Dizzieni
Charles den Tex en Anneloes
Timmerije beschreven, zonder dat
ze het wisten, het kampverleden en
de grote liefde van Anneke van
Loggem. Pas toen deze bejaarde
dame een folder over dat boek las,
besefte ze: 'Dit is mijn verhaal.'
44 Ros zei: 'Heb ik de
26 DIZZIE
Help je lievelingsboek
naar plek in Top 100
Ontmoet David Mitchell
en luister alvast naar zijn
persoonlijk
'Tijdmeters'
Zo beeldend en levendig als
ze vertelt; het is niet voor te
stellen dat Anneke van Log
gem haar verhaal bijna ze
ventig jaar heeft wegge
stopt. 92 is ze nu. Eén keer
eerder rakelde ze op wat ze
heeft meegemaakt toen Japan tijdens de
Tweede Wereldoorlog Nederlands-Indië be
zette. Samen met haar moeder en haar zus
je zat Anneke, toen nog Kouwenhoven, 3,5
jaar in een interneringskamp. Jaren waarin
ze niet wist of haar grote liefde Ros nog in
leven was.
Het verleden raakte Anneke van Loggem
toen ze het allang niet meer verwachtte.
Het moet ruim een jaar geleden zijn ge
weest. „Ik was behoorlijk ziek en kreeg
zware medicijnen. Op een avond zag ik op
tv een programma over de naoorlogse ja
ren in Indonesië. Ik weet nog dat ik dacht:
'niet kijken'. Maar ik deed het toch. Het ge
volg was dat vanaf dat moment mijn weer
stand brak en het verleden in volle hevig
heid over me heen spoelde."
Het was rond die tijd dat er een foldertje
uit het tijdschrift Indische Letteren dwar
relde. Het was de aankondiging van de ro
man Het vergeten verhaal van een onwankelba
re liefde in oorlogstijd van Charles den Tex
en Anneloes Timmerije. Ze las het en
dacht: „Maar dit is mijn verhaal! De hoofd
personen kende ik. Lienke en Guus Hagers.
We hebben hetzelfde meegemaakt."
Ze besloot naar de boekpresentatie te gaan.
In haar tas de wimpel die haar man Ros, na
vigator, samen met Guus, vlieger, boven
het kamp uit het vliegtuig hadden gegooid.
De letters zijn vaag maar goed te lezen. 'Is
Lienke hier', 'Is Anneke hier'.
„Bij de boekpresentatie had ik die bij me.
Ineens durfde ik het. Ik stond op, pakte
mijn tasje en zei: 'Hierin heb ik een deel
van de waarheid'."
Ze vertelt het deze ochtend graag opnieuw.
Hoe haar latere man Ros samen met Guus
Hagers over de kampen vloog om hun vrou
wen te vinden. Het was september 1945, na
de capitulatie. „Onder het vliegtuig had
den ze luidsprekers gemonteerd. Ik hoorde
ze wel, maar niet heel precies." Even later
liep Anneke over het centrale plein, inmid
dels stampvol vrouwen en kinderen, toen
ze zag dat er iets uit het vliegtuig werd ge
gooid. „Het kwam buiten de muren te
recht." De kamppolitie mocht het halen.
„Toen zij binnenkwamen, zag ik dat het
een wimpel was. Die hing toevallig zo, ik
krijg weer kippenvel als ik het vertel, dat ik
las: 'is Anneke hier' 'is Lienke hier'. 'Dat is
van mijn verloofde', zei ik."
Toen het vliegtuig opnieuw overvloog, was
Anneke in de uitkijktoren geklommen. Ter
wijl ze zwaaide, zag ze dat beneden de
vrouwen elkaar een hand hadden gegeven
en in de vorm van een JA waren gaan
staan. „Ongelooflijk."
Anneke realiseerde zich dat de mannen in
het vliegtuig nóg niet wisten of zij daar
was, of Lienke. Ze vertelt hoe ze naar het
kampwinkeltje ging en vroeg om alle tand
poeder dat voorradig was. „Ik weet niet
hoe ik het voor elkaar heb gekregen, maar
ik maakte er pasta van, klom op de toren
en schilderde op het dak: 'Hallo Ros, Anne-
hele oorlog mijn pis
tool niet gebruikt,
schiet ik hierom van
honeymoon island te
worden gehaald'
ke hier, alles okay'. Ze vlogen regelmatig
over, ze hebben het gezien."
Een paar dagen later, vertelt ze, moest ze
bij de poort komen. „Daar stonden twee
verlegen mannen. Ze kwamen vertellen
dat ze namens Ros van Loggem moesten
vragen of ik zo snel mogelijk met hem wil
de trouwen." Weer een paar dagen later
moest Anneke aan de telefoon komen.
„Het was Dick Berlijn, de vader van de vori
ge Commandant der Strijdmachten. 'Jij
kent mij niet, maar ik jou wel', zei hij. 'Ros
heeft mij jouw foto zo vaak laten zien'."
Berlijn senior had persoonlijk geregeld dat
Lienke, Anneke en de vrouw van de twee
de piloot uit hun kampen werden opge
haald en werden herenigd met hun man
nen. Bij een hotel zag Anneke Ros weer,
voor het eerst in 3,5 jaar.
Hoe overbrug je al die jaren? Zo onnozel
wat je dan tegen elkaar zegt. Anneke van
Loggem vertelt het haast verontschuldi
gend. „Hij had sigaretten bij zich. Ik zei: 'Ik
moet je wel bekennen dat ik ben gaan ro
ken'." Vervolgt: „Ik hield er helemaal niet
van om te roken. Maar in het kamp was het
zo fijn om af en toe bij elkaar te zitten en
die vieze tabak te delen." Ros vertelde dat
hij haar jongere broer Pim had ontmoet,
over wie ze na zijn evacuatie uit Java begin
1942 niets meer had gehoord. „Toen wist ik
dat hij nog leefde. Ik vertelde Ros dat mijn
moeder er slecht aan toe was en mijn zusje
enorm gegroeid. Dat wisselden we uit. Het
was 20 september. We hadden twee uur de
tijd."
Verdere afspraken maakten ze niet. „Je leef
de bij de dag." Ze vertelt gedetailleerd hoe
ze later met haar moeder en zusje de reis
ondernam naar haar broer. Die was in Hol-
landia, de hoofdstad van Papoea Nieuw
Guinea, hoofd van het plaatselijk bestuur
Dizzie is hét online boekenplatform
van deze krant: vol nieuws, recensies,
en interviews. Stem nu op jouw per
soonlijke Top 10 en help zo om jouw
lievelingsboek op nummer 1 te krij
gen in de Dizzie.nl Boeken Top 100.
Ca naar Dizzie.nl
LEZERSMIDDAG
David Mitchell
TIJDMETERS
De auteur David Mitchell, bekend van
Wolkenatlas, komt 18 januari naar de
Verkadefabriek in 's-Hertogenbosch.
Daar zal Theo Hakkert hem intervie
wen over zijn nieuwe roman Tijdme
ters die in december verschijnt. Na af-
loop is er een signeersessie en een
meet greet.
Muziek speelt een grote rol in Tijdme
ters. Luister alvast naar een voorproef
je op Dizzie.nl, met onder meer mu
ziek van Talking Heads.
door Marjon Kok
