Podiumagenda
40 UIT
Voor 'een mis met drie heren'
op toneelgebied moet een reis
je naar Den Haag gemaakt wor
den. 'Metamorfosen' van De
Appel en 'Vrijdag' van het Na
tionaal Toneel gelden als tips.
In het dorp van mijn katholieke jeugd
was er een missionaris. Hij was er ei
genlijk dus niet, want hij werd aan
houdend uitgezonden. Maar eens in
de zoveel jaar (ik denk 6) mocht hij
voor even terugkeren naar zijn ge
boortedorp. En dan werd er ter ere
van zijn thuiskomst een 'mis met drie he
ren' gevierd. Dat was een heel spektakel,
langdurig maar vooral indrukwekkend cere
monieel. Het deed de normale eredienst
bleek afsteken.
Iets dergelijks maak ik vaak mee op toneel
gebied. Want ik woon - alle goede pogin
gen van de programmeurs en subsidiege
vers ten spijt - uiteraard in een toneeldorp,
met uitsluitend 'normale erediensten'. Een
'mis met drie heren' heb ik in toneelland al
in geen jaren meer mogen meemaken, ten
zij ik er voor op 'bedevaart' ga naar grote
steden als Amsterdam, Den Haag, Antwer
pen, soms ook Gent. En dat doe ik dan ook
regelmatig. Den Haag staat voor mij al heel
lang (sinds begin jaren 8o) synoniem met
het Appeltheater.
De keren dat ik daar naar toe ga, zijn inder
daad echte pelgrimages. Voor zover ik weet
is Toneelgroep De Appel nog altijd het eni
ge theatergezelschap dat zélf eigenaar is
van zijn gebouw. Dat bood en biedt zeldza
me kansen: soms werd het vol zand ge
stort, uitgebroken of onder water gezet. De
Appel was de groep van de onnavolgbare
Erik Vos, en daarna (sinds 1996) van Aus
Greidanus. Die neemt nu na 42 jaar (bijna
vanaf het oerbegin) afscheid. Met een voor
stelling die nog altijd trouw blijft aan het
oprichtingscredo van De Appel: integratie
van verschillende kunstvormen zoals thea-
ter, film, dans en opera. Greidanus is (me
de) de man van Appels spraakmakende ma
rathons (van Tantalus tot Herakles), maar
kiest nu voor een korte maar even fascine
rende voorstelling: 'Metamorfosen' naar
Ovidius.
Klassieke verhaalstof dus nog altijd. Icarus,
Teresias, Orpheus of Hermaphroditis, alle
maal komen ze nog één keer op. Maar het
zijn niet de verhalen op zich, het zijn de
(snel op elkaar volgende) overgangen, de
veranderingen, de metamorfosen waar het
om draait. De voorstelling is gemaakt met
alle ingrediënten van theater, van circusact
tot klassiek toneel, van muziektheater tot
vaudeville en van mime tot dans. Bijna alle
speelstijlen die De Appel ooit ontwikkelde
zijn te herkennen in de associatieve collage
van krachtige beelden. Fascinerend, nog
t/m 15 februari in Het Appeltheater, Den
Haag.
Een gezelschap dat in Zeeland soms een
'mis met drie heren' komt brengen, is het
Nationaal Toneel. Op 15 januari spelen ze
in Middelburg de voorstelling 'Blauwdruk
voor een nog beter leven', een satire op het
moderne kunstbedrijf, waarover later
meer. Maar met het fenomenale 'Vrijdag'
(van Hugo Claus) komen ze niet dichter
dan Den Haag. Toch zou ik u daar graag
naar toe sturen, op 9, 10 of 11 januari 2015
in het Theater aan het Spui. Ongelooflijk
knap totaalspel van alle acteurs, een goed
gekozen decor in brokken en stukken, een
thema dat je naar de keel grijpt, tijdloos en
onthutsend, onthullend, voor wie soms be
twijfelt of de mens wel van nature goed is.
Ik wil u naar Den Haag hebben, omdat u
dan misschien op het idee komt om die
reis te combineren met de tentoonstelling
'Mark Rothko' in het Gemeentemuseum
(t/m 1 maart). Omstreden en raadselachtig
kunstenaar.
