De mysterieuze Hasj es Watergang gaat er mee kokkerellen.
Sterke verhalen en Afgebrande kerk in Westkapelle
muziek in Het Podium tegen wil en dank weer opgebouwd
26 ZEEUWS-VLAANDEREN
NATUURBIER: PATRIJSKE
Zeeuwse tripel Patrijske is bier met
tt' een goed verhaal. Ook De Kromme
Van desUaat
Ubent gewend dat op de fo
to bij dit rubriekje altijd
een straatnaambordje
staat. Dat kon in dit geval niet.
Simpelweg omdat het nergens te
vinden is. Het bordje van de Has
jesstraat in Hoek is populair on
der studenten en dus wordt het
geregeld gejat. Bij de gemeente
Terneuzen weten ze het. „Elke
keer hangen we er een nieuw
exemplaar, maar het is kennelijk
'Elke keer hangen
we een nieuw
bordje op, maar het
blijkt nogal een
geliefd bordje'
een geliefd bordje", moet een
woordvoerder bekennen. Daar
weet Jaap de Zeeuw van de Heem
kundige Kring Terneuzen alles
van. „Er is verder weinig bekend
over de Hasjesstraat", vertelt hij.
„Ja, dat het populair is onder stu
denten. Net als de plaatsnaambor
den van Boerenhol." Het is niet
duidelijk of Hasjes is afgeleid van
de populaire softdrug. De naamge-
ver van de polderweg is onbe
kend, evenals de herkomst van de
naam. Dat blijkt uit het boek Via
Via, dat verhaalt over de straatna
men in de gemeente Terneuzen.
„Waarschijnlijk is het afkomstig
van gastjes, in het dialect hos/es",
denkt De Zeeuw hardop. „Vroe
ger woonden er jonge kerels in ar
beidershuisjes. Dat zou een ver
klaring kunnen zijn."
In 1545 heette de Hasjesstraat nog
Cruysstrate. De huidige naam
kwam in 1857 voor het eerst voor
op een topografische kaart Tien
jaar later was de naam opgeno
men op de kaart van de toenmali
ge gemeente Hoek. De oudste ver
melding als postadres dateert van
1880, toen is de straat ook opgeno
men in het boek van de burgerlij
ke stand. Dat is het wel zo'n beet
je. Veel meer is er niet te vinden
over de Hasjesstraat Leuk voor
een wedstrijdje: waar zou de
naam Hasjesstraat vandaan ko
men? Is het werkelijk vernoemd
naar de jonge kerels in de voorma
lige arbeidershuisjes, of zit er
toch iets anders achter?
Ruimte om te filosoferen is er ge
noeg. Je zou bijna zeggen: steek
een hasje op en je komt tot de
meest originele verklaringen.
Wie het denkt te weten, mag het
zeggen. We zijn te bereiken via re-
dactie.terneuzen@bndestem.nl.
Veel succes en bedankt alvast.
Bier moet je niet drinken,
bier moet je beleven.
Drink een biertje in je
eentje, uit een plastic be
kertje, op een parkeerplaats en
het smaakt heel wat minder dan
datzelfde biertje, geserveerd in
een mooi glas, bij het haardvuur,
met vrienden. En dat biertje
smaakt nóg beter als er een goed
verhaal bij hoort, weet bierbrou
wer John Vermeersen.
Patrijske, het nieuwste brouwsel
van brouwerij De Halve Maen in
Hulst, heeft zo'n verhaal. Het is
op een bijzondere manier tot
stand gekomen en wie het drinkt,
steunt tegelijkertijd de akkerna-
tuur in Zeeland en het behoud
van oude, uit Zeeland verdwenen
graanrassen.
Zeeuwse witte zit er in, een tar-
wesoort die in de alledaagse land
bouw niet meer wordt geteeld. Le
verde te weinig korrels op en is
dus verdrongen door een produc
tiever tarweras.
De tarwe en andere graansoorten
met klinkende namen als Wilhel-
minatarwe, Zeeuwse zesrijige
wintergerst, Bruinkafemmertar-
we, Rod kom (spelt) of Concur
rent (vlas) staan sinds enige tijd
op speciale akkerreservaatjes in
Zeeland. In natuurgebied De
Schommeling bij Sint Jansteen bij
voorbeeld. Of op 'overhoeken' in
Spui en Westdorpe. Alex Wieland
van Stichting Landschapsbeheer
Zeeland, Het Zeeuwse Landschap
én Werkgroep Patrijs probeert de
oude gewassen hier met steun
van vrijwilligers weer een nieuw
leven te geven. En dat lukt aardig.
Van de enkele tot tientallen za
den die hij via-via of via de Ge-
nenbank in Wageningen bemach
tigde, heeft hij vijfjaar later ge
noeg geproduceerd om in elk ge
val hun voortbestaan te garande
ren. De kleine percelen zijn tegelij
kertijd goed voor de akkernatuur.
„Het aantal akkervogels zoals de
patrijs, de veldleeuwerik, gele
kwikstaart en kievit daalt in Zee
land - in heel Europa trouwens -
sterk. Vroeger telde een hectare
soms wel twintig broedparen.
Door schaalvergroting in de land-
Een Zeeuws biertje
drinken om de
patrijs te laten
broeden; dat is de
grootste winst
bouw zijn er weinig randen meer
waar de vogels voedsel en dek
king kunnen vinden. Het graan is
zo dicht gezaaid, dat de vogels er
niet tussen kunnen scharrelen.
