Schoolsucces hangt af van ondersteuning
44 Een loket voor alle
leerlingen is op
zich prima, maar
het gaat ook over
bezuinigingen
44 Ik zou heel graag
28 ZEELAND
PASSEND ONDERWIJS
Voor elk kind passend onderwijs op een school waar het
tot zijn recht kan komen. Dat klinkt goed, maar er zijn
ook zorgen rond kinderen met een beperking.
Mytylschool De Sprienke in
Goes is bezorgd om mogelijk
leerlingverlies door de intro
ductie van het passend onder
wijs. De school telt nu zo'n
180 leerlingen uit heel Zeeland en westelijk
West-Brabant die langdurig ziek zijn of een li
chamelijke en/of verstandelijke beperking heb
ben. Gevreesd wordt dat de kinderen met het
hoogste ontwikkelingsniveau op andere scho
len terechtkomen.
De insteek van het passend onderwijs (en eer
der het concept 'Weer samen naar school') is
immers, dat kinderen zo veel mogelijk regu
lier onderwijs volgen. Pas als dat niet kan,
komt het speciaal onderwijs in beeld. Het ver
schil met de vroegere situatie zit 'm in de rol
van de regionale samenwerkingsverbanden
van scholen. Zij gaan bepalen op welke school
een kind het best tot zijn recht kan komen.
Zij verdelen het geld voor de benodigde extra
ondersteuning, gebaseerd op vergoedingen
per leerling. Voorheen kochten ouders zelf
zorg of ondersteuning in op basis van een indi
catiestelling.
„Er is tot nu toe goede samenwerking met de
9 samenwerkingsverbanden (SWV) in onze re
gio", zegt Saskia Steenhuizen, teamleider bij
De Sprienke. „Maar als kinderen van speciaal
basisonderwijs naar voortgezet speciaal onder
wijs doorstromen kunnen we dat mogelijk
merken. Misschien dat SWV voor leerlingen
die bij ons de leerroute vervolgonderwijs of ar
beid volgen (de hoogste niveaus) toch kiest
voor een andere school die goedkoper is."
Volgens Michiel Minderhoud, coördinator bij
SVW Zeeuws-Vlaanderen is die vrees onge
grond. „Het gaat erom elk kind op een goede
plek te krijgen. Daarbij is geld geen afweging.
Wél moeten we af van het idee dat onderwijs
op een reguliere school voor een kind met een
beperking per definitie slechter zou zijn. Dat
kinderen met en zonder beperking samen op
groeien is voor beide populaties goed. Ik denk
dat de Sprienkepopulatie de komende jaren
niet veel zal veranderen."
Van alle scholen voor speciaal onderwijs zijn
de mytylscholen wel het meest specifiek. Dat
is gezien de kwetsbare leerlingpopulatie ook
niet zo gek: in verreweg de meeste gevallen is
er sprake van een complexe medische achter
grond.
Het kenmerkende van een mytylschool is dat
therapieën (onder meer fysio, logopedie, ergo
therapie) op school gegeven worden door ge
specialiseerde medewerkers. Daarnaast zijn er
verpleegkundigen in dienst die medische ver
zorging op school bieden, zoals bijvoorbeeld
het toedienen van sondevoeding. Bij De
Sprienke merken ze dat veel onderwijsmen
sen onvoldoende weten van mytylscholen.
Dat je er bijvoorbeeld een gewoon vmbo-di-
ploma kunt halen, is vaak onbekend. Om zich
zelf beter in beeld te brengen heeft De Sprien
ke samen met vijf andere mytylscholen in Ne
derland een kennisgroep opgericht. „We heb
ben bijvoorbeeld een doos met informatiekaar-
ten samengesteld over allerlei aandoeningen
en beperkingen die leerlingen van onze scho
len hebben. Zo kan iedereen zien wat die bete
kenen voor het onderwijs, docenten en leerlin
gen. Maar we wisselen onderling kennis op al
lerlei terrein uit."
De mytylscholen willen 'meer zichtbaar' zijn,
juist met het oog op de gevolgen van het pas
send onderwijs. „Een loket voor alle leerlin
gen is op zich prima, maar het gaat ook over
geld", zegt Steenhuizen. „De vergoedingen
per kind gaan voor veel van onze leerlingen
omlaag, dus het gaat wel degelijk om een be
zuiniging. Dat noopt tot voorzichtigheid."
Marjo van Kruisdijk, unitmanager van Reigers
bos, zou het liefst zien dat onderwijs en zorg
nog intensiever samenwerken, ook financieel
gezien.
„Maar overheidsmaatregels drijven die twee
juist uit elkaar. Wij werken bijvoorbeeld nog
steeds met papieren dossiers omdat de itc-sys-
temen niet op elkaar aansluiten en vanwege
privacywetgeving. De tijd om therapie tussen
de lessen door te geven, wordt helaas ook
steeds beperkter omdat er allerlei verplichtin
gen zoals bijvoorbeeld groepsonderwijs bij ko
men."