Het mooie (en irritante) van deze tijd is
dat je overal reacties van het publiek ca
deau krijgt op allerhande websites. En ja
wel hoor, het staat er tussen, op de website
van de tentoonstelling: 'Is dat nog kunst te
noemen?'. Maar ook: 'De kunst van Rothko
is van een geheel andere orde. Die appel
leert vooral aan spiritueel gevoel'. Veel
mensen vragen ook om 'stiltedagen' of'stil
te-uren', omdat Rothko's werk daar kenne
lijk naar doet verlangen. Zo'n ingekeerde
museumervaring wens ik u toe, straks in
2015.
WOENSDAG 31 DECEMBER
Middelburg
Oudejaarsconference in dichtvorm
door Ko de Laat en Coenraedt van Mee-
renburgh,
De Drukkerij, 14.00 uur
Vlissingen
Joop Meulmeester zal met zijn pro
gramma Sweet Memories 2014 afsluiten,
Ter Reede, 14.30 uur
Busted Feet met blues, soul en R'n'R,
Café Hoppit, Walstraat,18.00 uur.
DONDERDAG 1 JANUARI
Goes
Nieuwjaarsconcert 'Een gelukkig
nieuwjaar met Bach', organist Arno van
Wijk,
Grote of Maria Magdalenakerk, 16.00 uur
VRIJDAG 2 JANUARI
Kapelle
Familievoorstelling 'Repelsteeltje' door
duo Rijn en Trijn,
De Vroone, 14.00 uur
Middelburg
Wintervoorstelling 'Fleksie', FHet Mid
delburgs Theater,
Minitheater, 19.00 uur
Muzikale voorstelling Pinokkia, Thea
tergroep Duinart, (geannuleerd)
't Spiegeltheater, 20.00 uur
Oostburg
Sneeuwwitje, de musical 4+,
Ledeltheater, 13.30 uur
Vlissingen
Fleldenspeurtocht voor kinderen,
MuZeeum, 10.00 - 17.00 uur
ZATERDAG 3 JANUARI
Goes
Fluub Stapel 'Mars en Venus 2',
De Mythe, 20.00 uur
Middelburg
Wintervoorstelling 'Heksie', Het Mid
delburgs Theater,
Minitheater, 14.30 uur en 19.00 uur
Muzikale voorstelling Pinokkia, Thea
tergroep Duinart,
't Spiegeltheater, 20.00 uur
Terneuzen
Woezel en Pip 'Overal Vriendjes' (2+),
Scheldetheater, 14.00 uur
Vlissingen
Heldenspeurtocht voor kinderen,
MuZeeum, 10.00 - 17.00 uur
Nieuwjaarsbal met de band Traveller,
Atrium, Ter Reede, 19.30 uur
ZONDAG 4 JANUARI
Middelburg
Wintervoorstelling 'Heksie', Het Mid
delburgs Theater,
Minitheater, 14.30 uur
Eenmalige vertoning klassieker Despair
(1978) van regisseur Rainer Werner Fass-
binder,
Cinema Middelburg, 15.00 uur
Nieuw- en St. Joosland
Concert fado kwartet Quatro ventos
met zanger-gitarist Emanueal Passanha,
Theater De Wegwijzer, 15.00 uur
Terneuzen
Nieuwjaarsconcert 'Matinée a l'Opera'
met de zes dames van 'Amarant+',
Porgy en Bess, 15.00 uur
Vlissingen
Heldenspeurtocht voor kinderen,
MuZeeum, 10.00 - 17.00 uur
El Combo met eigen Nederlandstalige
pop en covers van rockdassics,
Strandpaviljoen Panta Rhei, 17.00 uur
MAANDAG 5 JANUARI
Terneuzen
FbtS door het jaar: voorpremière 'La
rangon de la gloire',
Cinecity, 20.00 uur (voorafgaand Nieuw
jaarsborrel).
DINSDAG 6 JANUARI
Vlissingen
FbtS door het jaar: voorpremière 'La
rangon de la gloire',
Cinecity, 14.00 en 19.30 uur (na afloop
avondvoorstelling Nieuwjaarsborrel)
WOENSDAG 7 JANUARI
Vlissingen
Michel van Grunsven. Entertainer
brengt goocheltrucs, e buikspreekacts en
liedjes.,
Atrium Ter Reede, 14.30 uur
Op bedevaart naar Den Haag
Willem Nijssen blikt elke
week vooruit - en terug -
op bijzondere
toneelvoorstellingen in het
Zeeuwse podiumaanbod.
Willem Nijssen
Scènes uit Metamorfosen, de afscheidsvoorstelling van Aus Greidanus (linksboven op de foto), foto's Theater De Appel