Het landschap wordt steeds net
ter", schetst Alex Wieland de pro
blematiek. „Door een omgekeerde
ruilverkaveling toe te passen,
maakten we van 1 perceel 7 perce
len. Voor een normale boer is dat
natuurlijk niet aantrekkelijk. Dan
moet hij veel te veel keren met de
trekker. Maar die randen kunnen
wel 130 soorten akkerplanten be
vatten en zijn een eldorado voor
akkervogels."
„Alleen, wat doe je met de oogst?
Dat was de volgende vraag?", ver
tellen Wieland en vrijwilligster
Fien Bussens, bij het haardvuur
in de brouwerij. „Eenderde laten
we in de winter staan voor de vo
gels. We gingen op zoek naar een
nuttige afzet. Vorig jaar hebben
we er brood van laten bakken,
Zeeuwse witte. Veel werk, maar
wel succesvol. We hebben er ook
koekjes van gebakken. Of de tar
we ook voor bier geschikt was,
dat was afwachten."
De mouterij in Kloosterzande
deed belangeloos wat proefjes en
concludeerde dat het eiwit-, stik
stof- en vochtgehalte prima wa
ren. Voor de brouwerij was dat
het moment om ook in het experi
ment te stappen. Een mouterij in
Bruinisse wilde de gerst wel ver
mouten. En zo ontstond een bijna
volledig Zeeuws product. De
winst op de bierverkoop gaat naar
projecten zoals zenderonderzoek
naar patrijzen en bewustwording
van boeren. Wieland: „Als de pa
trijs hier vaker komt broeden, is
dat de grootste winst."
De streekdialecten van de vertel
lers roepen wel eens vraagtekens
op bij het pubiek dat niet alle dia
lecten goed kent, maar de verha
len die verteld worden zijn altijd
goed voor een leuke sfeer en span
ning. Verschillende vertellers uit
de ploeg van Piet Scheerders die
zich al jaren inzet om het dialect
te redden van de ondergang, ver
tellen hun eigen verhalen. Soms
historisch verantwoord, maar er
is uiteraard ook plaats voor fictie.
Natuurlijk komen aan het eind
van het jaar de donkere dagen aan
bod, zoals ook de zo vaak bezon
gen liefde en verder heel veel ver
halen waarin fantasie de hoofdrol
speelt. Piet Scheerders zelf praat
de avond aan elkaar. Dit altijd ge
zellig programma vindt voor de
zevende keer plaats in Zaamslag
en tussen de vertellingen door,
zijn er muzikale intermezzi. Kort
om, een avond vol Zeeuws-Vlaam-
se gezelligheid. Dinsdag 30 decem
ber, aanvang 20.00 uur. Toegangs
kaarten tien euro.
De Sint Niklaaskerk werd door
een grote brand in maart 2013 ver
woest. De overblijfselen - er staan
nog muren overeind - bleven lang
onaangeroerd: er liepen onderzoe
ken over verzekeringskwesties en
de beschermde status van de
kerk. Dorpsbewoners gingen er
ondertussen vanuit dat de kerk
niet terug zou komen: er gingen
tijdens diensten nog nauwelijks
mensen heen.
De kerk wordt dus wel degelijk
opnieuw opgebouwd, maar niet
omdat kerkbestuur en gemeente
Knokke-Heist daar het nut echt
van inzien. Uit onderzoek bleek
dat de fundamenten en overgeble
ven muren sterk genoeg zijn om
te blijven staan. Omdat de kerk
een monument is, móeten de res
ten daarom beschermd worden.
De kerk laten staan zoals nu, als
uitgebrande ruïne, is uiteraard
geen optie. Dus resten weinig an
dere mogelijkheden dan de kerk
terug op te bouwen.
Het gebouw wordt wel multifunc
tioneel: ook clubs krijgen er on
derdak. Daarvoor wordt een apar
te zaal in de kerk gebouwd. Het
kerkgedeelte zelf wordt daardoor
kleiner.
Tegen de zomer moet er een con
creet bouwplan liggen. Daarbij
wordt meteen ook gekeken naar
de gebouwen naast de kerk: de
pastorie en de basisschool.
Overigens is er nog geen duide
lijkheid over wie er aansprakelijk
is voor de brand. Die zou zijn ont
staan door restauratiewerkzaam
heden. Er lopen nog rechtszaken.
I In de Hasjesstraat is geen straatnaambordje te vinden. Het siert waarschijn
lijk menig studentenhuis, foto Camile Schelstraete
Proosten op de
toekomst
van de patrij s
door Bob Maes
Zeeuws-Vlaanderen kent talloze
straten met aparte namen. In deze
rubriek nemen we ze onder de loep
en zoeken we naar de verklaring.
Vandaag over de Hasjesstraat in
Hoek.
door Pascalle Cappetti
Alex Wieland
ZAAMSLAG - In Het Podium in
Zaamslag wordt nog één keer stil
gestaan bij de viering van tweehon
derd jaar Zeeuws-Vlaanderen. Dat
gebeurt met het vertellen van di
verse sterke verhalen in het dialect
van de streek.
door Martijn de Koning
WESTKAPELLE (B) - De afgebrande
Sint-Niklaaskerk in het Vlaamse
Westkapelle, vlak over de grens bij
Sluis, wordt heropgebouwd. Kerk
bestuur en gemeente hebben wei
nig keus: de resten zijn beschermd
en mogen daarom niet worden af
gebroken.
