ft
8 BINNENLAND
ROLVERDELING
Vader werkt, moeder is
thuis. Nog steeds zijn
Nederlandse ouders
erg traditioneel. Zonde,
vindt Renske Keizer,
hoogleraar vaderschap.
Een vader of vaderfiguur is be
langrijk voor de ontwikke
ling van een kind, maar hoe
belangrijk? En maakt het uit
hoeveel tijd hij met zijn kind
doorbrengt?
„De positie van de Neder
landse vader is heel anders dan die van va
ders in andere westerse landen. Wij zijn na
melijk behoorlijk ouderwets", zegt Renske
Keizer, bijzonder hoogleraar pedagogiek
aan de Universiteit van Amsterdam. „Vrou
wen besteden hier meer dan twee keer zo
veel tijd aan de kinderen als mannen. In
Scandinavische landen is de taakverdeling
bijna gelijk."
Sinds september van dit jaar bekleedt ze
de eerste leerstoel ter wereld met als specia
lisatie vaderschap. Een unicum, want bij
wetenschappelijk onderzoek naar de ont
wikkeling van kinderen werd tot nu toe
nauwelijks naar de vader of vaderrol geke
ken.
Komend jaar verwacht ze de eerste resulta
ten van haar twee onderzoeken. Er wordt
gekeken of de betrokkenheid van de vader
van invloed is op de taalontwikkeling van
een kind. Het tweede onderzoek bekijkt of
een kind dat gehecht is aan de vader (of
een vaderfiguur) op de lange termijn min
der probleemgedrag vertoont.
In tegenstelling tot andere westerse landen
is Nederland erg traditioneel: moeder
zorgt voor de kinderen en werkt parttime,
vader werkt fulltime en is kostwinner. „De
ze rolverdeling wordt van alle kanten in
stand gehouden. Zowel door de overheid
als door de heersende mores", zegt Keizer.
Ze legt uit: „Een man krijgt twee dagen
betaald verlof als zijn kind wordt geboren.
Eén dag om bij de bevalling te zijn en één
dag om het kind aan te geven bij de burger
lijke stand." Daarna kunnen sinds kort drie
dagen onbetaald verlof worden opgeno
men.
„Het signaal dat de overheid hiermee af
geeft is: leuk dat je een kind hebt gekregen,
maar je betaalt er zelf voor. Terwijl we uit
wetenschappelijke literatuur weten dat de
eerste twee weken van een pasgeboren
baby van essentieel belang zijn voor de
hechting." Ter vergelijking: een vrouw
heeft ten minste zestien weken zwanger
schapsverlof.
Een ander voorbeeld is de omgangsrege
ling na een scheiding. In bijvoorbeeld
België is co-ouderschap steeds gebruikelij
ker. In Nederland gaan de kinderen nog
altijd na een scheiding vrijwel automatisch
naar de moeder.
Wat ook een belangrijke rol speelt in de
'emancipatie van de vader' is wat de maat
schappij vindt wat hoort en niet hoort,
zegt Keizer. „De heersende opvatting is dat
'een goede moeder' haar kind niet meer
dan drie keer per week naar de opvang
brengt. Fulltime werken is dan geen op
tie."
De laatste jaren is er meer aandacht voor
de 'papadag', oftewel: mannen die een dag
per week voor hun kinderen zorgen. „Ik
heb een beetje moeite met dat woord.
Alsof het bijzonder is dat een vader tijd
doorbrengt met zijn kind. En hoe noemen
we het dan als een moeder thuis is bij haar
kinderen? Mamadag? Nee, dat een moeder
doordeweeks thuis is bij haar kinderen,
vinden we allemaal vanzelfsprekend."
Het zijn vooral hoogopgeleide mannen die
'papadagen' hebben. „Maar het zijn nog
steeds uitzonderingen. Mannen worden
geregeld door hun baas of collega's als min
der loyaal gezien als ze parttime werken."
Ik heb een
beetje
moeite met
het woord
'papadag'.
Alsof het
bijzonder is
dat een
vader tijd
doorbrengt
met zijn
kind
Het is volgens Keizer belangrijk de vader
serieus te nemen in zijn rol als opvoeder.
„Zowel door hemzelf, de moeder, de
werkgever als de overheid. Hij wordt nu
vaak als secundaire opvoeder gezien. De
man die leuk met zijn kinderen kan
stoeien, maar verder niet veel toevoegt aan
de ontwikkeling van zijn kind."
Uit buitenlands onderzoek blijkt volgens
de bijzonder hoogleraar dat kinderen met
betrokken vaders beter presteren op
school, minder probleemgedrag vertonen
en betere relaties aangaan. „Maar of dat ge
drag komt doordat de vader betrokken is,
weten we nog niet precies. Het kan ook
zijn dat ze beter presteren omdat ze een
stabiele gezinssituatie hebben. Dat is een
van de kernpunten van mijn onderzoe
ken."
MAN-VROUWVERHOUDING BIJ HET OPVOEDEN
'Nederland is hopeloos ouderwets'
door Marieke de Witte
Renske Keizer
Renske Keizer.
foto Hollandse
Hoogte
Voor elk uur dat een vrouw met haar kinderen doorbrengt, spendeert een man gemiddeld
Finland 52,8 minuten
Denemarken 49,8 minuten
Zweden 47,4 minuten
Italië 45 minuten
Portugal 41,4 minuten
België 39 minuten
Ierland 37,2 minuten
Frankrijk 34,8 minuten
Noorwegen 34,2 minuten
Spanje 34,2 minuten
Griekenland 33,6 minuten
Duitsland 32,4 minuten
Verenigd Koninkrijk 32,4
minuten
Nederland 27,6 minuten
Oostenrijk 22,8 minuten
Bron: The Fatherhood Report
2010-11,
www.fatherhoodinstitute.org
