Essebsi wint in Tünesië, maar zonder stem van de jeugd
10 BUITENLAND
HERVORMING
De kerstrede van de paus leek een uithaal van een
sterk leider, maar velen zien het als een roep om hulp.
paus om proberen diens hervor
mingen te frustreren. Het is dit
leger van 'mompelaars', 'kwaad
sprekers', 'lafaards' en 'hypocrie
ten' dat Franciscus wilde berei
ken in zijn kerstrede. 'Mensen die
zoals satan verdeeldheid zaaien
om de reputatie van de ander te
vermoorden.'
De rede stond bol van frustratie
over hoe Franciscus de dagelijkse
gang in het Vaticaan de afgelopen
21 maanden heeft beleefd. Hij
stuitte op 'versteende ambtena
ren' en 'mechanische bestuur
ders', maar ook op 'machtswellus
telingen' en 'carrièristen' die lij
den aan 'spirituele Alzheimer'.
Personen die zeggen de traditie te
verdedigen tegen de dadendrang
van de paus, maar in werkelijk
heid vrezen voor hun baan en in
vloed.
Het was te verwachten dat er ver
zet zou ontstaan, zoals tijdens de
laatste synode is gebleken, door
de meningen van Franciscus over
gescheiden katholieken, homo's
en de positie van de vrouw in de
kerk. Maar waarschijnlijk heeft de
paus zich met zijn aanpak, het
luisteren naar de periferie in
plaats van naar de Curie-kardina
len, pas echt onmogelijk gemaakt.
De omschakeling van 'machtige
hoeders van de absolute waar
heid' naar een adviesorgaan voor
paus en kerk, is voor velen niet te
maken.
De 'kerstuitbarsting' lijkt een
heuse zuivering in te leiden.
Volgens de vooraanstaande
Vaticanist Marco Politi adviseren
medestanders van de paus hem al
langere tijd om op grote schaal
personen op cruciale posten
binnen de Vaticaanse bureau
cratie te vervangen en 'een eigen
team te ontwikkelen'. Om te voor
komen dat zijn 'revolutie' verwa
tert. De paus lijkt nu tot dat in
zicht te zijn gekomen. Politi:
„Franciscus valt aan om zich te
verdedigen." Met alle risico's van
dien.
ROME - Het was nog nooit ver
toond. Een paus die zijn
kardinalen en bisschoppen de
oren wast zoals Franciscus dat
deed tijdens de traditionele kerst
rede voor de Romeinse Curie
afgelopen maandag. Het leek een
uithaal van een sterk en
charismatisch leider om iedereen
bij de les te houden. Velen zien
echter ook een uiting van frus
tratie en een roep om hulp, om
dat het Franciscus niet lukt de ei
gen geledingen te overtuigen van
zijn hervormingen en nieuwe
koers.
De buitenwacht heeft de Argen
tijnse paus als vanzelfsprekend
omarmd wegens diens boodschap
van eenvoud en menselijkheid.
Wereldleiders danken hem voor
zijn oproepen tot religieuze tole
rantie en concrete bijdragen aan
vrede, zoals de bemiddelende rol
in het conflict tussen Cuba en de
Verenigde Staten. Al deze lof en
bewondering lijken echter het
zicht op de problemen in Rome
te vertroebelen.
Punt is dat de ideeën van paus
Franciscus over een meer barm
hartige kerk, die minder oordeelt
en de dialoog zoekt met gewone
katholieken, binnen de muren
van het Vaticaan en ook bij de lei
ding van de belangrijkste episco
paten, maar door een minderheid
worden gesteund. Sterker nog,
het verzet en de pogingen de nieu
we koers te saboteren, nemen toe.
Franciscus vreest niet de dis
cussie met zijn tegenstanders, zo
als de Amerikaanse kardinaal
Burke, maar al die anderen die
zich niet uiten of steun fingeren,
terwijl ze achter de rug van de
„Deze overwinning draag ik op
aan alle martelaren van de Tunesi
sche revolutie", zei Essebsi in een
korte toespraak maandagavond na
zijn overwinning. Hij bedankte
zijn tegenstander en de huidige
president Moncef Marzouki en
stelde dat de twee nu samen moe
ten werken aan de toekomst.
