Volgens de rechtbank is het toeval
Onder advocaten in Middelburg is het momenteel
een van de belangrijkste gespreksonderwerpen;
de Middelburgse rechtbank straft strenger dan
de eisen van het Openbaar Ministerie.
32 ZEELAND
STRENGER STRAFFEN
Het is toeval dat de Middel
burgse rechtbank een aantal
malen boven de eis van het
Openbaar Ministerie is uitgegaan. Er
is niets veranderd in hoe de recht
bank naar zaken kijkt, benadrukt An
ne van Binsbergen in een reactie na
mens de rechtbank. Volgens haar ne
men rechters bij de bestraffing de
oriëntatiepunten straftoemeting als
uitgangspunt. Deze oriëntatiepunten
gaan uit van 'doorsnee' zaken en 'door
snee' verdachten. Deze oriëntatiepun
ten kunnen afwijken van de richtlij
nen die het OM hanteert bij het for
muleren van de strafeis. De hoogte
van de uiteindelijke straf is afhanke
lijk van de ernst van het gepleegde
feit en de persoon van de verdachte,
zoals persoonlijke of psychische pro
blemen. Ook wordt gekeken of een
verdachte al eerder met justitie in aan
raking is gekomen en hoe zijn of haar
houding is ten opzichte van een
slachtoffer. Per zaak wordt dus maat
werk geleverd, aldus Van Binsbergen.
En ze stelt ook dat er door de Middel
burgse rechters geen afspraken zijn ge
maakt om zwaarder te straffen.
Ook het Openbaar Ministerie denkt
volgens woordvoerder Elke Kool dat
er sprake is van toeval. In een officiële
reactie laat ze weten dat het OM in ie
der geval niet lager is gaan eisen. „We,
het OM, hanteren richtlijnen voor het
bepalen van een strafeis en houden
daarbij rekening met de persoon van
de verdachte en alle feiten en omstan
digheden in een zaak. Elke zaak wordt
op zichzelf beoordeeld door de offi
cier van justitie, soms door meerdere
officieren. En dat is maatwerk. De za
ken waarin in het recente verleden la
ger geëist werd dan opgelegd, vormen
geen representatief beeld. Het zijn,
naar onze mening, zaken waarin de
rechtbank elementen anders weegt
dan het OM."
e Middelburgse
rechtbank laat weer
zijn spierballen
zien, zegt advocaat
Mark Dunsbergen
als hij hoort dat een
vonnis weer uitgaat
boven de eis van de officier van justi
tie. De laatste maanden valt op dat de
rechters van de Middelburgse meer
voudige strafkamer met een zekere re
gelmaat zwaardere straffen opleggen
dan geëist.
Onder advocaten en officieren van jus
titie is het momenteel een van de ge
spreksonderwerpen. Opvallend is wel
dat ze, op één uitzondering na, alle
maal zeer terughoudend zijn in het ge
ven van een reactie. Een medewerker
van het Openbaar Ministerie (OM)
laat 'off the record' wel weten dat 'de
rechters nu ook eindelijk eens echt
gaan straffen'. Het was deze persoon
al lang een doorn in het oog dat som
mige veroordeelden 'wegkwamen
met wel heel lage straffen'.
„Dit wil ik niet terugzien in de
krant", is een uitlating die enkele ma
len volgt op de vraag aan een advocaat
of het hem of haar ook opvalt dat er
strenger wordt gestraft.
Sommige raadslieden zijn bereid hun
visie te geven maar alleen als die niet
wordt gepubliceerd en alleen gebruikt
wordt als achtergrondinformatie. En
er zijn veel advocaten die helemaal
niets willen zeggen omdat het onder
werp te gevoelig ligt. Maar de cijfers
spreken voor zich.
In oktober en november deed de
meervoudige kamer van de Middel
burgse rechtbank uitspraak in 26 straf
zaken. In drie gevallen werd er con
form de eis gevonnist, in twee geval
len volgde er vrijspraak, in zes zaken
een lagere straf en in vijf zaken (19,2
procent) vonnisten de rechters zwaar
der. Ook in december werd er zwaar
der gestraft dan geëist. En in juli
kreeg een inwoner van Terneuzen
een celstraf van vijftien jaar na een eis
van twaalf jaar. Die man had met een
automatisch geweer (kalashnikov)
De rechters laten zien dat ze
in een tijd dat de hoogte van
straffen ter discussie staat,
ook streng durven straffen
een plaatsgenoot geprobeerd te liqui
deren. Voor het 'kille, niets ontziende
karakter van die daad' is volgens de
rechters een celstraf van vijftien jaar
passend.
Advocaten die ook veel strafzaken in
andere rechtbanken doen, geven aan
dat het daar maar sporadisch voor
komt dat er zwaarder wordt gestraft.
Uit verklaringen van hen valt op te
maken dat ze denken dat de Middel
burgse rechters hun onafhankelijke
positie ten opzichte van het Openbaar
Ministerie aan het benadrukken zijn.
Dat rechters boven een eis van de offi
cier van justitie uitgaan, vinden offi
cieren helemaal niet prettig. Zij hou
den er rekening mee dat er van hun
eis iets afgaat, omdat rechters vaak
landse
wat meer rekening hou
den met de omstandighe
den waaronder een mis
drijf is gepleegd.
Officieren houden daar
ook rekening mee,
maar rechters laten de
omstandigheden va
ker toch wat zwaar
der meewegen.
Opvallend is dat op
de officiële website
van de Nederland
se rechtbanken,
rechtspraak.nl,
ook ingegaan
wordt op het stren
ger straffen door rech
ters. Daar staat: 'Neder-
rechters zijn de laatste jaren
meer en strenger gaan straffen.
Zo kregen bijvoorbeeld veroordeelden
voor moord in 2010 een gevangenis
straf die ruim twee jaar langer duurde
dan wanneer zij voor hetzelfde delict
veroordeeld waren in 2006. Nog stren
ger straffen heeft naar het oordeel van
de Rechtspraak geen zin. Want stren
ger straffen kost de samenleving veel
geld en de criminaliteit zal er niet
door dalen. Het is beter de pakkans te
vergroten. Dunsbergen is de enige
Zeeuwse advocaat die het geen pro
bleem vindt om met naam en toe
naam te reageren op de strengere straf
fen. Volgens hem gaat het niet om in
cidenten maar om een 'tendens'. Een
opvallende tendens, zo zegt hij zelfs
na enig nadenken. „De rechters laten
zien dat ze in een tijd dat de hoogte
van straffen ter discussie staat, ook
streng durven straffen."
De spierballen van de
door Emile Calon
Advocaat Mark Dunsbergen
