vervolgens mee omgaan.
de loop van dit jaar nog een om
mekeer komt in de dalende olie
prijzen, gaat de inflatie in Europa
oplopen.
De euro zakt aanzienlijk sneller
dan het Centraal Plan Bureau in
december voorzag. Toen werd
voor 2015 uitgegaan van een prijs
van 1,24 dollar voor 1 euro. ABN
heeft zijn verwachtingen gisteren
aangepast en denkt nu dat de eu
ro eind dit jaar 1,10 dollar kost en
eind 2016 de verhouding 1 euro
1 dollar is. Of dat gaat gebeuren
hangt ervan af of de ECB eind de
ze maand besluit toch staatsobli
gaties in de eurozone op de ko
pen, waardoor de koers van de eu
ro ten opzichte van de dollar ver
der daalt. Ook speelt mee of de
Amerikaanse centrale bank, de
Fed, deze zomer besluit de rente
te verhogen nu de economie daar
weer op toeren komt.
De woorden van Mario Draghi en
die van Janet Yellen, de baas van
de Fed, zullen op een goudschaal
tje worden gewogen. Een rente
verhoging in de VS heeft tot ge
volg dat beleggers nog meer eu
ro's en andere valuta gaan inrui
len tegen dollars waar meer rende
ment op kan worden gehaald.
Dat zal tot gevolg hebben dat de
munten van opkomende econo
mieën onderuitgaan en de groei
van de wereldeconomie stag
neert. Datzelfde gebeurde begin
vorig jaar. Een Amerikaanse rente
verhoging ligt uiterst gevoelig en
heeft grote gevolgen. Vandaar dat
veel economen betwijfelen of Yel
len de eerste renteverhoging
sinds 2006 snel gaat doorvoeren.
DINSDAG 6 JANUARI 2015
waard
door Sander van Mersbergen