De verkiezing van een nieuwe
president was het sluitstuk van
een succesvolle overgang naar de
mocratie. Tunesië heeft nu een
nieuwe grondwet, een nieuw par
lement en een nieuwe president.
Nidaa Tounes, de seculiere partij
waar Essebsi bij hoort, heeft nu
een meerderheid in het parle
ment en levert de president.
Helemaal zonder haperingen ging
het niet. In het zuiden van het
land braken rellen uit na het be
kend worden van de verkiezings
uitslag. „Nee tegen het oude regi
me", scandeerde de menigte die
het partijkantoor van Nidaa Tou
nes in de provincie Tataouine in
brand zette.
Essebsi is onderdeel van wat ook
wel de 'restanten' wordt ge
noemd: de oude garde die al aan
de macht was onder het bewind
van Ben Ali. Essebsi prees zichzelf
aan als technocraat die de erva-
ring heeft om het land weer op de
rails te krijgen. Hij wordt ge
steund door Nidaa Tounes, een
coalitie van seculiere partijen.
Zijn tegenstander Marzouki werd
ervan beticht te nauwe banden te
onderhouden met de islamitische
partij Ennahda. Die partij won de
eerste verkiezingen in 2011, waar
bij een raad voor de grondwet
werd gekozen. Er volgden drie
rommelige jaren, met politieke
moorden en angst bij veel libera
len voor te grote invloed van de is-
lamisten. De regering trad in ja
nuari af. Ennahda deed niet mee
aan de presidentsverkiezingen.
De opkomst bij de verkiezingen
zondag was 60 procent. Er waren
vijf miljoen stemgerechtigden.
Met name jonge Tunesiërs bleven
thuis, terwijl die meer dan de
helft van de potentiële kiezers vor
men. Juist de jeugd was de motor
van de revolutie. Toch ging in de
eerste ronde minder dan 20 pro
cent van de stemgerechtigden on-
der de 30 naar de stembus. Veel
jongeren hadden het gevoel wei
nig binding te hebben met de pre
sidentskandidaten. Bovendien wa
ren die oud: Marzouki is 69 en uit
eindelijk winnaar Essebsi dus 88.
„Beide kandidaten hadden geen
enkele aandacht voor de jeugd in
hun programma", zegt Mouheb
Garoui (27). Hij heeft wel ge
stemd, maar meer uit 'morele
plicht'. Garoui is directeur van
I Watch, een non-gouvernemente
le organisatie die jongeren aan
spoort deel te nemen aan het poli
tieke proces.
Verkiezingsprogramma's waren
er nauwelijks, een stemwijzer die
Garoui opzette, had moeite pro
grammapunten op de websites
van de kandidaten te vinden.
De campagnes richtten zich op ne
gatieve beeldvorming van de te
genstander. „Het ging meer over
ideologieën dan ideeën", aldus
een teleurgestelde Garoui.
Veel jongeren kozen ervoor om,
als ze toch naar de stembus gin
gen, een blanco stembiljet in te le
veren. Ook werden er veel biljet
ten met cartoons van de kandida
ten of met scheldwoorden erop in
de stembussen gedeponeerd.
door onze correspondent
Eelco van der Linden
Paus Franciscus sprak maandag
zijn traditionele kerstrede uit
voor de Romeinse Curie in
Vaticaanstad.
foto Hollandse Hoogte
door onze correspondent
Fernande van Tets
TUNIS - De 88-jarige Beji Caid Es
sebsi is als winnaar van de presi
dentsverkiezingen in Tunesië uit de
bus gekomen. Het waren de eerste
vrije verkiezingen voor een presi
dent sinds de val van dictator Zine
el-Abidine Ben Ali vier jaar gele
den.
De nieuwe president
Essebsi maakt deel uit van
wat de 'restanten' wordt
genoemd, de oude garde
De nieuwe president van Tunesië:
Beji Caid Essebsi foto Corbis/HH