Maar het blijft 'fantastisch' om er te werken,
zeggen Van Kruisdijk en Steenhuizen. „Het
geeft veel voldoening als een kind op zijn plek
komt. Voor de kinderen hier gaat het allemaal
niet vanzelf. Als je hand niet goed meedoet,
kun je moeilijk zelfstandig naar het toilet. Als
dat dan door therapie wel lukt, is dat extra
mooi. De stapjes zijn klein en alles is niet al
tijd voor iedereen haalbaar, maar het zijn wel
allemaal kinderen die ervoor gaan. Allemaal
kinderen die weten wat knokken is."
naar het regulier
onderwijs gaan,
maar toch twijfel
ik er ook over
Ik vind dit wel een goede school", zegt Jo
chem, „maar ik moet wel steeds een uur
in de taxi zitten voordat ik thuis ben. En
mijn sociale netwerk is toch ook in Zeeuws-
Vlaanderen. Dus ik zou heel graag naar het re
gulier onderwijs gaan. Ik weet niet of het kan,
ik twijfel erover omdat ik mijn handicap eigen
lijk nog steeds niet helemaal geaccepteerd
heb, maar ik denk er al heel lang over na."
Jochem Geerlings is 14 jaar, komt uit Axel en
zit sinds zijn vierde op De Sprienke in Goes.
Dat is een mytylschool, een school met 180
leerlingen tussen de 4 en 20 jaar die allemaal
een beperking hebben, lichamelijk, verstande
lijk, qua gedrag of een combinatie daarvan. Jo
chem zit in een rolstoel als gevolg van cerebra
le parese (motorische problemen als gevolg
van een hersenbeschadiging bij de geboorte),
maar doet met hulp van klassenassistenten en
medische ondersteuning toch het vmbo.
Waar Jochem een leerroute volgt die gericht is
op vervolgonderwijs, leidt het traject van Joris
de Kok (19) uit Oostburg naar dagbesteding.
Ook hij doorliep zijn gehele schoolcarrière bij
De Sprienke. Joris werd geboren met spina bi
fida (open rug) en kan niet lopen. Jarenlang
kreeg hij hulp bij bepaalde lichaamsverzorgen-
de handelingen. Maar intussen is hij hier al
zelfstandiger in geworden. Joris is al een beet
je aan het afhouwen op school, want als hij
twintig wordt over een aantal maanden, is het
gedaan in Goes. „Ik loop momenteel stage op
een zorgboerderij in Oostburg en dat vind ik
hartstikke leuk. Ik hoop dat ik daar kan gaan
werken. Ik ben vooral met techniek bezig. De
montage is wat ik doe. Spullen uit elkaar ha
len. En op de zorgboerderij maak ik tafels en
stoelen en zo." Of hij dan ook op zichzelf wil
wonen, weet hij nog niet. „Eerst maar zien dat
ik op de zorgboerderij kan komen."
Jochem wil zeer zeker een keer zelfstandig
gaan wonen. „Ik weet niet of dat kan. Maar ik
hoop van wel, ik hoop ook dat ik een goede
baan kan krijgen. Ik ben niet zo heel goed in
lezen, ik ben wel vooruitgegaan en als ik hulp
krijg, haal ik voor Duits bijvoorbeeld heel goe
de punten. Als iemand het voorleest, kan ik de
lesstof beter onthouden dan wanneer ik het
zelf moet lezen. Toetsen maak ik op de lap
top." Ook met bepaalde dagelijkse handelin
gen, zoals naar het toilet gaan, heeft Jochem
soms hulp nodig. „Vroeger kon ik lopen met
een looprek, nu kan ik nog staan en eigenlijk
ook wel zelf naar de WC. Maar ik ben soms
bang dat ik val. Ik heb heel veel therapie ge
had en dat helpt."
Het bijzondere van een mytylschool is dat the
rapie op school gebeurt, geïntegreerd in het
lesprogramma. Het kan gaan om fysiothera
pie, ergotherapie en logopedie maar ook om
psychologische ondersteuning in de vorm van
muziektherapie bijvoorbeeld of weerbaar
heidstraining. Allemaal verzorgd door gespe
cialiseerde medewerkers van revalidatiecen
tra; in Goes is dat Het Reigerbos dat naast de
school is gebouwd.
Het is handig dat al die zorg vlakbij is, reali
seert Jochem zich. „Maar ik heb gezien dat ze
op het Zeldenrustcollege in Terneuzen bijvoor
beeld ook een rolstoeltoilet hebben. En ik kan
er ook op een laptop werken, net als hier. Ik
ga daar een keer een proefdag doen. Kijken
hoe het bevalt. Als er mensen zijn die mij hel
pen, net als hier, moet het kunnen."
Op De Sprienke juichen ze een eventuele over
stap van leerlingen naar het reguliere onder
wijs toe. Maar ze hebben tegelijkertijd ook
dubbele gevoelens. Verpleegkundige Jeannet
Wondergem: „Op een reguliere school is een
kind met een beperking een uitzondering,
hier niet. Hier heeft iedereen wat. Maar het is
niet zwart-wit, er zijn ook kinderen die juist
extra geprikkeld worden doordat ze gezonde
kinderen om zich heen hebben. Succes hangt
af van wat het kind en de ouders willen en
wat een school kan bieden aan ondersteu
ning."
Zorgen om kinderen
die moeten knokken
Saskia Steenhuizen, Sprienke
door Florence Imandt
Jochem Ceerlings
